Her çalışanı ilgilendiren yeni emeklilik sistemi geliyor. TES ile maaşlardan yüzde 3 kesinti yapılacak, işveren ve devlet de katkı sağlayacak.
Zorunlu Kesinti Dönemi Başlıyor: TES Nedir?
Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) için Meclis’e sunulacak yeni düzenleme netleşmeye başladı. TES, mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) benzer şekilde birikimli emeklilik sağlamayı hedefliyor ancak en büyük farkı, katılımın zorunlu olması. Her ay brüt maaşlardan kesinti yapılacak ve çalışanlar istemese de bu sistemin içinde yer alacak.
Maaşlardan Ne Kadar Kesinti Olacak?
Yeni sistemde çalışanların maaşlarından her ay brüt ücretin yüzde 3’ü kadar zorunlu kesinti yapılacak. Bu orana eşit şekilde işveren de katkıda bulunacak. Devlet de teşvik amacıyla belirli bir yüzde ile sisteme destek verecek. Böylece her çalışanın bireysel emeklilik hesabında çalışan + işveren + devlet katkılı birikim oluşacak.
Bu sistemle emeklilikte ek maaş hedefleniyor. Ancak mevcut ekonomik koşullar, alım gücü düşüklüğü ve yüksek enflasyon nedeniyle zorunlu kesinti tepkilere neden oluyor.
Uzmanlar ve Sendikalar Tepkili
TES, kamuoyuna "emeklilikte ikinci maaş" vaadiyle sunulurken, uzmanlar ve sendikalar bu sisteme sert tepki gösteriyor. Özellikle sosyal güvenlik uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, sistemin kıdem tazminatı hakkına göz diktiğini öne sürdü. Çelik, sosyal medya paylaşımında "TES kıdem tazminatına çökme planıdır" diyerek eleştirilerini açıkça dile getirdi.
Sendikalar da çalışanların rızası dışında maaşlarından kesinti yapılmasını, ekonomik zorlukların daha da derinleşmesi riski nedeniyle kabul edilemez buluyor.
Emeklilik Koşulları Nasıl Olacak?
TES’te emekli olabilmek için en az 10 yıl sistemde prim ödenmiş olması gerekiyor. Ayrıca çalışanlar 55 yaşını doldurduklarında emeklilik hakkı kazanacaklar. Emekliliği hak edenler, sistemde biriken parayı:
Toplu ödeme olarak tek seferde alabilecek
Ya da aylık maaş şeklinde düzenli taksitlerle çekebilecek
Bu seçenek, bireysel tercihlere göre şekillenecek. Ancak yüksek enflasyonun sürdüğü ekonomik ortamda, bu fonların değer kaybı yaşaması da çalışanların endişeleri arasında.
TES ve BES Arasındaki Fark Ne?
BES (Bireysel Emeklilik Sistemi), tamamen gönüllü katılıma dayanıyor ve isteyen kişiler istedikleri zaman sistemden çıkabiliyor. Ancak TES’te:
Katılım zorunlu olacak
Maaşlardan otomatik kesinti yapılacak
Sisteme giren herkes belirli şartları sağlamadıkça sistemden çıkamayacak
BES’teki %25 devlet katkısı yerine TES'te devlet katkısı netleşmedi, oranın daha düşük olabileceği belirtiliyor
Bu nedenle TES, BES’ten çok daha katı kurallara ve sınırlı çıkış imkanlarına sahip olacak gibi görünüyor.
TES Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
AK Parti tarafından hazırlanıp Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile koordineli yürütülen sistemin Haziran 2025 sonunda Meclis’e sunulması bekleniyor. Yasalaşmasının ardından yürürlük tarihi ilan edilecek. Mevcut çalışanlar sistemin otomatik bir parçası olacak, ancak detayların netleşmesiyle birlikte bazı muafiyet ya da erteleme uygulamaları da gündeme gelebilir.
