Cuma günkü “Türkiye’ye rağmen olmadı, olmuyor, olmayacak” başlıklı yazımızda, gelen bilgilerin 24 Ağustos’ta Cenevre’de başlayacak Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerine PYD’nin katılamayacağı yönünde olduğuna işaret ederek, son dört gün içinde herhangi bir değişiklik olmaz ve görüşmelerin PYD’siz başlaması halinde “ABD ve Fransa’nın Türkiye karşısında havlu atmış olacağını” dile getirmiştik.

Öyle de oldu.

Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının üçüncü turu, 45 kişilik yazım kurulunun ilk toplantısıyla dün başladı.

Beşşar Esad rejimi, sivil toplum kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinden oluşan ve 15'er kişiden meydana gelen anayasanın yazımından sorumlu gruplar 9 ay sonra yeniden bir araya geldi.

BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’ir başkanlık ettiği toplantılarda muhaliflerin başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, Esad rejimi heyetinin başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.

Türkiye, Rusya, İran ve ABD gibi çok sayıda ülkenin temsilcisi de gözlemci olarak toplantılara katılıyor.

Toplantının girişinde Pedersen herhangi bir açıklama yapmazken Sözcüsü Jennifer Fenton gazetecilerin soruları üzerine "Tüm heyetler giriş yaptı" demekle yetindi.

Ancak o “tüm”ün içinde ABD ve Fransa’nın uzun süreden bu yana Suriye görüşmelerine dâhil etmek için büyük çaba gösterdiği PKK’nın Suriye kolu PYD yoktu.

Washington ve Paris, 9 yılı aşkın süredir devam eden Suriye iç savaşının çözümüne yönelik tüm uluslararası görüşmelerde PYD’yi de masaya oturtmak için büyük gayret gösterdi.

Her ikisi de her seferinde Ankara’nın duvarına çarptı.

Türkiye engelini aşmak için türlü yollar deneyen ABD, son olarak Kürtleri temsilen Suriye muhalefeti içinde görüşmelere katılan ve Ankara ile de iyi ilişkileri olan Suriye Ulusal Kürt Konseyi (ENKS) ile PYD’yi birleştirme arayışına girdi.

Suriye görüşmelerinin kesildiği bu uzun ara dönemde Washington ile Paris, birlikte bu amaçlarına ulaşmak için epey uğraştılar.

Bu konuda önemli mesafe de elde ettiler.

Önce geçtiğimiz mayıs ayında ENKS’nin bileşenlerinden biri olan Barzanilerin Irak Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) Suriye uzantısı KDP-S’nin de yer aldığı “Kürtlerin Ulusal Birliği” adı altında 25 grup ve partiden oluşan yeni bir yapılanma kurdular.

Ardından, PKK’nın Suriye uzantısı PYD ile ona yakın grupların ana omurgasını oluşturduğu bu yapıyla ENKS’yi birçok kez masaya oturtarak Suriye müzakerelerinde ortak hareket etmelerini sağlama çabasına giriştiler.

Yazının girişinde belirttiğimiz gibi bu çabaların ilk ve en önemli amacı Suriye görüşmelerine PYD’yi dâhil etmekti.

Ancak Türkiye’nin uyarıları ve blokajı sonuç verdi.

Cenevre’deki Suriye görüşmeleri, PYD’nin katılımı olmadan başladı.

ABD ve Fransa Türkiye karşısında havlu atmış oldu.

Washington adına bu planların öncülüğünü yapan ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, “boynunda havlusuyla” hafta sonu Türkiye’ye gelecek.

James Jeffrey, Kürt grupları, terör örgütü PKK’nın uzantısı PYD etrafında birleştirme planının hazırlık sürecinde geçtiğimiz ocak ayında Türkiye’ye gelmiş, Ankara’da Türk yetkililerle görüşmesinin ardından İstanbul’da ENKS’lilerle de gizli bir toplantı gerçekleştirmişti.

Jeffrey o toplantıda, “PYD ile birleşirseniz sizin için güzel şeyler olacak” diyerek ENKS’ye PKK’nın uzantısı ile ortak hareket etmelerini telkin etmişti.

Jeffrey’nin güzel şeyler dediği şeyin bir “terör devletçiği” vaadi olduğunu 14 Ocak tarihli bu köşede “Jeffrey’in İstanbul’da ‘Kürt Birliği’ arayışı” başlıklı yazımızda anlatmaya çalışmıştık. (https://www.gazetebirlik.com/yazarlar/jeffreyin-istanbulda-kurt-birligi-arayisi/)

Türkiye, gerek güçlü diplomasisiyle gerekçe de hem Kuzey ve Kuzeydoğu Suriye’de hem de Kuzey Irak’ta yürüttüğü operasyonlarla bu kirli planları bozdu.

Jeffrey’nin bu kez de Ankara’da Türk yetkililerle görüşmesinin ardından yine İstanbul’da ENKS’lilerle bir araya gelmesi bekleniyor.

Bakalım Jeffrey, ENKS’lilere bu kez ne vaat edecek?

Bekleyip göreceğiz.