ABD ekonomisi şu anda pek çok karışık sinyal vermekte, Amerikalılar kendilerini güvende hissetmiyorlar aslında tam olarak ne olduğunu da bilmiyorlar.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen geçtiğimiz 3 hafta evvel Senatoda ifade verdi. İfade sırasında,oldukça eleştiri aldı. Yellen, Silicon Vadisi Bankası ve Signature Banka müşterilerini desteklemek için federal acil durum önlemlerinin gerekirse gelecekte tekrar uygulanabileceğini söyledi. Yellen, SVB ve Signature'daki mevduatları sigortalama kararının aşırı risk alan büyük bankalar için bir ödül olduğunu savunan milletvekillerinden de eleştiri aldı. Şimdi ben de aynı eleştiriye katılıyorum.

Hazine Bankanı Yellen, bir gün çıkıyor FDIC bankalardaki mevduat sahipleri için maksimum 250.000 bin $'lık ödeyeceğini garanti ettiğini ve bankacılık sistemi ile halkın güvenini güçlendirmek için FED ve FDIC ile birlikte çalıştığını söylüyor diğer gün 3 farklı zorunluluğumuz var diyor.

Gelelim zorunluluklara;

ABD’nin vergi dairesi olan IRS’dan isteğe bağlı olarak 14 milyar dolar talep ettiğini ardından ulusal güvenlik, terör ve istihbarat kaynakları için de 244 milyon dolar ayrılması gerektiğini toplamda ise 332 milyon dolar talep ettiğini belirtiyor. Bir taraftan 332 milyon dolara ihtiyacım var diyor diğer yandan bankacılık sektörünü halen batırma pahasına faizlerin artırılmasını destekliyor.

Geçen yıl Haziran ayında enflasyon yüzde 9 idi. Mart ayında ise Powell 25bp faiz artırmasıyla  -yüzde 6’larda seyrediyor. Hatta bir evvelki yazımda da söylemiştim Bu bankacılık ikliminde ya 25 bz puan artıracak veya pas geçmek zorunda kalacak demiştim. Şimdi bakınız küresel tedarik zinciri çevresinde çok fazla istikrarsızlık riski var. Rusya Ukrayna arasındaki çatışma, yüksek faiz oranları enflasyonu yavaşlamasına yardımcı olmakla beraber konut piyasasında da olumsuz etkiledi. İş gücü piyasasında ocak ayında 500 bin şubat ayında ise 300 bin kişi iş gücüne katılım eklendi ve işsizlik yüzde 3,4 lük oranı ile 1969’dan bu yana en düşük seviyede seyrediyor. Yani 2021 yılından bu yana 12 milyondan fazla çalışan eklenmiş.

Kulağa hoş geliyor ama, bana çok dürüst bir veri gelmiyor. Açıkcası biz ne zaman bir data görsek bu normal mi yoksa anormal mi olduğunu anlamıyoruz. Çünkü görünen bize sunulan dataya hiç görmediğimiz ya da eski bir şey, oldukça kafa karıştırıcı ve ekonominin en çelişkili işaretlerini göstermekte.

FED Başkanı Powell bölgesel kriz nedeniyle ve hatta bu bankaların ödeme gücüne sahip olduklarını iddia etmekte halen kendisi zehir zemberek konuşuyor. Powell konuşurken borsa düşüyor, dolar düşüyor tahvil piyasaları ilk defa ters yönde bu kadar hızlı tepki veriyor, orta ölçekteki yatırımcılar 10 yıllık hazinelerde yüzde 20 kaybetti. S&P500 yüzde 15 düştü ve ABD’de bankaların tamamı  2,2 trilyonluk bir sermayeden menkul kıymetlerde yaklaşık 620 milyar dolar zarar elde etti. Hem menkul kıymetlerde hem de kredilerdeki faiz oranlarındaki artıştan kaynaklanan toplam kayıplar 2,2 trilyon dolar. Küçük bankaların ise tam anlamıyla iflas eşiğinde olmaları kaçınılmaz bir gerçek.

Powel’ın konuşmalarına baksanız şahin duruşundan zerre taviz vermiyor ve tabi aynı tavizi faiz oranlarında da göstermeyeceğini belirtiyor. Yani enflasyon hedef uğruna faiz artırmaya devam edeceğini tüm ekonomi çarklarını da yerle bir edeceğinden bahsediyor.

Tüm bunlar yaşanırken ticari gayrimenkuller daha sıkı mortgage kredi standartlarıyla karşılaşıyor kısacası ekonomi gittikçe zayıflıyor.   

Açıkçası Fed’in bankacılık sistemiyle ilgili kumar oynadığını geleceğin de belirsiz ve hayal gördüğünü düşünüyorum.

Neden mi?

FDIC ve FED’in batan bankalardaki mevduat sahiplerine tüm mevduatlarını garanti vereceğini söylüyor. Bu tip açıklamalar belirsiz emsal oluştursa da riskli ve tehlikeli bir açıklamadır. Bankalar başta olmak üzere diğer sektörlerin disiplini bozar ve piyasa güçlerini zedeler. İş gücünde son 1 yılda tam gaz gitse de bu yöntemle yavaşlama artar.

Karşımızda 1,7 trilyon dolar para harcayan bir federal hükümet var ve faiz oranı artışlarına göre harcama modellerini de değiştirmiyor bu yüzden etki edeceği tek yer bankacılık sistemi üzerinde olacaktı- ki işler istediği gibi gitmedi.

Bizde derler ki; hırsızın hiç mi suçu yok!

SVB Bank teknoloji sektörünün oksijeni olarak bilinir. ABD’nin 16. büyük bankası toplam mevduatı 175 milyar dolardı. Banka faiz oranlarının düşük olduğu yıllarda mevduatı büyütmüş ve o paraları uzun vadeli hazineye yatırmış 2020 yılında hazineye yatırdığı 27 milyar dolar iken 2022 yılın sonunda hazinede 128 milyar dolar parası kalmış tabi faiz oranları yükselirken hazinedeki parasının değeri azaldı. Banka hazinedeki parasını satmaya başlar ve 1.8 milyar dolar kaybeder bununla beraber bankanın hisse değeri düşmeye başlar mevduat sahibi insanlar paralarını çekmeye devam eder. Bu arada teknoloji sektörü de gerilemeye başlayınca mevduat sahipleri para yatırmamaya aksine çekmeye devam ederler tam 1 ay önce yani bu olay patlamadan 1 ay 1 gün önce 42 milyar dolar para çekilir ve bu banka için altın vuruş olur. Banka daha fazla bunu sürdüremez sonuç iflas eder. Bir gün sonra biliyorsunuz Signature bankası çöker ve hem FDIC hem Fed hem de Hazine Bakanlığı duruma el koyarlar.