KISA VADEDE GÜZEL UZUN VADEDE DÜŞÜNDÜRÜCÜ BARAJ KALKTI KONTENJANLAR DOLDU

Micheal KUYUCU 16 Ağu 2022

Micheal KUYUCU
Tüm Yazıları
YKS üniversite yerleştirme sonuçları açıklandı. Bu yıl bir rekor yaşandı ve üniversitelerin kontenjanlarının yüzde 98,38'i doldu.

YKS üniversite yerleştirme sonuçları açıklandı. Bu yıl bir rekor yaşandı ve üniversitelerin kontenjanlarının yüzde 98,38’i doldu. Yani üniversiteler ful çekti. Bu sonuç bir Türkiye rekoru. Ancak bu konuda düşünülmesi gereken çok konu var.

Patronlar önerdi devlet uyguladı

2022 yılında YÖK ilk kez bir uygulamaya giderek üniversite sınavında barajları tamamen kaldırdı. Yani şurası için şu kadar puan almazsa tercih yapamazsın muhabbeti bitti. Bunu eleştirenler de oldu, buna mutlu olanlar da oldu. Benim yakın çevremden aldığım duyumlara göre bu kararın alınmasında özel (vakıf) üniversitelerinin YÖK’e yaptığı baskıların da çok etkili olduğu yönünde. Paralı eğitim veren vakıf üniversiteleri son birkaç yıldır gerek YKS barajı gerekse pandemi ve ekonomik kriz yüzünden kontenjanlarını dolduramıyor ve zarar ediyorlardı. Bu onları isyan noktasına getirdi ve YÖK’e baskı yapmaya başladılar. Baraj puanlarının kaldırılmasının nicel olarak kötü bir şey olmayacaktı. Bunun üzerine YÖK bir karar aldı ve 2022 yılında ‘YSK’ye gir, yüksek puanı al üniversiteli ol’, dercesine baraj puanını kaldırdı.

Kriz var kontenjanlar dolmaz diyenler oldu

Bu kararın üniversitelerin kontenjanlarını dolduracağını aylar öncesinde yazmıştım. Bazı eğitimciler Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle vakıf üniversitelerinin kontenjanlarının dolmayacağını savundular. İddialarını savunurken insanların ekonomik kriz nedeniyle bu üniversitelere verecek paraları yok dediler.

Öyle olmadı. Toplam 1 milyon 22 bin 83 kontenjana sahip üniversitelerin 1 milyon 5 bin 490 kontenjanı doldu. Yani üniversitelerin yüzde 98,38’i doldu. Bu çok ciddi oran. Bunlar bir bölümü tercih eden ve bir bölüme yerleştirilen öğrenci sayısı. Yani bu yıl milyon kişi daha üniversiteli oldu. Kayıt tarihleri başlayınca bunların büyük bir bölümü kazandıkları bölüme kaydolacak ve kaç kişinin bir üniversiteye kaydolduğu belli olacak. Bana sorarsanız bu kazanan yüzde 98’lik kitlenin en az yüzde 90’ı üniversitelere kayıtlarını yaptırır.

Hani millette para yoktu?

Bir milyon öğrencinin bir üniversiteye yerleştirilmesi “millette para yok, bu paraları aileler ödeyemez vakıf üniversiteleri boş kalır” tezini savunanların bu tezini çökertti. Çünkü en dandik vakıf üniversiteleri bile bu sene rekorlar kırdı. Normal şartlarda para bile verse düşmanıma bile “gitme” diyeceğim üniversiteler bile ful çekti. O kadar ilginç bir istatistik var ki, vakıf üniversiteleri devlet üniversitelerinden daha çok doldu. Bu yıl devlet üniversitelerinde 8 bin 481 boş kontenjan varken vakıf üniversitelerinde 4 bin 106 boş kontenjan kalmış. Belki ince bir detay ama bu durum devlet üniversiteleri adına tartışılması gereken başka bir ayıp.

Demek ki sorun para değil, barajmış. Yani “millette para yok” masalına ben inanmıyorum. İnsanların parası yoksa da eğitime, gıdaya ve eğlenceye harcayacak parayı bir şekilde buluyorlar.

K.K.T.C.’ne olan talepte düşüş var

Özellikle doksanlı yıllarla iki binli yılların başında popülerliği artan K.K.T.C’deki üniversiteleri bu sene de bekledikleri ilgiyi alamadılar. Günümüzden 15-20 yıl önce KKTC’de bir üniversitede olmak ciddi bir prestijdi, şimdi ise bu üniversiteler ciddi bir düşüşe geçtiler. Artık gençler ve aileleri KKTC’deki üniversiteleri tercih etmiyor. Bu yıl 14 bin 895 kontenjanın 3 bin 754’ü boş kaldı. Aslında çok kötü bir veri değil ama iki binli yılların başında K.K.T.C. önemli bir öğrenci yeriydi, o dönemler kıyaslanınca düşüş var. Bu dönem oradaki üniversiteler eski popülerliğini kaybetti.

Nicel anlamda herkes mutlu

Bu yıl nicel olarak Türkiye’de bir milyon kişi üniversite öğrencisi oldu. Yani genç nüfus içinde üniversiteli oranında artış oldu. Dünyaya hava atabiliriz. “Bakın bizim şu kadar milyon üniversite öğrencimiz var, korkun bizden” diyebiliriz. Nicel olarak herkes mutlu. Vakıf üniversiteleri kötü geçen iki yılın ardından bol bol müşteri topladı. Paracıklar gelecek. Doluluk oranları artacak. Özellikle eğitime az yatırım yapan tabela üniversiteleri tam yaşadı. Çünkü onlar da ortalama yüzde 90-95 oranında bir doluluk oranı yakaladı. Yani eğitimin sermaye ayağı bu sene mutlu oldu.

Bence işin en çok sorgulanması gereken yönü bu işin nitel ayağı. Bu yıl barajları iptal ederek adeta Suriyeli göçmenlere yaptığımız gibi herkese kapıları açtık. Tüm adaylara ‘YKS’de bir puan kap, sana elbet bir bölüm çıkar, git üniversiteli ol’ der gibi üniversiteleri doldurduk.

Niteliksel sorunlara çözüm yok

Peki bu işin niteliksel yönü ne olacak? Yani bu 1 milyon gencin kaç bini adam gibi eğitim alabilecek? Kaç bini bu üniversitelerden mezun olduktan sonra bilgili ve nitelikli bir üniversiteli olacak? Şu an minibüs hesabı binalarını, kampüslerini dolduran bu üniversiteler bu doluluk oranının zafer coşkusu ile nitelikli eğitime ne kadar değer verecek? Bu öğrencilerin kaç bini şu an sokakta olan diplomalı işsizler ailesine katılacak?

Ben size söyleyeyim. Bu 1 milyon öğrencinin en az 750 bini mezun olduklarında eğitim aldıkları alanda çalışmayacak. Mezun olduğunda mutlu bir üniversite mezunu olamayacak. Mezun olduklarında “ah keşke şimdiki kafam olsaydı da bu üniversiteyi tercih etmeseydim” diye ağlayacak.

Üniversite patronları yatsın kalksın YÖK’e dua etsin

Üniversitelerin nitelikli eğitim konusunda büyük zaaflarının olduğu bir dönemde, ARGE’ye yatırım yapmayan üniversitelerin sayıca arttığı bir dönemde, akademisyenlerine maaş vermek istemeyen, akademisyenine saygılı davranmayan, öğrenciyi süper market müşterisi gibi gören üniversitelerin sayıca arttığı bir dönemdeyiz.

Bence bu üniversiteler, onlar için YKS barajını kaldırılarak minibüslerdeki gibi indi-bindi hesabı öğrenci toplama fırsatı veren ve ful çekmelerine yardımcı olan devlete yatıp kalkıp dua etsinler. Şimdi artık bu sistemde nasıl olsa müşteri otomatik geliyor diye daha da yayacaklardır eminim. Burada dilerim devlet ve kurumu YÖK bu sayısı hiç de az olmayan kötü üniversiteleri (toplamın nerden baksanız yüzde yetmişi eder) daha iyi denetleyip gereken cezaları vermesi lazım. Yoksa gelecek nesiller hepimize çok kızacak.

Benim son sözüm:

Bu seneki tercih sonuçlarında bir rekor yaşandı, kısa vadede nicel olarak güzel oldu. Herkes mutlu.

Ama ben hala YKS barajının kaldırılmasının uzun vadede eğitimdeki niteliği düşüreceğine inanıyorum.

 

Kontenjanlarını Yüzde 100 Dolduran Vakıf Üniversiteleri
Ankara Medipol Üniversitesi
Ataşehir Adıgüzel MYO
Bezm-i Alem Üniversitesi
Çağ Üniversitesi
Bilkent Üniversitesi
İstanbul Kent Üniversitesi
Şişli MYO
Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi
Sabancı Üniversitesi