Dünya 100 günlük takvimde çok hızlı bir değişim içinde.. Korona sonrası yeni bir düzen geliyor ve dinamik olarak sürecin içindeyiz. Yine çok hızlı bir süreç Doğu Akdeniz ve Libya’da yaşanıyor. Deniz aşırı ülkelerde adım atan ülkelerin Deniz Kuvvetleri asıl belirleyici etkendir. ABD yurt dışındaki önemli askeri faaliyetlerini deniz piyadeleri üzerinden yürütüyor.

Akdeniz’de çoklu tarafların masada olduğu bir satranç oynanıyor. Mücadelede sadece Libya ve Doğu Akdeniz yok. İşgal altındaki Filistin topraklarından, Suriye’den İskenderun körfezine tutunda Kıbrıs ve Ege’ye kadar bir mücadele var ortada. Lokal olarak her alanda farklı aktörler olsa Türkiye tüm satranç oyununun baş aktörü.

Bu satranç tahtasının birisi de Doğu Akdeniz… Yıllarca Doğu Akdeniz mücadelesini Kıbrıs ekseninde gören analizlerin bizi ne kadar oyaladığı artık gerçeklik olarak ortaya çıktı.

Bir ayağında Libya’da ve Suriye’de yaşanan enerji ve egemenlik mücadelesi, diğer ayağında işgal altında tutulan Filistin topraklarında kimin söz sahibi olacağının belirlenmesi… Bir ayağında KKTC egemen bir devlet olarak haklarının Türkiye ile birlikte korunması. Bunun yanında Ege’de hızla değişen dengeler var. Türkiye ortaya koyduğu yeni hedefler, siyasi ve askeri imkanlarıyla bu her mücadele alanında dengeyi kurabilmek mecburiyetindedir. Bu Türkiye’nin geleceği için hayati bir durumdur.

AKDENİZ’DE NELER OLUYOR?

Kıbrıs Rum Kesimi tüm adayı temsil ettiğini iddia ederek 2003 yılında Mısır ile bir anlaşma yaptı. Deniz Yetki Alanlarını Sınırlama Anlaşması ile Akdeniz’de yeni bir süreç başladı. Ada’da Nisan 2004’te Annan Planı için referandum yapıldı. Sandıklardan Rumların “Hayır”, KKTC’nin “Evet” çıkmasına rağmen Rum Kesimi AB üyesi  oldu.

GKRY Mısır’la yaptığı anlaşmanın benzerini 2007’de ise bu kez Lübnan’la imzaladı. 2009 yılına gelindiğinde bölgede yeni doğalgaz alanları tespit edildi. Türkiye’nin dahil edilmediği Doğu Akdeniz Gaz Forumu kuruldu.

2020 yılında İtalya, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Yunanistan, İsrail, Mısır, Ürdün enerji bakanları, bölgesel bir gaz piyasası planını hayata geçirmek için çalışmalara başladılar.

PEKİ TÜRKİYE NE YAPTI?

Elbette burnunun dibinde gelişmelere Türkiye sessiz kalmadı. Türkiye ilk olarak 2006’da Akdeniz Kalkanı Harekâtı yaparak bölgesel aktörlere mesajını verdi. Bunun yanında Türk Deniz Kuvvetleri Milli Gemi Projesini hızlandırdı.

Tümamiral Cihat Yaycı’nın fikirleri ile şekillenen Libya Yetki Alanı Anlaşması hayata geçirildi. Türkiye BM tanıdığı Meşru bir hükümetle Doğu Akdeniz’in Libya hattını şekillendirdi. İlk defa “Mavi Vatan” doktrini net olarak ortaya konuldu. Türk Deniz Kuvvetleri 2019 yılında Akdeniz’de Mavi Vatan, Kararlılık ve Deniz Kurdu tatbikatlarını icra etti. 2020 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Harekâta Hazırlık Eğitimleri faaliyetleri içinde bir tatbikat 15-17 Nisan tarihleri arasında Ege Denizi ve Doğu Akdeniz'de icra edildi. Eğitimlere; 33 adet savaş gemisi, deniz karakol uçakları, helikopterler, İnsansız Hava Araçları, deniz piyade birlikleri, SAT/SAT timleri katıldı. Türkiye’de yeterince gündeme gelmese de Yunanistan’da koronadan sonra gündem Türkiye’nin sıcak sulardaki adımları. Yunan botları artık Ege’de elini kolunu sallayarak dolaşamıyor.

İtalya, Yunanistan, Lübnan, Suriye, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, İsrail ve yanlarında Mısır ve bazı AB ülkeleri, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya ve ABD’nin de içinde olduğu bir denklemle karşı karşıya olduğu düşünülse de Türkiye sadece Libya değil Tunus ve Cezayir üzerinden de bölgede adımlar atıyor.

BARBAROS’UN İZİNDE

Elbette bu mücadele kolay olmayacaktır. Türkiye artık Ankara’dan açıklama yaparak diplomatik sonuç elde etmeye çalışan bir ülke değil. Bugün Akdeniz’in sıcak sularında Barbaros’un izinde seyrü sefer süren Deniz Kuvvetlerimiz bir kez daha gösterdi ki Türkiye’nin kabul etmediği hiçbir süreç sonuç elde etmiyor. Bölgede bunu ilk olarak gören ülke ise İtalya oldu. İtalya ENI Başkanı; "EastMed projesi artık ölü bir projedir. Yeni projelere ihtiyaç var"

EastMed neydi? "Doğu Akdeniz'deki İsrail rezervlerini GKRY ve Yunanistan iş birliğiyle Türkiye'yi bypass ederek Avrupa'ya ulaştıracak boru hattı".

Libya anlaşmamız planı bozdu. Barbaros’un torunları Mavi Vatan nöbetinde..