İKİ İRLANDA BİRLEŞİR Mİ?

Ekin GÜN 16 Şub 2020

Ekin GÜN
Anlayacağınız büyük oranda AB'ye bağlı olan Kuzey İrlanda'nın ekonomik olarak ayakta kalması için önündeki en kolay seçenek İrlanda'yla birleşmek.

Bizi pek ilgilendirmediğinden olsa gerek İrlanda’da Sinn Fein’in birinci parti olarak çıktığı seçim sonuçları Türk medyasında fazla yer bulmadı.

Son zamanlarda iddia ettiğim gibi sınıf çatışması temelinde sol söylemlerin dünya üzerinde sağa karşı işlevsellik kazandığı tezimi İrlanda seçimleri de doğruluyor.

Sinn Fein’in seçim zaferi İrlanda tarihi açısından bir ilk, ülke bağımsızlığını elde ettiğinden bu yana merkez partiler Fianna Fail ve Fine Gael tarafından yönetiliyordu, o nedenle Sinn Fein lideri Mary Lou McDonald’ın “sandıkta bir devrim” açıklamasının haklılık payı var.

Her ne kadar Sinn Fein birinci olsa da parlamentoda en çok sandalyeyi merkez sağ Fianna Fail elde etti, 160 kişiyle temsil edilen İrlanda Parlamentosu’nda Sinn Fein 37 milletvekiliyle yer alacak.

Bu sonuçlara göre İrlanda’yı koalisyon bekliyor, zira Fianna Fail ve Fine Gael daha önce Sinn Fein ile hükümet kurmaya yanaşmayacaklarını açıkladıkları için seçimlerin yenilenme ihtimali de yok değil.

İrlanda basını Fianna Fail, Sinn Fein ve Yeşiller Partisi’nin arasında kuracağı üçlü koalisyondan yana, anlayacağınız iktidardaki Fine Gael tamamen sandığa gömülmüş vaziyette.

SOL SÖYLEMLER SEÇİM KAZANDIRDI

Bildiğiniz gibi Türkiye’de “Çözüm Süreci” zamanında ayrılıkçı terör örgütü IRA ve onun siyasi kanadı Sinn Fein çok gündeme gelmişti.

Katolik ve Protestan ayrımı başlangıçlı mezhepsel problemlerle IRA’nın yoğunluklu olarak otuz senedir sürdürdüğü terör faaliyetleri 1998 yılında imzalanan ve IRA’nın silah bırakmasıyla sonuçlanan “Hayırlı Cuma Anlaşması” ile son bulmuştu.

İrlanda’daki mevcut iktidar, Sinn Fein’in IRA’yla bağlantısını seçim kampanyalarında hatırlatsa da bu taktik tutmadı. Ne var ki İrlanda’nın yaşadığı ekonomik problemler daha öncelikli görüldü. Zira IRA da 2005 yılından bu yana terör faaliyetlerine son vermişti.

Özellikle İrlandalı genç seçmen partinin konut ve sağlık politikalarından etkilendiler. Aslında son derece milliyetçiliği ağır basan Sinn Fein’in sol söylemleri seçim kampanyalarında kullanması sandıkta kazanmasında büyük rol oynadı.

İKİ İRLANDA’NIN BİRLEŞMESİ

Öte taraftan Sinn Fein’in seçim başarısında Brexit etkisinin olduğu kuşkusuz bir gerçek. Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in de dediği gibi “Brexit’in Hayırlı Cuma Anlaşması’nı tehlikeye sokabileceği” bir durum söz konusu.

İrlanda adasında ticari ilişkiler 40 milyon Euro’yu buluyor. AB üyesi olan İrlanda ile AB’den ayrılmak zorunda kalacak olan Kuzey İrlanda arasındaki serbest dolaşımdan elde edilen bu gelirlerin sekteye uğraması kuvvetle muhtemel. Diğer yönden Kuzey İrlanda tarım konusunda yüzde 90 AB’ye bağlı. Çünkü fonlarla destekleniyor.

Anlayacağınız büyük oranda AB’ye bağlı olan Kuzey İrlanda’nın ekonomik olarak ayakta kalması için önündeki en kolay seçenek İrlanda’yla birleşmek. Bu da iki İrlanda’nın birleşmesini savunan Sinn Fein’e güç katıyor. Ayrıca Kuzey İrlanda’da yapılan ve AB’den çekilmeme yönünde sonuç çıkan Brexit referandumunun Londra tarafından “sembolik” anlam olarak görülmesi ülke halkının iradesinin yok sayılması açısından tepki çekiyor.

Yine de İrlanda ile Kuzey İrlanda arasındaki tarihsel sorunlar çözülmüş değil, çatışmasızlık süreci de pamuk ipliğine bağlı. Öyle ki IRA’dan kopan 2 radikal terör örgütü varlığını çok fazla desteğe sahip olmasa da sürdürmekte.

İrlanda’da yaşanan ekonomik sorunlar, Brexit sonrası Kuzey İrlanda’nın yaşayacağı olası ekonomik kriz, iki İrlanda’yı birleştirmeye yakınlaştırsa da kısa dönemde olacağa benzemiyor.