"GÖNÜLLÜ RAPORLAMA" JURNALCİLİK DEĞİLDİR

Musa ALİOĞLU 19 Oca 2020

Musa ALİOĞLU
Tüm Yazıları
Gönüllü Raporlamanın temel hedefi, zorunlu raporlama sistemleri ile belirlenemeyen fiili veya olası emniyet eksiklikleri ile ilgili rapor toplayarak havacılık emniyetini artırmaktır.

Dünyamızın giderek artan sorunlarını çözmek veya daha aza indirmek için herkes elinden gelen gayreti gösteriyor. Bunların başında bilim adamları geliyor ki, onların yaptıklarına teşekkür borcu tam ödenmiş sayılmaz. Sorunları çözme konusunda herkesin bir yöntemi vardır diyoruz ve etrafımıza dikkatli bakıyoruz.

Yeni çağın zorluklarını yeni yöntemlerle çözmede her kesim farklı uygulamaları gündeme getiriyor. Son zamanlarda bir kavram dikkatimi çekmeye başladı. Adı “Gönüllü raporlama” olan bu işin nasıl bir şey olduğunu merak ettim ve cevap aradım. Gönüllü raporlama ne demektir diye sokağa çıkıp sorsak veya bilen var mı diye araştırsak inanın çok az parmak kalkar. Çünkü bu çok yeni bir kavram.

Şimdiye kadar bir olayın sonuçlandığını zorunlu olarak rapor edenlerden artık, şimdi olay öncesi durum nedir diye gizli veya aleni işleyişteki aksaklık veya eksik işlerin bildirilmesi isteniyor. Gördüğüm kadarıyla bu işi Türkiye’de ilk uygulayan kurum Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü.

Kurumum, www.shgm.gov.tr internet sitesinde bu uygulama şöyle yer almış.

“GÖNÜLLÜ RAPORLAMAYA İLGİNİZ IÇIN TEŞEKKÜR EDERIZ.

Gönüllü Raporlamanın temel hedefi, zorunlu raporlama sistemleri ile belirlenemeyen fiili veya olası emniyet eksiklikleri ile ilgili rapor toplayarak havacılık emniyetini artırmaktır.

Gönüllü Raporlama; isteğe bağlı, cezalandırıcı olmayan ve gizli bir raporlama sistemidir. Temel amaç emniyet sistemi içindeki eksikleri saptamak ve bu eksiklerle ilgili önlemler almaktır.

Havacılık emniyetini artırabileceğini düşündüğünüz ancak mevcut kanallardan biriyle bildirilmemiş olan bilgiler edindiğinizde VEYA herhangi bir olay ya da tehlikeyi başkalarının da öğrenmesini ve bu bilgilerden yararlanmasını istiyor fakat kimliğinizi gizlemek istiyorsanız Gönüllü Raporlama Formundan yararlanabilirsiniz. Kişisel bilgilerinizi paylaşmanız halinde sizlere raporlamanızla ilgili geri dönüş yapılacaktır.

Gönüllü Raporlama ile raporu verenin kimliğini gizlemeyi taahhüt ederiz.

SHGM, havacılık ve hava trafiğinde var olan tüm kurum kuruluşlara kural koyan ve denetleyen bir kamu kuruluşu. Askeri havacılık için söylenen ama sivil havacı kesiminde sık sık kullandığı “Havacılıkta kurallar kanla yazılmıştır” sözünü asla göz etmeyelim. Böylesi bir uygulamayı muhbirlik (ihbarcılık) veya jurnalcilikle eş değer tutmamak gerektiği görüşünü ön plana alarak, çalışan veya gönüllü (sade vatandaş) olarak etrafımıza daha ilgili, daha bir meraklı ve sorgulayan bir gözle bakmanızı öneririm. Her ne kadar havacılık kazaları, trafik kazalarına göre oransal olarak az olsa da sonuçları itibariyle daha fazla ölüme sebep olur. Bu nedenle, SHGM’nin uygulamakta olduğu “Gönüllü raporlama” sisteminde konu başlığı altında Emniyet olayı / durumu / kazası, Havacılık Güvenliği ve bir olaya / duruma / kazaya neden olabilecek bir tehlike gibi seçenekler yer alıyor. Sonra, Hava Aracının operatörü, kalkış ve varış yeri ile hava aracının tipi ve işletmenin adı ve yeri de soruluyor.

SHGM’nin yaptığı bu uygulamayı bazı havacılık kuruluşları da web sitelerine koyarak, insanların can ve mal güvenliği konusuna duyarlı davranış sergilemiş.

Sadece havayolu şirketleri değil, deniz ve kara ulaşımı yapan kurumlar da aynı uygulamayı hayata geçirdiklerini açıkça ilan etmelidir. İnsan hayatının ne kadar önemli olduğunu kabul eden bakanlıklar, genel müdürlükler, belediyeler bu işlemi zorunlu bir uygulama olarak internetten duyurmalı. Yani, kuralları ihlal eden bir otobüs sürücüsü veya pilotun sebep olacağı kaza herkesin hayatına mal olur.

Bu nedenle yaşam hakkımızı korumak ve savunmak için sakın “Bana ne” diye sorumsuz bir tavır sergilemeyiniz. Böyle bir vatandaşlık ve insanlı göreviyle, bugün kendi hayatınızı, yarın başkalarının hayatını kurtarmış olursunuz. Uçak düştükten sonra, gemi battıktan sonra pişmanlık duymanın hiçbir anlamı yok. Gördüğünüz tüm hataları ve eksiklikleri başta 155 Alo Polis, 156 Alo Jandarma, 112 Acil, 153 Belediye veya CİMER gibi resmi kurumlara bildirmeyi kendinize bir görev olarak kabul ediniz. Sorumlu bir vatandaş, muhbir vatandaş değildir.

Güvenli bir hayat Türkiye’m..