Tabiatın, güneşten kaynaklanan farklı hâllerine mevsimler diyoruz. Yaz-Kış, Sonbahar-İlkbahar tabiatın mevsimleri. Her mevsimde iklim farklı; güneş farklı, rüzgâr farklı, yağış farklı ve flora faklıdır. Müthiş bir devinim var. Tabiatın mevsimleri olduğu gibi insanın hayat içerisindeki ilerleyişi ve bu ilerleyişteki geçişlerinden de mevsimler oluşur. Mesela çocukluk, gençlik, orta yaşlılık, ihtiyarlık insanın ömür yörüngesine ait mevsimleridir. Her mevsim ayrı bir dünya, ayrı bir iklim, ayrı bir lezzet, ayrı bir psikoloji… 

Mevsimler bu kadar çeşitli olmasaydı, insanlar ve toplumlar bu denli farklı olmazdı. Tek mevsim olsaydı, meyveler, sebzeler, çiçekler, sular, bulutlar, dağlar da bu kadar çeşitli olmazdı. Mevsimler rengârenk ve çok zengin. Allah, nimetlerini mevsimleri değiştirerek çeşitlendiriyor, farklılaştırıyor, çoğaltıyor. 

İnsan mevsimlere benziyor, mevsimler de insanlara benziyor. Kimimiz kış, kimimiz baharız; bazılarımız ikindi güneşi, bazılarımız sam yeli. Terazide hepsinin değeri farklı da olsa hiç biri gereksiz değil, hepimizin bir anlamı var. 

Oruç, mevsimlerle örülü bu dünyanın neyi olur? Oruç, bir mevsim midir? O gelip geçen bir vakit midir, yoksa daha derin bir şey midir?

Oruç, insanın kendi iç dünyasına yaptığı yolculuktaki doğal mevsimlerinden biridir. Çok güçlü bir mevsimdir o. Çünkü oruç, insanın kendisiyle, insanın diğer insanlarla ve canlı-cansız çevresiyle, insanın yaratıcısı ile olan ilişkilerinde farklı bir iklim sunuyor. 

Oruç ikliminin insana verdiği tazelik duygusu, insanın yeniden ve güçlü biçimde iman etmesini, kendini tanımasını, yaratanını tanımasını sağlıyor. Oruç mevsimi, insana, az yiyerek bedenine, az konuşarak diline, sabrederek iradesine hâkim olmasını öğretiyor. Bu yönüyle oruç, öğretici ve değiştirici bir mevsim. Oruç mevsimi, toprakla buluşan ağaç fidanının dibine dökülen can suyu gibi insanı yeniden hayata, yaratanına ve ibadete bağlıyor. 

Oruç, insanın cemresi gibidir. Cemreler nasıl hava, su ve toprağa düşünce kâinat canlanıyor ve hareketlilik başlıyorsa Ramazanda da oruç insana değince insan yenileniyor. Oruç mevsimi insanı maddeten ve manen toparlıyor, sarmalıyor, tamir ediyor. Tamir bir ömür işlemidir, insan her tamir sonrası yeniden ömür kazanıyor, zamanı bereketleniyor. 

Oruç mevsiminin gücü bir ay ile sınırlı değil. Ayın hareketleri eşliğinde, insan ömrü boyunca, yılın her günü oruç ile nasipleniyor. İnsanlığa hediye edildiği günden beri geçen zamanda, oruç güzelliğinin değmediği hiçbir gece, hiçbir gündüz; hiçbir zaman, an, saniye kalmamıştır. Yılın her anı Ramazanla rastlaşmış, hemhâl olmuştur. 

Oruç, insanın gerçek mevsimlerinden biridir. Oruç, insanın kalbini iyileştiren bir mevsimdir. Oruç, insanı kendine ve Rabbine döndüren özel bir mevsimdir. 

*

2016 yılında yayınlanan Oruç Mevsimi adlı kitabımın ikinci baskısı bu hafta İz Yayıncılık’tan çıkacak.  Bu bilgiyi de paylaşmak istedim.