Türkiye’de Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün yetki alanı dışında faaliyet gösteren bir kaç havalimanı vardır. Savunma Sanayii Başkanlığı kuruluşu HEAŞ’a ait Sabiha Gökçen, özel şirketlere ait Alanya Gazipaşa, Zonguldak Çaycuma, Çatalca Hezarfen ve bir de Eskişehir Anadolu Üniversitesi’ne ait olup, bu adı taşırken 2015 yılında merhum Hasan Polatkan’ın (1961’de İmralı Adası’nda idam edilen Demokrat Partili Eskişehir Milletvekili ve Maliye Bakanı) adının verildiği havalimanı.

1986 yılında Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Meslek Yüksekokulu’nun kurulmasıyla pilotaj bölümünün uçuş eğitim faaliyetlerini ve diğer bölümlerin iş başı eğitimlerini verebilmesi amacı ile 1989 yılında uçuşa açılan bu havalimanı Eskişehir ve çevresinin hava taşımacılığı ihtiyacını da karşılamayı hedeflemişti.

Bu hedefi ne kadar tutturabildi bu da ayrı bir konu olarak tartışmaya açıktır.

İLK RESMİ ÜNİVERSİTE HAVALİMANI

Hasan Polatkan Havalimanı 2005 tarihli ‘Bakanlık Oluru’ ile geçici hava hudut kapısı ilan edilmiş, 2007 yılında aldığı işletme ruhsatı ile dünyanın ilk ruhsatlı üniversite havaalanı olmayı başarmıştır.

2018’de 7141 sayılı Kanunla, Eskişehir Teknik Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi’ne bağlanan 3 bin metrekarelik havalimanında, bu bölümün uçuş eğitimleri, VIP/CIP uçuşları, hava taksi ve ambulans uçuşları, özel uçuş okullarının eğitim uçuşları, tarifeli / tarifesiz iç hat yolcu taşımacılığı uçuşları, tarifeli / tarifesiz uluslararası yolcu taşımacılığı uçuşlarının yapıldığını biliyoruz. Ama ne kadar onu bilmiyoruz.

Seyrüsefer kolaylıkları için CAT-I ILS sisteminin bulunduğu havalimanında operasyon süresince sağlık hizmeti, AIS hizmeti, 24 saat meteoroloji hizmeti, hava trafik hizmeti, yakıt hizmeti, 24 saat güvenlik hizmeti, kurtarma ve yangınla mücadele hizmeti, apron yönetim hizmeti ve ikram hizmetleri de verilmekteymiş. Tabii bunları yaparken yetkili otoritelerden izin almak şartıyla.

TEMİZLİKÇİ VE YÜKLEMECİ LAZIM

Hasan Polatkan Havalimanı farklı bir hizmet daha verebilmek için internet sitesinde bir ilan yayınladı. (Kupürünü yayınladığım bu ilan kaldırılmış olabilir.) Uçaklarda yükleme (yani hamallık) ve temizlik hizmeti vermek için görevli arıyorlarmış. “Uçak ramp (Yükleme/ Boşaltma) Personel İlanı" başlıklı metne şöyle de bir ön koşul eklemişler: “ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MEZUNU VEYA ÖĞRENCİSİ OLMAK!”.

Görev tanımında ise şu maddeler yer alıyordu:

"- Uçakta yolcu bagajı ve kargonun yüklenmesi ve boşaltılmasında görev almak,

-Engelli yolcuların uçağa binişi ve inişine yardımcı olmak,

-Uçağın uçuş öncesi ve sonrası temizliğini yapmak."

Hani yukarıda dedik ya, bu hizmeti yer hizmeti kuruluşları verebilir. İşte bunun için SHGM bir de talimat yayınlamış.

SHGM TALİMATINA DA AYKIRI

Talimat der ki;

“a) Yer hizmetleri kuruluşları veya hava taşıyıcılarının yer hizmetleri yapacakları her havaalanı ve her bir hizmet türü için SHY-22’de istenen koşulları sağlayarak ayrı çalışma ruhsatı almak zorundadır.

b) Yer hizmetleri kuruluşları veya hava taşıyıcılarının çalışma ruhsatı almadan havaalanlarında herhangi bir hizmet türünü yetkisiz olarak yapmasının tespit edilmesi halinde DHMİ ile kuruluş arasında imzalanmış bulunan “Hizmet Sözleşmesinde” belirlenen parasal cezai müeyyide uygulanarak kuruluş uyarılır. Tekrarı halinde çalışma ruhsatının geçici ve/veya daimi geri alınması konusunda SHY-22’ye göre işlem yapılır.”

SHGM’nin SHY-22 talimatı devam eder:

“MADDE 6 – (1) Havalimanı yer hizmet türleri şunlardır:

a) Temsil

b) Yük Kontrolü ve Haberleşme

c) Birim Yükleme Gereçlerinin Kontrolü

ç) Yolcu (ve bagaj) Hizmetleri

d) Kargo ve Posta

e) Ramp

f) Hava Aracı Temizlik

g) Yakıt ve Yağ

ğ) Uçak Hat Bakım

h) Uçuş Operasyonu Ve Mürettebat Yönetimi

ı) Yüzey (Kara) Ulaşımı

i) İkram Servis

j) Gözetim ve Yönetim

k) Uçak Özel Güvenlik Hizmet ve Denetimi

(2) Belirlenen hizmet türlerinin detayları Talimatın Ekinde yer almakta olup, işlemleri yapacak şirketlerin yükümlülükleri belirtilmiştir.”

YÖNETİCİLER İYİ NİYETLİ, FAKAT?

Eskişehir Teknik Üniversitesi’ndeki ilgili ve yetkili kişilerin amacının işsizliğin had safhada olduğu ve diplomalıların bile iş bulamadığı bir ortamda öğrencilerine ve de mezunlarına, havalimanının yoğun olduğu yaz sezonunda bir gelir temin etmek olduğunu anlamak hiç zor değil. Onlar, bir iyilik yaptıklarından hareketle bu işte sorun görmediklerini düşünebilir.

Onlar sorun görmüyor olabilirler, ama üniversitelileri hamal ve temizlik işçisi (Her iki mesleği yapanları tenzih ederek onurlu bir iş yaptıklarını vurgulamalıyım) gibi liyakatlerinin karşılığı olmayan işlere layık görenlere kamu vicdanı itiraz eder, işin denetleyicisi SHGM de itiraz eder.

O üniversitenin havalimanına adı verilen Hasan Polatkan da bu durumu görseydi “Silin benim adımı oradan” derdi bence.

Durumu kabullenemeyip, etik bulmayan ve insani görmeyen öğrenci ve mezun velileri, ilana mezun veya öğrenci şartını koymadan duyuru yapılabilirdi diyorlar.

GENÇLER DE VELİLERİ DE ÜZGÜN

Bu durum o öğrencileri, o mezunları ve ebeveynlerini de çok üzmüştür bilesiniz.

Onlar çok haklı. Analar babalar bizim çocuğumuz bagaj yüklesin, uçaklarda temizlik yapsın diye mi üniversite bitirdi demez mi? Her ne kadar ilana “isterse” diye bir not düşülmemişse de, yönetim isteyenler için böyle yazdık diyerek bir öz savunma yapıp aklanmak isteyebilir.

Gençler yıllarca okuyup havacılıkla ilgili iş bulamadığı için mecburen temizlik ve bagaj yükleme ( doğrusu hamallık) işine girmeye kalkıyorlarsa, bu durum onların ayıbı değildir. Bu öncelikle aslanı kediye boğduran sistemin ayıbıdır. Bu ayıp, bu kadar genci iş bulamayacağını bile bile mezun eden öğretim sisteminin ayıbıdır, bu ayıp toplum olarak bizlerin ayıbıdır.

Kısaca üniversitede havacılık okuyanlar ve mezun olanlar bu işi yapmamalılar.

Herkes istediği, kazanmak ve bitirmek için ter döktüğü bölümlere uygun işlerde çalışmalı. Bagaj ve temizlik yapmak için üniversite bitirmeye hiç gerek olmamalı.

Benim anlatmak istediğim işte budur.

Herkese insan onuruna uygun iş ve çalışma hayatı temenni ediyorum.

Üniversitelilerin hamallık değil havacılık yapacağı güzel yarınlara Türkiyem.