YEP (ENFLASYON MU, KUR MU?)

Yusuf DİNÇ 02 Eki 2019

Yusuf DİNÇ
Yeni Ekonomi Program'ı sosyal medya üzerinden açıklandı. Programda toplumun genelini ilgilendiren asıl unsur tehdidin büyüklüğü bakımından haliyle enflasyon oldu.

Enflasyon anlamında azalan bir eğilim hedefleniyor. Hedefle beklenti arasında ise fark var. Farkın kaynağı zam haberi ile programın ilanının anlaşılması zor biçimde üst üste gelmesi.

Asıl üretim girdilerinde artış gerçekleşirken enflasyonun düşeceği iddiası ortaya koymanın bir ikilemi ortaya koyduğu muhakkaktır. Peki, bu hedeflemenin rasyoneli var mıdır? Piyasadaki birçok ürüne bakıldığında bugünün değil 3 sene sonrasının fiyatının talep edildiği açıkça analiz edilebilir. Hatta evvelden fiyatlarının yüksekliğinden şikâyet edilen bazı ürünlerin bugün mukayeseli olarak ucuz olduğu hissi oluşması bu nedenledir. Bu perspektiften bakınca bazı malların fiyatlarında düşüş olmasıyla enflasyonda bir dengelenme ortaya çıkacağı düşünülebilir. Fakat böyle bir durum gerçekleşmesi istisnai bir tecrübedir. Tekrarlanabileceği üzerinde şüpheci olmak olağandır. Üstelik göreceli fiyat artışı zayıf kalan malların fiyatlarında artış eğilimi ortaya çıkması daha olasıdır. Bu şartlar altında enflasyon hedefinin gerçekleştiğini görmek için mevcut şartlar altında bir yol kalıyor; o da hedefin asıl muhatabı olan Merkez Bankasının enflasyon değil kur hedeflemesi yapması…

Hedeflenen enflasyon için ulaşılması gereken kur değerini ise yıllara sâri olarak kabaca tablodaki gibi gösterebiliriz.

Bu kur değerlerine ulaşmak için her zamankinden daha becerikli, kıvrak ve işlevsel bir para politikasına ihtiyacımız var. Bu halde, para politikasının durumu nedir? Para politikası TCMB’nin yeni yönetimine iyi bir ortam sunulmasına rağmen geçtiğimiz ay itibariyle kadük hale getirildi. Daha önceki yazılarımda tartıştığım gibi içinde bulunduğumuz iktisadi ortamda asıl belirleyicilerden birisi iki önceki Merkez Bankası yönetiminin blok para politikası ile ekonomi politikasının bir bacağını kesmiş ve ekonomiyi kendi eliyle tıkamış olmasıydı. O gün yukarı yönlü yapılan işlemden bugünkü tek fark aşağı yönlü yapılması… Para politikasının açabileceği alanın neredeyse tamamı yeni yönetimce iki kere de tüketilmiş oldu. Bu şartlar altında ekonomi politikası gene maliye tarafına sıkıştırıldı. Bunu önümüzdeki dönemde tecrübe edeceğiz. Maliye politikasıyla kur mücadelesinin yapılamayacağını da…