UYANAN GÜZEL

Halil İbrahim İZGİ
Grimm kardeşler Almanya'da doğmuş iki kardeş ve tüm dünyada çocukları büyüten masalların derleyicileri.

Uyuyan Güzel’den Pamuk Prenses’e birçok masalı Alman topraklarından derlemişler. Masallarla sadece insanlara hikaye anlatmakla kalmamışlar aynı zamanda Alman ulusunu da inşa etmişler. Grimm kardeşlerin topladığı masallar etrafında Almanya, ülkü birliğine ulaşmış ve sonunda dünyanın en büyük devletleri arasında yerini almış. Bu iki kardeş, günümüz Almancasının ve Almanya’sının fikri temellerini de ortaya atmışlar. Amma da masal anlatıyorsun diye düşünebilirsiniz. Evet, masal anlatıyorum ama birçok gerçeğe yön veren bir masal anlatıyorum. Ama Grimm kardeşlerin derlediği masallar şu anda okuduğumuz halinde değilmiş. Şu anda insanlık dışı diyebileceğimiz birçok unsur, şiddet, cinsellik ve daha türlü şeyler masalların içinde kaynıyormuş. Bunlar zaman içinde hafifletilmiş ve bazıları biçim değiştirmiş. Pamuk Prenses’in sansürsüz halini sanırım ne kendimiz okumak isteriz ne de çocuklarımıza okuyabiliriz. Bilinç altındaki kodları kaldırmak kitaplardaki ifadeleri yumuşatmak kadar kolay değil.

Grimm kardeşlerin topladığı masallar, Alman şuurunun derinlerinde yer aldığı için tarihin farklı dönemlerinde farklı anlamlar taşımış. Euro’dan önce Almanya’nın milli para birimi olan Mark’ın binlik banknotu en yüksek kağıt paraydı ülkede bilin bakalım üstünde kimin resmi vardı? Elbette Grimm kardeşler. Bizim en yüksek banknotumuzun üzerinde de Yunus Emre vardır. Bizim için Yunus Emre nasıl bir sembolse Grimm kardeşler de Almanya için aynı anlamı taşıyor. Mark tarih oldu ama Grimm kardeşlerin gölgesi Almanya’nın üzerinde dolaşmaya devam ediyor. Üçüncü Reich döneminde milli birliğe vurgu yapmak üzere bu masalların yaygınlaşmasına önem vermişler. Nazi yönetimindeki Almanya’da Grimm kardeşler baş tacı edilmiş ve kitapları her eve itinayla yerleştirilmiş. Nazi Almanya’sı bir nesli bu masallar etrafında cepheye hazırlamış. Masalların gücünü görüyorsunuz. Tabii mutlu sonla biten sadece masallar olmuş. İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda işgale uğrayan Almanya’da Grimm kardeşlerin kitapları bir süre yasaklanmış. Ülke Nazilerden arındırıldıktan sonra işler normale dönmeye başlamış. Amerika, Grimm kardeşlerin etkisini o zaman fark etmiş ve Grimm kardeşlerin masalları Disney stüdyoları marifetiyle dünyada dolaşıma sokulmuş. Almanların dünyaya hediyesi olan bu masallar, barışçıl yüzleriyle dünya çocuklarının çocukluk arkadaşı olmaya devam ediyor.

Ancak Almanya’da durum farklı. Nazilerin yeniden yüzünü göstermeye başladığı topraklarda masallar hiç de barışçıl değil. Naziler, Almanya’yı ve eski parlak günlerini Uyuyan Güzel’e benzetiyorlar ve onu derin uykusundan uyaracak prens olarak da kendilerini görüyorlar. Ya da Pamuk Prenses’i Almanya olarak görüyorlar ve öldürmek isteyen cadıyı da göçmenler olarak hayal ediyorlar.

Almanya, Grimm kardeşlerin masalları topladığı günlerden uzakta olsa da Almanlar, geleceklerini kurmak için hala masallara ihtiyaç duyuyorlar. Grimm kardeşler, Avrupa Birliği’nin dayandığı mitolojilerden daha çok rağbet görüyor ve Almanlar içlerindeki “uyuyan güzeli” uyandırmanın tam vakti olduğunu düşünmeye başlıyor.