Vitamin D eksikliği ve yetersizliği bir milyardan fazla çocuk ve yetişkini etkileyen küresel bir sağlık sorunu. Özellikle hamile, obez, çocuk, ileri yaş, cilt rengi koyu ve doğrudan güneş ışığına maruz kalmayan kişiler yüksek riskli grup olarak değerlendirilmelidir.
Vitamin D eksikliğinin preeklampsi, ölümcül kanserler, tip 2 diyabet, otoimmün, bulaşıcı, kalp-damar ve nörolojik hastalıklar başta olmak üzere çok sayıda akut ve kronik hastalıkla ilişkisi olduğu biliniyor.
Genellikle güneş ışığı vitamini olarak tanımlanan vitamin D, kolesterolden meydana gelen bir steroid hormonudur. Yiyecekte doğal olarak az bulunan vitamin D çoğunlukla insan derisinin güneşin ultraviyole B ışınlarına (UVB) maruz kalmasıyla sentezlenmektedir. Normal koşullar altında insan vücudunda bulunan D vitaminin yüzde 90-95’i güneş ışınlarının etkisi ile deride sentezlenir. Güneş ışığı temel kaynaktır ve yeterince faydalanılması gerekir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzm. Dr. Özge Tap Gümüş, “UVB’nin yeryüzüne ulaşmasını veya insan derisine geçmesini engelleyen durumlar vitamin D eksikliğine neden olur. Yeryüzüne ulaşan UVB ışın miktarı; mevsim, günün saati, dönence, rakım ve atmosfer koşullarına bağlı olarak değişiyor. Deride vitamin D sentezi için güneş ışığının zirve açısı önemli olup zirve açısı arttıkça UVB ışınlarının kat edeceği mesafe artar ve daha az miktarda ışın deriye ulaşır. Bu durum özellikle kış aylarında 35. kuzey paralelinin üstünde ve 35. güney paralelin altında kalan bölgelerde görülen vitamin D yetersizliğinin nedenini açıklamaktadır” dedi.
Dr. GÜMÜŞ, ülkemizde yapılan bir çalışmada kış aylarında D vitamini yetersizliği sıklığının yüzde 57,11 iken, yaz aylarında bu oranın yüzde 42,89 olduğunu vurguladı.
Ancak Dr. Gümüş takviye kullanımının bilinçsiz yapılmasının tehlikelerine karşı da “Testler ile seviyelerine bakmadan, bilinçsiz şekilde fazla vitamin ve destek ilacı kullanmak da son derece tehlikeli. Doktor kontrolünde D vitamininden zenginleştirilmiş yiyecekler veya D vitamini destek tedavisi size sağlıklı bir yaşamın kapılarını aralayacaktır” diye uyardı.
