Bir bebek için dünyaya geldiğinde en çok hangi dileği duyarsınız? Allah analı babalı büyütsün en sık söylediklerimiz ya da duyduklarımız arasındadır değil mi? Aslında bu dilek hepimizin bir şekilde çocuk için annesinin olduğu kadar babasının de önemli olduğunun farkında olduğumuzu gösteriyor. Bir çocuk için onu doğuran, bakım veren annesi kadar babasının da varlığı çok değerlidir. Bu pazar ‘Babalar Günü’. Bu yüzden, çok sevdiğimiz değerli babalarımızın hem babalar gününü kutlamak hem de hayatımızdaki önemini bu haftaki yazımda ele alarak bir kez daha belirtmek istedim.

ÇOCUĞUN YAŞAMINDA BABANIN YERİ VE ÖNEMİ

Özellikle bizim toplumumuzda babalara yüklenen sorumluluklar, genel olarak ailenin reisi ve evi geçindiren birey olmaktır. Dünya genelinde de yaygın olan bu kanıya göre, babaların çocukları ile anneleri kadar iletişim kurmaması çok doğaldır. Ancak değişen hayat koşullarıyla birlikte babaların çocuk yetiştirmede sorumluluklarına ilişkin anlayış ve inançlar zaman içinde değişim ve gelişim göstermiştir. Aynı zamanda bu konu ile ilgili yıllardır süregelen araştırmalar durumun zannedildiği gibi olmadığını, babaların da en az anneler kadar çocuklarının gelişiminde pay sahibi olduklarını çok net bir şekilde gözler önüne sermiştir. Çocuklar aile içinde anne rolünü gördükleri kadar baba rolünü de görmek istiyorlar.

Babalar Dikkat!

Araştırmacı ve eğitimciler anne ve babaların farklı rollerinin çocuklarının gelişimlerine nasıl yansıdığını uzun soluklu araştırmalarla ortaya koymuştur.

BABALARIN ROLLERİ

Babanın varlığı çocuğun hayatını zenginleştirir. Artık biliyoruz ki, küçük yaşlardan itibaren babaları ile zaman geçiren, oyun oynayan çocuklar diğerlerine oranla zihinsel, sosyal ve duygusal gelişim açısından çok daha olumlu etkilenmektedirler. Değişen bu "baba" anlayışının sevindirici bir şekilde toplumda her gün daha fazla kabul gördüğünü gözlemlemek mümkündür. Babaların anne ve çocuğun yetiştirilmesinden sorumlu diğer kişilerle eşit görev paylaşımının olması çocuklarının daha fazla öz güven, başarı duygusu ve özsaygı sahibi olmalarına katkı sağlamaktadır.

Çocuklar Ne İster?

Baba, Beni Duyuyor musun?

Çocukların ne istediğine dair çok sevdiğim bir hikayeyi paylaşmak istiyorum. Bakalım siz de sevecek misiniz? Adam yorgun argın işten eve döndüğünde beş yaşındaki oğlunu kapının önünde onu beklerken bulmuş. Çocuk babası gelir gelmez ona:

• "Baba, bir saatte ne kadar para kazanıyorsun?" diye sormuş.

Zaten yorgunluktan bitkin düşen adam:

• "Ne yapacaksın sen bunu bilip, git oyun oyna." diyerek karşılık vermiş.

Çocuk ısrar etmiş:

• "Babacığım, ama lütfen, bilmek istiyorum." demiş.

Adam:

• “İllaki bilmek istiyorsan, saatte yirmi dolar kazanıyorum” diye yanıt vermiş.

Bunun üzerine çocuk bir istekte bulunmuş:

• “Baba bana 10 dolar borç verir misin?” diye sormuş.

Adam zaten yorgun olmanın da getirdiği sinirle sesini de yükselterek:

• “Benim senin oyunlarına ayıracak zamanım ve param yok, derhal odana git ve kapını kapat” demiş.

Çocuk sessizce odasına gitmiş. Bir saat sonra biraz dinlenen ve sakinleşen adam, çocuğun parayı neden istediğini sormadığını fark etmiş ve merak etmeye başlamış. Belki de bir şeye ihtiyacı vardı diye düşünmüş. Çocuğun odasına gitmiş. Yatağında olan çocuğa seslenerek:

      -    "Uyuyor musun?" diye sormuş.

Çocuk:

• "Hayır." diye yanıtlamış.

Baba özür dilemiş:

• "Al bakalım o zaman istediğin on dolar. Sana az önce sert davrandığım için üzgünüm, özür dilerim, ama çok yorgunum ve dinlenmeye ihtiyacım vardı.” demiş. Ve elindeki 10 doları uzatmış. “Al bakalım bu istediğin on dolar.” demiş.

Çocuk sevinçle bağırmış:

• "Teşekkürler babacığım." Yastığının altından başka buruşuk paralar çıkarmış ve yavaşça paraları saymaya başlamış. Bunu gören babası sinirlenerek:

•  "Paran olduğu halde neden benden para istiyorsun? Benim, senin saçma çocuk oyunlarına ayıracak vaktim yok." demiş.

Çocuk:

• "Param vardı, ama azdı." demiş ve parasını babasına uzatarak; "İşte yirmi dolar babacığım. Şimdi bir saatini alabilir miyim?". 


Çocuğunuzun size anlatmak istediklerini gerçekten ne kadar duyuyorsunuz?



Bruce Perry’in bir sözünü anımsattı bu hikaye bana “Çocuklar çok fazla şeye ihtiyaç duymazlar. Bir çocuğun sahip olabileceği en güzel oyuncak onunla yere eğilip oynayan anne-babadır.” Babaların üstüne düşen en önemli sorumluluk çocukları ile olan iletişimlerini güçlendirmek ve ne kadar önemli bir rol oynadıklarını hatırlamaktır. İşte çocukları ile daha fazla iletişim kurmak isteyen babalar için birkaç önemli ipucu.

Babalar İçin İpuçları:

* Çocuğunuz ile ilişki kurmak için büyümesini beklemeyin. Çocuğunuzla iletişim, aslında anne karnındayken ve belirgin bir şekilde onu ilk kucağınıza aldığınızdan itibaren başlamıştır.

* Çocuğunuzu dinlemeye özen gösterin. Dinleme öğrenilebilecek bir beceridir. İletişimin temel unsurudur. Aktif dinleme becerinizi geliştirin. Katılabiliyorsanız aktif dinleme ile ilgili çalışmalara, eğitimlere katılın.

* Onun fikirlerine ve planlarına önem verin.

* Çocuğunuza duyduğunuz sevgiyi göstermekten çekinmeyin.

* Çocuğunuzla gün içinde birlikte olmak için, kısa da olsa mutlaka zaman ayırmaya çalışın. Her hafta belirli bir süre sadece ikinizin olduğu baba-kız, baba-oğul zamanı yapın. İkili olarak bisiklete binmek, sinemaya gitmek, alışveriş yapmak, yüzmek, kitap okumak, tamir yapmak gibi baş başa zaman geçireceğiniz etkinlikler planlayın. Beraberce belirlediğiniz aktivitelerden birini seçerek çocuğunuzla uygulayın.

* Çocuğunuz üzerinde korku temelli bir disiplin uygulamayın. Sınırlarını bilmesi çocuk için önemlidir. Tam tersi olarak hiç disiplin, kural ve sınır olmaması çocuk üzerindeki olumsuz etki bırakır.

* Çocuğunuza verdiğiniz sözleri tutmaya çalışın, tutamayacaksanız söz vermeyin. Çocuğunuza verdiğiniz sözleri tutmamanız çocuğun size karşı olan güvenini yitirmesiyle sonuçlanabilir.

* Söylediklerinizden çok davranışlarınızla çocuğunuza örnek olduğunuzu unutmayın. Çocuklar güzel gözlemcilerdir ve unutmazlar.

* Çocuğunuz hata yaptığında, önce neyi yanlış yaptığını objektif olarak tarif edin. Sonra beklediğiniz, doğru davranışı belirtin. Pekiştirmek istediğiniz doğru davranışları takdir edin. Benzer hataları tekrarladığında davranışının sonucunu yaşamasına izin verin. Bir şeyi yapamadığından "Beceriksizin tekisin, bir şeyi açamadın" demek yerine, "Bunu açmak için iki elinle tutmalı ve kapağı çevirmelisin” deyin. Eleştirinizi, çocuğunuzun kişiliğine değil, davranışına yöneltin.

* Babalar özellikle erkek çocuklar için rol modeldir. Erkek çocukların sosyal ve duygusal gelişimlerinde baba figürünü anlamış olmaları çok önemlidir. Kız çocukları içinse ilerde yapacakları eş seçimine kadar etkili bir modeldir. Baba, bir kız çocuğu için karşı cinsle kurulacak ilişkinin özünü temsil eder. Babasının annesiyle ilişkisini modeller, baba kız paylaşımlarını içselleştirerek eşiyle ilgili beklentilerini oluşturmaya başlar

Baba olmak herkes için biyolojik olarak mümkündür. Ancak bir çocuğu sadece dünyaya getirmek babalık yapmak için yeterli değildir. Bunun çok ötesinde gerçekten etkili bir babalık yapmak bir sanattır. Etkili bir baba olmak pek çok beceriyi içerir ve bu beceriler öğrenilebilir, geliştirilebilir. Sizin ya da çocuğunuzun yaşı kaç olursa olsun bu becerilerinizi geliştirecek eğitimlere katılın. Önce kendi babamın ve sonra yüreğinde baba olmanın sorumluluğunu taşıyan tüm babaların babalar gününü kutlarım.  Sevgiyle kalın.