16 Nisan’a az bir süre kaldı. Çoğumuz referandumda nasıl bir sonuç çıkacağı ile evet ve hayır oylarının yüzdelerine dair tahminlerde bulunmaya çalışıyor. Elbette, Cumhurbaşkanlığı sistemine geçiş için yapılacak anayasa değişikliği referandumu sandık sonuçları başlı başına önemli. Hatta sonrasındaki bazı gelişmeler, sandık sonuçlarıyla doğrudan ilgili de. Ancak, hem sonuçlarla ilgili hem de ilgisiz bazı düşüncelerin, planların veya niyetlerin, referandum sonrasını beklediği de kesin. 

Peki, sandık sonuçları oranlarıyla ilgili tartışmaları kenara koyarak sonraki konuları tartışanların gündemlerinde neler var? İşte onlardan bazıları.

EVET ÇIKARSA

• Anayasa değişikliği referandumunda evet oyları yüzde 50’yi geçerek Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilirse Recep Tayyip Erdoğan, ‘partili cumhurbaşkanı’ olarak AK Parti ile sadece üyelik ilişkisi mi kuracak yoksa genel başkan olacak mı?

• Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilirse, Cumhurbaşkanı yardımcıları kimler olacak? Mesela Binali Yıldırım yardımcılar arasında mı olacak? Devlet Bahçeli MHP’nin başında mı kalacak yoksa cumhurbaşkanı yardımcısı mı olacak? Bahçeli, partisinin başında kalırsa MHP görüşünün temsilcisi anlamına gelecek sembol bir isim Cumhurbaşkanı yardımcısı olacak mı?

• Yeni dönemde yüzde 10’luk seçim barajı aynen kalacak mı, sıfırlanacak mı veya düşürülecek mi?

• Dar bölge veya daraltılmış bölge seçim sistemleri tartışmaya açılacak mı?

• Hayır oyları ile evet oyları arasında makas evet lehine çok açık olursa CHP’de iç tartışmalar yeniden alevlenecek mi? Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı sona erecek mi veya bu konuda ciddi talepler ortaya çıkacak mı?

• 2019 yılı beklenmeden erken seçime gidilecek mi? Erken seçim olursa partiler nasıl bir performans sergileyecek, TBMM nasıl şekillenecek?

• Hollanda ve Almanya gibi, 16 Nisan referandumuyla yakından ilgilenen Avrupa ülkeleri sandıktan evet çıkması durumunda Cumhurbaşkanlığı sistemiyle yönetilen Türkiye ile uzlaşı yoluna mı gidecekler yoksa yeni dışlama yöntemlerine mi başvuracaklar?

• FETÖ, DEAŞ ve PKK ile mücadelede nasıl bir aşamaya geçilecek?

• Evet oyları tahminlerin ortalamasını aşarak yüzde 60’ı bulur veya geçerse bunun siyasi etkileri neler olacak?

HAYIR ÇIKARSA

• Anayasa değişikliği referandumunda evet oyları yüzde 50’nin altında kalırsa AK Parti ve MHP’nin erken seçim konusundaki tavrı nasıl olacak? 

• AK Parti içindeki kırgınlar parti içi muhalefetin dozunu arttıracak mı? Haziran 2015 seçimleri sonrasında gündeme gelen ‘yeni parti’ tartışmaları tekrar başlayacak mı? 

• Hollanda ve Almanya gibi, 16 Nisan referandumuyla yakından ilgilenen Avrupa ülkeleri sandıktan hayır çıkması durumunda Türkiye ile ilgili nasıl bir yol izleyecek? Avrupa’nın İslamofobik, ırkçılık, göçmen düşmanlığı yaklaşımlarında nasıl bir değişiklik olacak?

• Hayır çıkarsa FETÖ, DEAŞ ve PKK ile mücadele nasıl bir şekil alacak?

 Dünyanın güzellikleri fazlasıyla hak eden coğrafyalarından birinde yaşıyoruz. Ülkeme ve coğrafyamın insanlarına güzellikler diliyorum.