Cumhuriyet Caddesi'nde uzun yıllar okul olarak hizmet verdikten sonra boşaltılan tarihi bina, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu ve Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansının katkılarıyla restore edildi.
Bayburt Valiliği tarafından restorasyonun ardından müzeye dönüştürülen yapıda, kentin binlerce yıllık tarihi, kültürü ve doğal güzellikleri sergileniyor.
İnteraktif uygulamaların yanı sıra şehrin geçmişine ışık tutan, kültürel zenginliğini ön plana çıkaran tarihi eser, kitabe, belge, fotoğraf ve gazete kupürlerinin yer aldığı müze, 2 Mayıs 2023'te açıldı.
Müzede, Türk topluluklarının birliğini ve dayanışmasını destansı bir şekilde dillendiren Dede Korkut ile kent bağının kurulması, hikayelerinin gelecek nesillere aktarılması amacıyla da bölüm hazırlandı. Dede Korkut hikayelerinin maket ve heykellerle anlatıldığı bölümün de yer aldığı müzeyi bir ayda 20 bin ziyaretçi gezdi.
Vali Cüneyt Epcim, AA muhabirine, Bayburt'a şehir müzesi kazandırmanın mutluluğunu yaşadıklarını söyledi.
Tescilli binadaki müzede profesyonel ve özgün uygulamalarla kentin tarihini, kültürünü ve geleneğini anlatan bir konsept oluşturulduğunu belirten Epcim, çeşitli soru ve görsellerin dijital ekranlara yansıtıldığı, "Ne kadar Bayburtlusun?" ve "Köyüne Dokun" bölümlerinin ilgi çektiğini ifade etti.
Epcim, kentte yaşanan Ermeni mezalimi ve Kop Dağı Müdafaası gibi önemli olayların da çeşitli belge, buluntu ve eserlerle müzede anlatıldığını vurguladı.
Müzedeki, Dede Korkut ile Bayburt ilişkisini aktarmak için kurulan bölümün de dikkati çektiğinin altını çizen Epcim, şöyle devam etti:
"Müzemizin en önemli bölümü, Bayburt ile Dede Korkut illiyetini kuran bölümümüzdür. Hiç kuşkusuz Dede Korkut, Türk edebiyatının en önemli unsurlarından biridir. Dede Korkut markası Bayburt'la anılmaktadır ve Dede Korkut hikayelerini müzemizde yeni nesle anlatma fırsatı bulduk. İnteraktif uygulamalarımız var. Maketlerle ve heykellerle hikayeleri anlattığımız bölümümüz ilgi çekmekte ve çok başarılı bir uygulama olarak görülmektedir. Yine Dede Korkut sözlük, ağıtlar, soylamalar, boylamalar bölümümüz de oldukça ilgi çekmektedir."
Anadolu irfan geleneğinin en önemli şehirlerinden birinin Bayburt olduğuna işaret eden Epcim, bu geleneği de "Anadolu İrfan Mektebi Bayburt" bölümü ile ziyaretçilere aktarmaya çalıştıklarını aktardı.
Vali Epcim, bu bölüme şehrin manevi önderlerinin, insanlara iyiliği ve güzelliği anlatan maneviyat büyüklerinin hayatlarına ilişkin bilgilerin yerleştirildiğini dile getirerek, özellikle bu kısmın müzecilik formasyonu açısından örnek uygulama olduğunu kaydetti.
Kentte çok önemli iki müze bulunduğunu ancak şehir merkezindeki ilk müzenin, "Bayburt Dede Korkut Şehir Müzesi" olduğunu kaydeden Epcim, Bayburt'un müzeler şehri olma yolunda ilerlediğine dikkati çekti.
Epcim, ilde ilk kurulan müzenin Baksı Müzesi olduğunu anımsatarak şunları ifade etti:
"Baksı, modern sanat müzesi olarak Bayburt'un kırsal bir köyünde çok başarılı bir uygulama, dünya çapında bir müze olarak göze çarpmakta. Avrupa'da yılın müzesi ödülünü almış bir müzemiz. Yine 2021 yılında o da Avrupa'dan yılın müzesi ödülünü alan Kenan Yavuz Etnografya Müzesi. Burası da Bayburt etnografyasını anlattığımız bir müze oldu. Üçüncü olarak da bu müze, şehir merkezindeki müze eksikliğini ortadan kaldırdı.
Bayburt, Türkiye'de şehir merkezinde müzesi olmayan ender vilayetlerden bir tanesiydi. Müzemizin en önemli başarılı konularından biri, Bayburt'un bazı önemli eserleri çevre vilayetlerde bulunmaktaydı. Özel girişimlerimizle Bayburt'a has, Bayburt'un tarihi derinliğini anlatan bazı eser ve kitabeler ile buluntuları da vatandaşlarımız müzemizde görme fırsatı bulunacaklar."
