MUSA ALİOĞLU
“Halk Edebiyatı’nın anlatmaya dayalı türlerinden biri olan efsaneler, Türk toplumunun hayata bakış açısını, yaşayış tarzını yansıtan anlatmalar olması açısından önemli bir yere sahiptir. Birçok sözlü türde olduğu gibi efsaneler de unutulmaya yüz tutmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise sözlü oldukları için günümüz teknolojisinin getirdiği yenilikler yüzünden anlatılma özelliğini gün geçtikçe yitirmesidir. Yeni nesillerin bu zengin mirastan haberdar olmaması üzücü bir durumdur. Buna katkıda bulunmak için Mardin Efsaneleri adlı çalışmayı yapmaya karar verdim.” diyen Nuriye Sancak ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.
Bize önce kendinizi tanıtır mısınız? Neler yaptınız bu güne kadar?
Kendime bir şeyler katmak, sürekli geliştirme çabasında olmak en vazgeçilmezimdir. Farklı kültürleri tanımayı, araştırmayı seviyorum. Bunu okumalar ve birtakım geziler, etkinlikler ile yapmaya çalışıyorum. Bugüne kadar bunların yanı sıra Türkçe /Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği, çeşitli yayınevlerinde editörlük, eğitim içerikli kitap yazma çalışmalarını yıllardır sürdürüyorum. Halk bilimi yüksek lisansımı tamamladım. Ardından psikolojiye de merakım nüksedince tekrar bir lisans okuma kararı aldım ve yola devam ettim, bu alanda da çalışmalarımı sürdürüyorum. Çok yönlü olma çabası beni mutlu ediyor.
Yazma hevesi nereden nüksetti. Karşımıza bir kitapla çıktınız.
Yazma hevesim biraz önce de belirttiğim gibi farklı kültürleri keşfetme merakım ile örtüşen bir şey aslında. Araştırma yapmayı seviyorum. Edebiyat fakültesinde iken de her zaman alan araştırmasına, incelemeye ayrı bir ilgim vardı. Bu çalışmam ile bunu gerçekleştirmiş olmaktan oldukça mutluyum. Oldukça keyif vericiydi benim için .
Mardin adı merak uyandırıyor. Neden Mardin ve Mardin ile ilgili ne anlatıyorsunuz?
Mardin farklı kültürlerin kaynaştığı bir yer olması açısından benim için de merak uyandırıcı oldu tabii. Bu da beni efsane derlemelerimi Mardin yöresinden yapmaya yöneltmiş oldu. Ayrıca öncesinde Mardin’e yönelik böyle bir çalışmanın yapılmamış olması da diğer nedenlerden biri. Mardin iline ait genel bilgiler ve Mardin efsane metinlerinin derlemesi mevcut kitabın bazı bölümlerinde.
Bu kitap bilimsel bir çalışma mı yoksa, yoksa popüler oku ve bir kenara at tarzı bir şey mi ?
Bilimsel bir çalışma. Fakat sade, yalın herkesin anlayabileceği bir dil anlatım özelliklerine sahip. Bunu da özellikle belirtmek isterim. Bu çalışma aynı zamanda benim yüksek lisans tezim.
İnsanların çok az okuduğu bir dönemde, kitapseverler Mardin adlı bu kitabı neden okusunlar? Neyi öğrenecekler, bilmedikleri bir şeyler var mı bu kitapta ?
Efsaneler bir toplumun hayata bakış açısını, yaşayış tarzını yansıtan anlatılar olması açısından önemlidir. Birçok sözlü türde olduğu gibi bu anlatılar da birtakım etmenlerden dolayı unutulmaya yüz tutmakta, dolayısıyla bu kültürel unsurlarımızı hatırlamak ve hatırlatmakta fayda var, özellikle toplumların yozlaşmaya yüz tuttuğu, birtakım değer yargılarında sarsıntıların olduğu dönemlerde. Mardin yöresine dair yapılan ilk çalışma olması açısından bilmedikleri şeyler var. Kitapta toplam 150 efsane metni bulunuyor. Bunların 134’ü sözlü kaynaklardan derlemiş olduğum okuyucularla ilk kez buluşacak metinler. Geri kalan 16 efsane metnini ise yazılı kaynaklardan derledim. Hepsi bir araya getirilerek okuyucuya sunulmuş oldu.
Kitabınız matbaadan yeni çıktı. İlk izlenimler nasıl . Nasıl tepkiler aldınız ilk okuyanlardan?
İlk izlenimler gayet iyi, olumlu tepkiler alıyorum.
Mardin halk kültürüne yaptığınız bu değerli katkı sizce karşılığını bulacak mı?
Bulacağını umuyorum. Ben üzerime düşeni yaptım. Bir halkbilimci olarak bunu da okurlara bırakıyorum.
Bundan sonra bu tür çalışmalara devam edecek misiniz? Yeni kitap ve kitaplar bekleyelim mi sizden ?
Devam etmeyi düşünüyorum. Yeni kitaplar yazma, planlarım arasında. Diğer uzmanlık alanım olan psikolojiye dair de çalışmalarım olabilir. Bu da sürpriz olsun…
