Kültür Sanat 09.07.2019 15:42

Derin Tarih'ten Ezber Bozan Bir Kapak Dosyası Daha!

Derin Tarih dergisi Temmuz sayısında, Lozan'ın 96. yıldönümü vesilesiyle Uşi'den Lozan'a Ege'deki Oniki Ada'nın önce İtalya'ya, sonra Yunanistan'a nasıl verildiğini, yani Ege'deki İngiliz ipoteğinin perde arkasını geniş ve kapsamlı bir dosyayla inceledi. Sahanın uzmanları Prof. Dr. Necdet Hayta, Prof. Dr. Mustafa Budak, Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran, Dr. Yılmaz Altunsoy, Mustafa Armağan, Samet Tınas ve Muhammed Mahmut Bakır'ın katkıda bulundukları dosya Oniki Ada'nın kaybedilme sürecine ilk kez yayınlanan belgelerle ışık tutuyor. Dr. Yılmaz Altunsoy'un kaleme aldığı yazıdan, 2. Dünya Savaşı yıllarında Alman işgali altında bulunan adalarda yaşanan sefalete dair çarpıcı bölümü yayınlıyoruz.
Derin Tarih'ten Ezber Bozan Bir Kapak Dosyası Daha!

Ege’de 96 Yıllık İpotek

CHP RODOS TÜRK OKULUNA 25 KİTABI GÖNDEREMEDİ

2. Cihan Harbi şartlarında, Alman işgali altında bulunan adalarda yaşanan açlıktan ser sefil hale gelen Türkler, buldukları vasıtalarla Türkiye’ye sığınmaktaydılar. Türkiye’ye iltica eden soydaşlarımız Muğla ili ve ilçelerinin dışına çıkarılmamakta, ancak aralarında fen ve sanat sahibi olanların başka şehirlere hicret etmelerine müsaade edilmekteydi.

1946 yılına gelindiğinde, İtalyan Hükümeti savaş şartlarının da tesiri ile adadaki mekteplerin temel ihtiyaçlarını bile karşılayamayacak durumdaydı. Binaenaleyh, Rodos Türk Okulları Müdürü Ali Rıza İdrisoğlu Bey, Rodos Türk Konsolosluğuna müracaat ederek, ortaokul birinci sınıfta okuyan 25 talebe için 25 takım kitap talep etmekteydi. Okul müdürü, mevcudu 800’ü aşan bir öğrenci kitlesinin, ana vatanın kültür kaynaklarından faydalanmasına imkân verilmesini rica ve bu yardımdan dolayı bütün Türk cemaatinin Türkiye’ye minnettar kalacağını beyan ediyordu. Ancak Türk Milli Eğitim Bakanlığı, bu masumane talebi bile kabul etmeyip geri çevirmişti. Bakanlıktan gelen yazıda, “okul kitaplarının mütedavil sermayeli (döner sermaye) bir kurum tarafından bastırılması hasebiyle, istenen kitapların parasız olarak gönderilmesine imkân olmadığı” bildiriliyordu. Rodos’ta okuyan 25 talebenin ihtiyacı olan kitapları temin etmekten aciz olan Bakanlığımız, ne yazık ki bu çocukları İtalyanca tedrisat yapan okullara mahkûm etmişti.

Şartlar ne olursa olsun, necip Türk milletinin, hudutları dışında kalan soydaş ve dindaşlarının bu tür taleplerine bigâne kalması elbette ki düşünülemez. Bu hadise, o dönemde devlet ile milletin ne kadar kopuk olduğunun açık bir ifadesi olarak tarihimizde yerini almıştır. Bu dönem CHP’nin son dönemleridir ve Bakan Şemsettin Sirer görevi, Hasan Ali Yücel’den henüz devralmıştır. Her iki bakan da CHP’lidir.