​HER ŞEY BİR "TIK" İÇİN

Alican DEĞER 12 Nis 2017

Alican DEĞER
Tüm Yazıları
Artık haber alma kaynakları değişiyor. Klasik gazeteler varlığını ve güvenirliğini koruyor.

Artık haber alma kaynakları değişiyor. Klasik gazeteler varlığını ve güvenirliğini koruyor. Buna karşılık internet gittikçe alanını genişletiyor. İnternetin en önemli sorunu ise “Güvenirlik.” Çünkü maalesef kimileri bir fazla ‘tık’ almak için olmadık madrabazlık bırakmıyor. 

İşi iyi yapan internet siteleri öne geçiyor. Ama bu da zaman alıyor. Çünkü insanların büyük bir kısmı ‘maraziye’ ilgi duyuyor. Hal böyle olunca da her geçiş döneminde olduğu gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. 

En öncelikli sorun kimi internet sitelerinin klasik ‘ters piramit’ kurgusuna uymaması. Yani, gazetecilik okullarında öğretilen ilk derslerden biri çöpe atılmış oluyor. Size şöyle anlatayım, öncelikle haberin girişinde veya spotunda haberin önemli unsurlarını vermelisiniz ki, okuyucuya saygı duyduğunuz anlaşılsın. Okuyucu, haberin devamına zaman ayırıp ayırmayacağına karar versin.

Halbu ki yeni düzende, haberin bütün unsurları gizleniyor. Taa ki son satıra kadar. Başlıkta verilen “Çarpıcı” yön genellikle bir soru işareti ile sonlanıyor. Sonra sizi çeken bu başlığın yanıtını ara ki bulasın. Yazının en dibinde. Bazen de bu sorunun cevabı bile yok. Başlık sadece bir olta. Üstelik ucuna yem bile takılı değil. Tümüyle, okuyucuyu kandırmaya yönelik bir uygulama. Bu ‘format’ o kadar sık kullanılıyor ki, artık tadı kaçtı. 

Bu davranışın sebebi belli. Okuyucu çekmek. Okuyucunun sayfalarda daha fazla zaman geçirmesini sağlamak. Ama doğru mu? Tabii ki değil. Yanlışın daniskası.

Sonra bir başka sorun daha var. Reklamların kullanımı. Biliyoruz ki reklamverenler, ilanlarının ‘tıklanması’ oranında ücret ödüyorlar. Belki onlar da haklı. Ama bu durum bizi internette bir bilgisayar oyunu oynuyor havasına sokuyor. Tam istediğiniz habere ulaşacaksınız, karşınıza başka birşey çıkıyor. Hadi onu güç bela geçtiniz, başka bir şey. Yahu kardeşim, bir haber okumak istedim. Bu haber aşağı yukarı her sitede var. Ne diye bana eziyet ediyorsunuz.

Yeni modalardan biri bangır bangır bağıran klipler. Haberi okuyorsunuz, alttan bir yerden bir ses geliyor. Ama bangır bangır. “Ne oluyor, nereden geliyor” diyip aramaya başlıyorsunuz. Ama ara ki bulasın. Açılan bir sürü sayfa içinde bir yerlerde. Reklamveren gerçekten bunun işe yaradığını düşünüyorsa yanılıyor.

Ve albümler. Sonu gelmez, bitmek bilmez. Başlık yine çekici. İçine giriyorsunuz, sizi çeken başlıkla ilgili fotoğraf belki 30’uncu sırada. İşin yoksa tek tek tıkla, tek tek ilerle. Eskiden üste sayfa numaraları koyarlardı. Ben bildiğim için direkt 10’uncu sayfadan başlardım. Ama şimdi o da kaldırıldı. İstediğin habere ulaşmak mümkün değil.

Diyeceğim o ki, haberi internetten alacaksanız lütfen işini iyi yapanları seçin. Çünkü hem aldığınız habere güvenirsiniz, hem de acı çekmezsiniz.

RUSLAR, AMERİKAN SEÇİMLERİNE MÜDAHALE ETTİ Mİ?

Başlangıçta bir şaka gibiydi. “Ruslar, Amerika seçimlerini hackledi” söylentisiyle başlamıştı.

Kaybedenlerin bu tür konuşmasına alışık bizler için, temelinde de benim için, bu kaybedenlerin bir avuntusu diye düşünmüştüm. Sanki eski Başkan Obama, Trump’ın kazanmasına bahane arıyor gibiydi.

Ama iş ciddileşiyor. Son olarak İspanyol polisi bir Rus vatandaşını tutukladı. Yapılan suçlama aynen iddialardaki gibi: “Amerikan seçimlerine elektronik müdahale.” Çünkü Amerikan seçimlerinde önemli miktarda oy elektronik olarak kullanılıyor. Teoride bu oylar hacklenirse istediğini başkan seçiyorsun.

İspanyol polisi de muhtemelen Amerikalıların isteği ile tutukladı bu Rus vatandaşını. Böyle olduğu da iade talebinden belli. Amerikalılar, İspanyollara başvurup hemen bu kişinin kendilerine verilmesini istedi. Piotr Levaşov isimli bu kişinin iade edilip edilmeyeceğine mahkeme karar verecekmiş. Ama ilk bakışta, İspanya’da suç işlemeyen bir Rus vatandaşının tutuklanmış olması, Amlerika’ya iade edileceğinin de bir işareti aslında. 

Anlaşılan bize şaka gibi gelen bu iddia, artık ete kemiğe bürünüyor.