ÇELİK MOTOR'DA NELER OLUYOR?

Ahmet ÇELİK 10 Haz 2019

Ahmet ÇELİK
Tüm Yazıları
Otomotiv ve filo kiralama sektörümüzün içinde düştüğü süreç hepimizin malumu. Bu süreçten Çelik Motor'da olumsuz etkilendi kuşkusuz. Bu kötüye gidişte "ekonomik süreç" kadar "kötü yönetilme süreci" de var ne yazık ki.

Çelik Motor, Anadolu Grubu’nun en köklü şirketlerinden biri. 1960 yılında limited şirket olarak kurulan Çelik Motor bu anlamda Türkiye’nin en köklü, en değerli yerli otomotiv şirketidir. Skoda kamyonetleri ile başlayan otomotiv serüveni Lada ile devam etmiş ve şimdide Kia ile sürmektedir. Çelik Motor, 2005 yılından itibaren yeni tüketici alanlarına açıldı. Filo kiralama sektörüne girdi. Garenta adında bir filo kiralama şirketi kurdu. Türkiye’de Garanti Bankası’nın iştiraki olan Garanti Filo gibi çok bilinen bir filo kiralama şirketi varken ona çok benzeyen bir isim bulunması yadırgansa da Garenta günlük, uzun dönem kiralama sektörüne hızlı bir giriş yaptı. Çelik Motor daha sonra 2013 yılında online 2. El otomobil açık artırma platformunu kurdu. Şirket ayrıca Praticar, Bulur ve saatlik kiralama şirketi Moov ile de hizmet yelpazesini gerçekleştirdi.

Buraya kadar her şey çok güzel… Gelişen, çağa ayak uyduran çözümler ve hizmetler sunan çağdaş bir yapı.

Şimdi gelelim işte “zurnanın zırt dediği yere”…

Otomotiv ve filo kiralama sektörümüzün içinde düştüğü süreç hepimizin malumu. Bu süreçten Çelik Motor’da olumsuz etkilendi kuşkusuz. Bu kötüye gidişte “ekonomik süreç” kadar “kötü yönetilme süreci” de var ne yazık ki. Bakın bu yazacaklarım kişisel gözlemlerim, sübjektif değerlendirmelerim değil. Bizzat rakamsal gerçekler. Önce 2018 yılına bir bakalım. Bağımsız bir denetleme şirketi, Çelik Motor için hazırladığı raporda 2018 yılını “işletmenin sürekliliğiyle ilgili önemli belirsizlik” diyerek 31 Aralık 2018 tarihi itibariyle tüm zarar rakamlarını göz önüne seriyor. Tek tek tüm harcama ve zarar detayları var ama ayrıntıya girmeyeceğim çünkü kimseye bir faydası yok. Olan olmuş Çelik Motor bu hallere gelmiş… Burada amacım zaten Çelik Motor şirketini ve yöneticilerini karalamak değil. Sadece böylesine değerli bir otomotiv grubunun ne oldu da bu sonuca geldiğinin altını çizmek niyetim. Bir gazeteci olarak şirketi karalamak, yöneticilerini eleştirmekten öte görünen-bilinen tabloyu ortaya çıkartmak görevim. Neyse; 2018 bu kara tablo ile bitmiş. Peki ya 2019’un ilk çeyreği nasıl geçmiş. Bir de ona bakalım. Son 1 senede, Garenta ve İkinciyeni.com şirketlerinden 115 kişinin işten çıkmış/çıkartıldığı iddia ediliyor... Bu rakamın Haziran ayında da artması bekleniyor. Mart 2019 faaliyet raporuna bakıldığında sadece 3 aylık süre içerisinde yaklaşık 84 milyon TL’lik bir zarar söz konusu. Nisan ayı itibariyle bu rakamın 119,5 milyon TL olduğu belirtiliyor. Ayrıca, İkinciyeni.com üzerinden “hemen al” kısmında satılan araçlar, ihale olmadan direkt satın alınabilmesi de çeşitli istismar söylentilerini de beraberinde getiriyor. Moov projesi bir başarı hikayesi gibi gösterilse de; ancak son 4 ayda 14,7 milyon TL zarar ettiği Nisan 2019 Faaliyet Raporunda yer almaktadır. Son 4 ayda şirketin genel zararı 119,5 milyon TL’yi bulması çok üzücüdür.

Durumun kara tablosu şirketin, kendi grup şirketlerinin araç kiralama ihalelerini bile kazanamamasında bile ortaya çıkmaktadır. Bu önemli bir imaj kaybı değil midir? Anadolu Efes’in Deniz Filo’dan araç kiralaması gibi böyle yorumlanmaktadır. Bu ve buna benzer birçok başarısız operasyonu ve edilen zararı tek tek yazmak mümkün. Ama bu kısa anlatımdan da tablo ortaya çıkıyor. Ben Çelik Motor’un bu dar boğazdan bir şekilde çıkacağına inananlardanım. Bir zamanlar neredeyse altı ayda bir “başarılı Bahriyeli” haberleriyle boy gösteren üst düzey yöneticisinin “gemisini” kurtaracağını umuyorum!

Bu arada Çelik Motor’un da Anadolu Grubu’nun olduğu gibi çoğunluk hisselerinin Yazıcılar Holding bünyesine geçeceği de konuşulanlar arasında…