Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nin 21 aydır kapalı olması hem yerel yaşamı hem de bölge ekonomisini derinden etkiledi. Maden, kapatılmadan önce doğrudan 650, dolaylı olarak 3 bin 500 kişiye istihdam sağlıyor; tedarik zinciriyle birlikte yaklaşık 50 bin kişinin geçimine katkıda bulunuyordu.
Bu durum, ilçede ekonomik canlılığı artırmış ve nüfusu 2 binden 10 bine çıkarmıştı. Ancak faaliyetlerin Şubat 2024’te durdurulmasının ardından işsizlik hızla arttı, esnaf kepenk kapatma noktasına geldi, ilçede nüfus yarı yarıya azaldı ve gençler göç etmeye başladı.
Maliyeti 1.5 milyar dolar
Türkiye’nin yıllık altın üretimi Çöpler Madeni’nin kapanmasıyla 42 tondan 32 tona geriledi. Yıllık 200 bin ons üretim kapasitesine sahip madenin 20 ay kapalı kalmasının ülkeye maliyeti yaklaşık 1,5 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Ayrıca devletin vergi, SGK primi ve devlet hakkı gelirlerinde de ciddi kayıp yaşandı.
Demirci: 6 aydır üretime hazırız
SSR Mining Kıdemli Başkan Yardımcısı Cengiz Demirci, madenin yeni ve daha güvenli teknolojiyle 6 aydır üretime hazır olduğunu açıkladı. Tank liçi yöntemine dayanan sülfit tesisine geçildiğini, bunun hem çevre hem iş güvenliği açısından kapalı ve kontrol edilebilir bir sistem olduğunu vurguladı. Yatırım maliyeti 3 milyar doları bulan bu tesisin Türkiye’de bir ilk olduğu belirtiliyor.
Esnaf kan ağlıyor
İliç’te esnaf ve vatandaşlar madenin kapalı olmasının etkilerini günlük yaşamda ağır şekilde hissediyor. Butik sahibi Nurten Alpaydın, kasap Ümit Budak, manav Özlem Sayer Gürbüz ve diğer esnaf işsizlik ve satışların durması nedeniyle büyük sıkıntı yaşadıklarını ifade etti.
İlçe ekonomik olarak çıkmaza girdi
Siyasi parti temsilcileri de madenin kapalı kalmasının İliç’i ekonomik çıkmaza soktuğunu vurguluyor. AK Parti, MHP, CHP ve yerel yönetim temsilcileri, hem İliç’in hem ülke ekonomisinin zarar gördüğünü, madenin bir an önce faaliyete geçmesi gerektiğini dile getiriyor.
Öte yandan madene yönelik çevre kirliliği iddialarının gerçek dışı olduğunu savunan Çöpler Köyü Muhtarı Celal Çoban, bölgede tarım ve hayvancılığın devam ettiğini, gölde balıkların yaşadığını belirtiyor.
Ayrıca madenin Sosyal Kalkınma Fonu aracılığıyla kırsal kalkınmaya büyük destek verdiği, birçok üreticinin bu fonla iş kurduğu biliniyor.
Türkiye’nin yıllık altın talebi 150–200 ton olurken, yeraltında yaklaşık 460 milyar dolarlık altın rezervi bulunduğu tahmin ediliyor. Çöpler Altın Madeni’nin açılması hem İliç’in yeniden canlanması hem de Türkiye’nin altın arz açığını azaltması açısından kritik önem taşıyor.
