İnsanoğlunun bir yerden bir yere gitme sevdası insanlık tarihiyle eş zamanlıdır.

Ulaşmak için önce yürüyen, sonra da hayvanlardan yararlanan insan zekası tekerleği bularak bu konuda çok önemli bir aşamaya gelmiştir. Bununla da yetinmeyerek uçan kuşlara öykünen devrinin çılgını olan insanlar, kollarına kanat takarak uçmayı da başarmıştır.

Ardından motoru icat eden ve motorlu kara taşıtları yapan insanlık, daha sonra uçak motorunu yaparak, hava araçlarını motorlu hale getirerek uçurabilmiştir.

Lesley Lims “Uçmanın Hikayesi” adlı kitapta bu serüveni genişçe anlatır.

Bugün dünya üzerinde sayıları 5 bine yaklaşan havayolu işletmelerinin ticari olarak tabir edilen 30 bine yakın uçağı işlettiğini söyleyerek konumuza girelim.

Bu şirketlerden biri de dünya devlerinin arasında yer alan Türk Hava Yolları’dır.

THY, Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyet Teşkilatı’nın (EUROCONTROL) 2022 verilerine göre, günlük bin 245 uçuşla milli havayollarının lideri konumundadır.

Filosunda 400’e yakın uçak bulunan ve bu filo yapısıyla uçuş yaptığı İstanbul, (Günlük bin 156 uçuşla Avrupa lideri)

Sabiha Gökçen ve Antalya Havalimanı gibi tesisleri de dünyanın en önemli havalimanları arasına yükselmesini sağlayan THY’nin bu başarısının arka planına baktığımızda en önemli iştirak kuruluşu olarak THY Teknik A.Ş’yi (Turkish Technic Inc.) görüyoruz.

Elbette kabul etmek gerek ki THY’nin bu başarısında diğer iştirak şirketlerinin yanı sıra pilotlar, kabin görevlilerini, yer hizmetleri çalışanlarını ve diğer çalışanların payını görmemek de onlara karşı büyük haksızlık olur.

Başta THY ve iştirakleri olmak üzere havacılık sektörünün değişik kollarında faaliyet gösteren şirketlerin, ihracat kapsamına giren kazançlarıyla başarı sıralamasında en önlerde yer alması, sektörün önemini göstermektedir.

Başkanlığını THY Yönetim Kurulu / İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat’ın yaptığı ve 2021 yılında kurulan Hizmet İhracatçıları Birliği’nin aynı yıl 61.4 milyar dolarlık ihracatıyla, birlik üyesi şirketlerin yazdığı süper başarı hikayesi Türkiye ekonomisinin ve istihdamın öncü gücü olmaları göğüs kabarmaktadır. Bu yılın sonunda açıklanacak 2022 rakamlarında da aynı başarıyı göreceğimizden hiç şüphemiz yok.

17 ayrı iş kolunda ilk üçe giren firmalara baktığımızda, Uçak Bakım ve Onarım Hizmetleri dalında birinci sırayı THY Teknik A.Ş’nin aldığını görüyoruz. İkinci sırada MRO Teknik Servis A.Ş (My Teknik) ve üçüncü sırada ise MNG Jet Havacılık A.Ş adlı şirketi görüyoruz.

Deniz ve havalimanı İşletmeciliği hizmetlerinde ise birinci sırayı İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş alırken, ikinci sıradaki şirket adının açıklanmasını istememiş. Üçüncü sırayı de deniz limanı işleten Asyaport Liman A.Ş almış.

Seyahat Acenteliği (Tur operatörlüğü) Hizmetleri dalında ise birinciliği Anex Services Turizm A.Ş., İkinciliği Odeon Turizm İşletmeciliği A.Ş ve üçüncülüğü ise, MP Turkey Turizm A.Ş elde etmiş.

Turizm ve Konaklama Hizmetleri dalında birinciliği ETS Group alırken, ikinciliği Fine Otelcilik A.Ş ve üçüncülüğü de Galeri Kristal Turizm A.Ş kazanmış.

Havalimanlarında yer hizmeti veren şirketlerde ise ilk sırayı Çelebi Havacılık Holding alırken, ikici sırayı Havalimanları Yer Hizmetleri A.Ş (Havaş) ve üçüncü sırada da TGS Yer Hizmetleri bulunuyor.

Havayolu yolcu taşımacılığında ise, ilk sırayı Türk Hava Yolları alırken, ikinci sırayı Pegasus, üçüncü sırayı da Güneş Ekspres (Sun Express) şirketi almış.

Ülke ekonomisinde ve kalkınmasında ihracatın ne kadar önemli olduğunu çok iyi bildiğimize göre, başarı çizelgelerine adını yazdıran havacılık sektöründeki şirketlerin başarısını alkışlamak gerek. Bu anlamda bu şirketlerin başarısında büyük pay sahibi olan çalışanların emek ve alın terinin karşılığını da hak ettikleri gibi vermemiz gerektiğini hatırlatırken, sevk ve idaredeki dirayetli tutumlarıyla başarılı olan yöneticileri de kutluyoruz. Kalkınmamıza ve büyümemize katkı sağlayan, Türkiye’ye değer katan bu şirketler milli güçtür. Kıymeti bilinmeli.

Mutlu yarınlar Türkiye’m.

musaalioglu@gmail.com-

————————————————————- 

Kürdistan adı geçmişte kriz yaratmıştı

Özerk komşuyla havacılıkta iş birliği

 

Bundan yıllarca önce, İstanbul Atatürk Havalimanı’na inen bir uçak, Türkiye Cumhuriyeti resmi makamları tarafından hiç de hoş karşılanmamış, uçağın sahibi olan devlete, sert bir üslupla “Bu uçağı bir daha Türkiye’ye göndermeyin. Hava sahamızdan da geçirmeyin” diye ciddi bir mesaj verilmişti. İlgili devletin resmi makamları bu mesajı almış ve bu uçağı da bir daha Türkiye’ye göndermemişti.

Uçak, şimdilerde siyasal ve toplumsal olaylarla çalkalanıp sarsılan İran İslam Cumhuriyet’nin bayrak taşıyıcısı şirketi İran Milli Havayolları İran Air’e aitti. Uçak, Şah Rıza Pehlevi devrinde satın alınan bir Boeing 747-200 idi. Yaşlı ve yorgun uçağın yasaklı olmasının tek nedeni ise burun kısmına yazılan ve uçağın ticari adı olan “Kurdishtan” kelimesiydi. Oysa, Kürdistan, İran coğrafyasında 31 eyaletten biriydi.

Ayrıca, Kuzey Irak’ta da özerk bölgenin adı da Kürdistan idi. Fakat, Türk devleti böyle bir ismi tanımak istemiyordu.

Çok ilginçtir ki, aradan yıllar geçtikten sonra, Sivil Havacılık otoritemiz SHGM

Kurdistan Airlines adlı Kürt orijinli havayolu şirketinin bir Alman şirketinden kiraladığı uçağa bilmeden Türk hava sahasından geçiş izni vermişti.

Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Hükümeti ve Birleşik Arap Emirlikleri ortaklığında 2004 yılında Boeing 737-200 tipi tek bir uçakla kurulan bu şirketin sarı, kırmızı ve bordo renkli, gövdesinde Kurdistan Airlines yazılı bir uçak görseli bulunan biletlerini alan ve çoğunluğu Iraklı Kürt olan yolcuları gövdesinde “Hamburg International” yazılı, pilotları Alman olan Boeing 737-400 tipi ve 144 kişilik bir uçağa binerek aktarmasız bir yolculukla 4.5 saatte (O sırada Türk şirketi Mak-Yol tarafından yapımı süren) Erbil’e sağ salim inmişti. Alanda sadece Kürt özerk bölgesi bayrakları vardı ve pasaportlara "Rebuplic of Iraq, Iraq Kurdistan Region/Arbil International Airport" şeklinde bir mühür vurulmuştu.

Alman uçağında Irak veya "Kürdistan Bölgesel Yönetimi”ne ait hiçbir işaret yoktu ve kokpit ve kabindeki tüm anonslar da İngilizce ve Almanca olarak yapılmıştı.

Tüm bunların nedeni Kürdistan Özerk yönetimindeki Kürdistan Demokrat Partisi KDP’nin Türkiye’den üst geçiş için izin istediği, Türk makamlarının da üzerinde Kurdistan Airlines yazılı bir uçağın Türkiye hava sahasından asla geçemeyeceğini bildirmiş olmasıydı. Bu cevap üzerine Kürdistan Airlines şirketi hava sahasıyla ilgili yasağı delebilmek için, Alman şirketi adına uçuş izni alıp, Türkiye üzerinden uçuş gerçekleştirmiş.

Avrupa’ya açılmak için Türkiye hava sahasının çok önemli olduğunu bilen Kürt yönetimi 2013 yılında Türk şirketi Atlas Jet ile adını oradaki bir dağdan alan Zagros Air’ı kurdular. İlk Kürt havayolu şirketi olduğu söylenen Zagros Air, Atlas Jet birlikteliği ne yazık ki mahkemelere kadar gitti. Zagros Air’in tek uçağı da şu an Atatürk Havalimanı Genel Havacılık Apronundaki hangarda mahkemenin vereceği kararı bekliyor.

2017 yılına geldiğimizde KDP ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) tepe yöneticileri Ankara ile iyi ilişkiler kurarak bir Kürt Havayolu ve hava koridoru için izin istediler fakat olumlu cevap çıkmadı.

Şimdilerde Kürdistan Özerk Bölgesi’nde 2015 yılında kurulan, ancak, IŞID terör örgütü saldırıları nedeniyle ancak 2018’de faaliyete geçebilen, CEO’sunun deyimiyle en son “Kürt havayoludur.”

İstanbul Havalimanı’nda ofisi bulunan, Antalya ve Trabzon’a da uçuşlar yapan Fly Erbil, iki uçakla Orta Doğu ve Avrupa’da 20 noktaya uçuşlar yapan bir şirket olarak faaliyet gösteriyor. Türk hükümetinin geçmişteki kararlarının yerini bugün güçlü ticari ilişkiler almış olup, Kürdistan adının fazlaca gündeme gelmediği yadsınmaz bir gerçek. Aynı şekilde Türk havayolu şirketlerinin de geçmişte olduğu gibi bugün de bölgeye yoğun olarak sefer yaptığını görüyoruz.

Ticaretin, siyasetten uzak tutulması her iki taraf için de çok yararlı olmaktadır.

Kürt başka, Kürdistan başkadır.

—————————————————————

Meslek erbabının 10 Ocak Çalışan (ve çalışamayan) Gazeteciler Günü’nü kutluyor, sağlık ve özgürlük diliyorum.

(M.A)

—————————————————————