ARAP BAHARI'NDAN BAHAR KALKANI'NA

Güngör YAVUZASLAN
Tüm Yazıları
Suriye iç savaşı 2020 yılına gelindiğinde İdlib'de kördüğüm olmuş durumda.

   Ortadoğu’da kum fırtınası hep sert eser ve sürekli kum tepeleri yer değiştirir. Gelişmeler o kadar hızlıdır ki bu topraklarda tarihin mürekkebi kurumadan çoktan kan yeniden akmaya başlamıştır.

   Suriye’de 'Eş-Şaab Yurid İsqat En-nizam (Halk rejimin düşmesini istiyor)' sloganının duvara yazıldığı Der'a, devrimin ya da iç savaşın ilk kıvılcımının yakıldığı yer. Suriye’de yerel aşiret yapısının en güçlü olduğu bölgelerden biridir Der'a. 2011 yılının Mart ayında rejim Der’a’yı yoğun şekilde kuşatmış ve saldırmıştı. Tıpkı 1982’deki Baba Esad’ın Hama kuşatması mantığı: 'Büyümesini istemiyorsan var gücünle kuşat.'

  Suriye iç savaşı 2020 yılına gelindiğinde İdlib’de kördüğüm olmuş durumda. Eylül 2018 tarihinde Soçi Muhtırası ile şekillenen çatışmasızlık ve gerginliği azaltma hattı tam bir ateş hattına dönmüş durumda. Alandaki gelişmeler masayı da şekillendiriyor. 27 Şubat tarihinde İdlib içinde yapılan saldırının ardından Türkiye Suriye’deki dördüncü sınır ötesi harekatını İdlib’de Bahar Kalkanı olarak başlattı. Türkiye’nin 29 Şubat’ı, 1 Mart’a bağlayan zaman diliminde alanda başta SİHA’larla oluşturduğu askeri etki ve ardından iki rejim uçağını, İdlib hava sahasına F- 16 ile girerek havadan havaya füzelerle vurmasıyla ateş hattı genişledi.

İdlib, rejim/silahlı muhalefet, HTŞ gibi terör çizgisinde kabul edilen grupların olduğu, Rusya’nın olduğu, İran’ın, Lübnan Hizbullah’ı gibi Iraklı Haşdi Şabi ve daha birçok devlet dışı aktörün yer aldığı, terör örgütü PKK’nın yanı sıra DEAŞ’ın uyuyan hücrelerinin bulunduğu Suriye iç savaşının özeti durumumda. Rusya emperyalist bir düşünceyle kendi kazanımlarını düşünüyor. Zaten Sovyet döneminden beri sıcak denizlere inme politikasını sürdürüyor. Putin döneminde nispeten gerçekleşti. Moskova Suriye’de ve Libya’da etki alanları oluşturdu.

Türkiye 1974’de Kıbrıs harekatı yapılmasaydı bugün Doğu Akdeniz'de söz sahibi olamayacaktık. Bugün İdlib harekatı da yarın bu coğrafyada Türkiye’nin etki alanını artıracaktır. Türkiye alanda attığı askeri adımlarla masadaki pozisyonunu güçlendiriyor. Suriye’de yaşananlar petrol savaşlarının ötesinde işgal altındaki Filistin topraklarından Doğu Akdeniz jeopolitiğine Türkiye’nin bekasına kadar derin bir mücadelenin özetidir.

İdlib sadece İdlib değildir. İdlib Suriye’dir, Hatay’ın da el bombasıdır. Türk Devlet aklı derin stratejik okumaların ötesine geçerek alanda fiili adımlar atıyor. Türkiye vekaletler mücadelesinin ortasında Rusya ve ABD’ye rağmen İdlib düğümünü çözerek coğrafyanın dağılmaması için adımlar adıyor.