Musa ALİOĞLU / YENİBİRLİK ÖZEL
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik olarak başlattığı askeri operasyon nedeniyle Avrupa Birliği ve Amerika’nın bu ülkeye hava sahalarını yasaklaması ve kiralık uçakların geri alınması gibi yaptırımlar başta Aeroflot olmak üzere Rus havayolu şirketlerini zor durumda bıraktı.
Bu durumdan etkilenen Türk orijinli ve sahipli Rus havayolu şirketlerine ait 60’a yakın uçağın Türkiye’de kurulacak yeni şirketlerlerle Türk tesciline geçirilerek yaptırımlardan etkilenmemesi önerisi kabul gördü.
Rusya'da faaliyette olan 980 yolcu uçağının 777'sinin başta İrlanda olmak üzere bazı Avrupa ülkelerindeki lessörlerden (uçak kiralayan) “leasing" yoluyla kiralandığı ve mal sahiplerinin yaptırımları delmemek için uçaklarını her an geri çağırmaları bekleniyor.
Uzun dönem uçak kiralama alanında dünyanın en büyük lessör şirketlerinden olan AerCap’in Rusya ve Ukrayna'da 150’yi aşkın kiralık uçağı bulunuyor.
Rusya’da tur operatörü olarak faaliyet gösteren ve sahipleri Türk olan Coral Travel’in Royal Flight (20 uçak), Anex’in Azur Airlines (35 uçak), Pegas Touristic şirketinin Nordwind (63 uçak), Pegas Fly (2 uçak) adlı şirketleri özellikle Türkiye pazarına yönelik olarak önemli bir yolcu potansiyelini karşılıyor.
Rusya’nın en büyük turizm şirketleri arasında yer alan ve havayolu şirketi de işleten tur operatörleri çok zor durumda kaldıklarını ve bu ambargolardan Türk turizminin de bu çok büyük zarar göreceğini belirterek Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile bir görüşme yaptılar. Görüşmede bu şirketlere ait 60’a yakın uçağın acilen Rus tescilinden düşürülüp Türkiye’de kurulacak yeni şirketlerle TC tesciline geçirilmesi kararı alındı.
Lessörlerin bu konuya nasıl yaklaşacakları henüz belli değilken Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden bu konuda görüş sorulduğu ve kurulacak yeni şirketlere kolaylık gösterilmesinin istendiği gelen bilgiler arasında.
Rusya’nın Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke olduğu ve uçakların elden çıkmasıyla bu pazarın büyük kayıp yaşayacağını öne süren turizmciler uçak filosunun kaybedilmemesini gerektiğini belirtiyorlar.
Öte yandan Amerikan uçak üreticisi Boeing de Rus şirketlerine bakım ve yedek parça konusunda yaptırım uygulama karar aldı. Bu durum Rus şirketlerini daha zor duruma sokacak. Avrupalı uçak üreticisi Airbus, Rus havayollarına teknik desteği ve yedek parça tedarikini askıya aldığını duyurdu. Airbus, yaptırımlar doğrultusunda Rusya'daki mühendislik merkezinin tüm operasyonlarını askıya aldı.
Rus Tur Operatörleri Birliği ATOR, Rus havayolu şirketlerinin 4 büyük sorunla karşı karşıya olduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Birincisi, uçakları kiraya verenlerin iade talepleri nedeniyle havayolu şirketlerinin fiziki olarak uçak filosuz kalma tehdidi. İkincisi, yaptırımlar sebebiyle uçaklar için yedek parça temin edilememesi. Üçüncüsü, Rusya'daki uçakların uçuşa elverişliliğinin (bakımının) imkansız hale gelmesi. Dördüncüsü ise sigorta sorunu. İptal edilen sigorta ile yurt dışı veya yurt içi tek bir uçuş gerçekleştirilemez.”
