Ağız boşluğumuzda ve dişler üzerinde biriken bakteri plakları temizlenmez ve gıda artıkları ile birleşirse ağzımızda asitlerin oluşumuna neden olurlar. Bu oluşan asitler iyi bir ağız bakımı ile ağızdan uzaklaştırılamazsa, diş minesi zarar görür ve çürük oluşur. Diş minesinde oluşan çürükler tedavi edilmediği takdirde de bakteriler mine tabakasının altındaki dentin tabakasına oradan da pulpaya doğru ilerler. Bir müddet sonra da mikroorganizmalar pulpa içindeki damar ve sinirleri harap ederek iltihabın oluşmasını sağlarlar. Rutin diş hekimi kontrolünü düzenli yapmayan birçok hasta en olmadık en beklenmedik zamanlarda şiddetli ağrı ile hekim arayışı içerisine girer. Lütfen siz siz olun, düzenli diş hekimi kontrolleri ile keyifle geçirebileceğiniz zamanları şiddetle ağrı ile geçirmeyin.

Derin çürük dışında, pulpanın iltihaplanmasının bir başka yolu da dişe gelen bir darbe ile oluşan travmadır. Özellikle beklenmedik kazalar sonucu oluşan travma, kök ucundan dişin köküne giren damar ve sinirlerin kopmasına neden olur ve diş canlılığını yitirebilir. Bu duruma herhangi bir yolla mikroorganizmaların eklenmesi de pulpanın iltihaplanmasına neden olabilir.

Pulpanın enfekte olmasının bir başka yolu ise diş çevresinde uzun süreli periodontal (diş eti ve çevresi) hastalığın bulunmasıdır. Buna neden olan da yine düzenli ağız bakımının ve düzenli diş taşı temizliğinin yapılmaması sonucu diş etlerinde enfeksiyon oluşmasıdır. Her üç durumda da hasta çok acil olarak diş hekimi arayışına girer. 

Diş pulpasının iltihaplandığı nasıl anlaşılır?

Dişlerde sıcak soğuk yiyecek ve içeceklere karşı aşırı bir hassasiyetin olması, yemek yeme sırasında ya da nedensiz, birdenbire şiddetli bir ağrı oluşması ve ağrının ağrı kesiciye cevap vermemesi bir iltihabın varlığına işaret edebilir. Bunun dışında dişlerde meydana gelen aşırı renk değişimleri de iltihap belirtisi olarak algılanabilir. Çürüğün pulpaya kadar ulaştığı ama tedavi edilmediği dişlerde ya da daha önce yapılmış ancak başarısız olunmuş vakalarda dişin üzerine vurulduğunda hastanın ağrı duyması da bir başka göstergedir.

Bu gibi vakalarda diş hekiminiz tedavi yöntemi olarak kök kanal tedavisi önermeli ve sizi bir endodontiste yönlendirmelidir. Derin çürükle enfekte olmuş ve kanal tedavisine ihtiyaç duyan dişlerin tedavisi, önceden endodontik tedavi görmüş ama başarısız olmuş kök kanal tedavilerinin yenilenmesi, kanal tedavisi sonrası dolgu yapılması, kanal tedavisi sonrasında rengi koyulaşan dişlerin beyazlatılması ya da kanala gitmeden önce son tedavi olan derin dolgu ile dişlerin kurtarılması işlemi kök kanal tedavisi uzmanlarının yani endododntist’lerin işidir. 

Endodonti (kanal tedavisi) nedir?

Endodonti (kanal tedavisi) diş kökü kanalları, diş pulpası (sinir dokusu) ve dişi çevreleyen dokularla ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği branşıdır. 

Endodontinin (kanal tedavisi) amacı dişin ağızda uzun süre kalmasını sağlamaktır. Kök kanal tedavisi sıcak ve soğuk yiyeceklere karşı aşırı duyarlılığı olan ve gece ağrısı olan dişlere uygulanan bir tedavi şeklidir.

Kanal tedavisinde dişin kök kanalındaki canlı dokular (sinir ve damar) uzaklaştırılıp, dezenfektan solüsyon ve kanal eğeleri ile kanal boşluğu temizlenir. Biouyumlu olan materyaller ile kanal boşluğu sızdırmaz bir şekilde doldurulur, dişin üst yapısı da (dolgu, kuron) tamamlanır ve diş kurtarılmış olur. 

Kanal tedavisi ne kadar sürer?

Kök ucunda iltihabın olmadığı durumlarda kanal tedavisi tek seansta bitirilir. Kök ucunda enfeksiyonun olduğu durumlarda veya dişin ölü olduğu durumlarda ise kök kanalları içerisine özel bir ilaç konularak bir hafta beklenir. Eğer bu sürenin sonunda kök ucundan bir akıntı gelmiyorsa tedavi bitirilebilir. İnatçı olgularda bu uygulama birkaç hafta tekrarlanabilir. Kanallarda herhangi bir iltihabi belirti kalmayınca kök kanalları sızdırmaz bir şekilde doldurularak kanal tedavisi tamamlanır.

Tedavisi sonrası ağrı olur mu?

Tedavisi tamamlandıktan sonra dişte birkaç gün süren ve dişin üzerine basıldığında oluşan ağrı gözlenebilir. Bu kanal tedavisi sonrası oluşan normal bir ağrıdır. Kanal tedavisi yapılan dişin biraz korunmasıyla kısa sürede ortadan kalkar.

Prosedürlere uygun olarak yapılan kanal tedavilerinin başarı oranı istatistiklere göre yüzde 90’nın üzerindedir. Kanal tedavi tekrarı yapılan dişlerde ise bu başarı oranı yüzde 70- 80 ‘e inmektedir.

Peki ya kanal tedavisi yapılmazsa? 

Kanal tedavisi yapılmayan dişin kökünün ucunda istenmeyen iltihabın büyüyeceği ve hastanın ağrısının giderek artacağı düşünülürse, diğer tek tedavi yöntemi zaman geçirilmeden dişin çekimidir. Kalan boşluğa, kemik yapısı ve yanlardaki dişlerin sağlığına göre implant tedavisi ya da köprü tedavisi yapılarak çekim alanı doldurulmalıdır. Ama unutulmamalıdır ki, yapılacak en iyi implant bile dişin kendi kökü kadar iyi olmayacaktır! Bu nedenle düzenli kontrolleriniz ile en beklenmedik zamanda şiddetli ağrı çekmek ya da diş kaybı yaşamamak için lütfen düzenli diş hekimi kontrolünüzü aksatmayınız.