Medici ailesi 14. ve 17. yüzyıllar arasında Floransa'da (İtalya) yaşamış güçlü ve etkin bir ailedir. Aile üç papa (X. Leo, VII. Clement, XI. Leo), çok sayıda Floransa hükümdarı ve daha sonra Fransa kraliyet mensupları yetiştirmiş, ayrıca İtalyan Rönesansı'nı etkilemişti.

Medici ailesinin bu kadar popüler olmasının bir diğer nedeni de sanata ve kültüre karşı yaptıkları yatırımlardı. Öyle ki, sanatı bile politik olarak kendi yanlarında kullanmayı başarmışlardı. Floransa, Medici ailesinden çok daha önce de Avrupa’nın önemli bir kültür ve sanat şehriydi. Cosimo ile beraber daha da zenginleşen bu aile, anlatılanlara göre Floransa’da 27 adet villaya sahipti. Medici ailesinden Lorenzo sanatı kullanarak kontrolü altına alma politikası doğrultusunda Leonardo Da Vinci, Botticelli ve Michelangelo gibi yüzyılın en iyi Rönesans ressamlarını yanında tutuyordu.

SANATTA YANSITMACILIK

Yansıtmacı (öykünmeci/taklitçi/mimetik) Kuram; sanatı bir yansıtma, benzetme ya da taklit olarak görür. Platon’la başlamış ve 18. yüzyıla kadar önemini korumuştur. Bu kurama göre sanat, nesneleri ve doğayı taklit ve temsil etmek suretiyle yaşamı yansıtır. Bu anlamda, bir sanat eseri temsil ettiği şeyin gerçeğine ne kadar benziyorsa o kadar başarılı kabul edilir. Platon, duyularımızla kavradığımız ‘görüngüler dünyası’ ve zihinle kavradığımız ‘idealar dünyası’ olmak üzere iki dünyadan bahseder. Görüngüler dünyası, sürekli bir oluşum değişim halindedir; dolayısıyla bu dünyadan elde edilen bilgi kalıcı, değerli, genellenebilir bir bilgi değildir. Sanatçının görevi görüngüler dünyasını olabildiğince aslına sadık kalarak yansıtmaktır. Zamandan ve mekândan bağımsız olan ve zihinle kavranabilen ‘idealar dünyası’ ise genellenebilir olan, kalıcı, değişmez, ölümsüz, gerçek bilginin kaynağıdır. Görüngüler dünyasındaki her şey, idealar dünyasındaki asıllarının yetersiz birer kopyasıdır (mimesis). Bu durumda sanat ve sanatçı, kopyanın kopyasını sunduğu için, Platon tarafından değersiz olarak nitelendirilir.

Platon’un öğrencisi olan Aristoteles ise bu olumsuz yaklaşımın tersini benimsemiştir. Aristoteles’e göre sanat, ideaların bilgisini sunabilecek yeterliliktedir; yani sanattan elde ettiğimiz bilgi geneli ya da özü yansıtan kalıcı ve değerli bir bilgidir. Aristoteles, Platon’dan farklı olarak, ideaların duyu dünyasında var olduğunu düşünür. Bu, sanatçının tek tek görüngülerden yola çıkarak genel olanın bilgisine ulaşabileceği anlamına gelir. Aristoteles için sanat, hayatın olduğu gibi kopya edilmesi değil; olması mümkün olan daha güzel, daha erdemli, insana daha çok yaraşır bir hayatın yansıtılmasıdır.

GÜNÜN SÖZÜ: SANAT SANAT İÇİN Mİ? SANAT TOPLUM İÇİN Mİ?

DÜŞÜNELİM Mİ? TEKRARDAN