Türkiye’de son yıllarda gösterişli düğünler, yalnızca davetlilerin değil, vergi denetimlerinin de dikkatini çekmeye başladı. Gelin arabasından çıkan altınlar, havada uçuşan zarflar ve sosyal medyada paylaşılan abartılı sahneler... Tüm bu gösterişin ardında görünmeyen büyük bir tablo vardı: 3,6 milyar liralık kayıt dışı ekonomi.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), uzun süredir sektörel verileri analiz ediyordu. Ancak bu kez geleneksel yöntemlerin ötesine geçildi. Düğün organizasyon sektörü, yapay zeka destekli bir denetim mekanizması ile mercek altına alındı. Özellikle kır düğünlerinden lüks otel organizasyonlarına kadar geniş bir yelpazede sunulan hizmetlerin gelir beyanlarında, sistematik bir sapma tespit edildi.
düğün sektöründe dijital izler takip edildi
Yılbaşından bu yana yürütülen saha denetimleri kapsamında, 474 düğün salonunda 1226 ayrı inceleme yapıldı. Ancak en çarpıcı sonuçlar, dijital analizler sonucunda ortaya çıktı. 4.623 mükellef, sosyal medya hesaplarından banka hareketlerine kadar birçok alanda algoritmalar tarafından analiz edildi. Bu süreçte, sadece beyan edilen gelirler değil, etkinlik sayısı, davetli yoğunluğu ve yapılan organizasyonların medya yansımaları da analiz sürecine dahil edildi.
Yapay zeka, bazı işletmelerin tahsil ettiği ücretler ile beyan ettikleri tutarlar arasında çarpıcı uyumsuzluklar olduğunu ortaya koydu. Bu durum en çok, yüksek bütçeli organizasyonlar düzenleyen firmalarda gözlemlendi. Lüks kokteyller, otel düğünleri ve ünlü simaların tercih ettiği özel davetler, en yüksek vergi sapmalarının yaşandığı alanlar oldu.
binlerce firma riskli gruba alındı
Analiz süreci sonunda, yaklaşık 1.600 organizasyon firması “riskli” kategoriye alındı. Bu firmalara, Gelir İdaresi tarafından izahat daveti gönderildi. İşletmelerden, beyan ettikleri gelirler ile fiili kazançları arasındaki farkın gerekçesi açıklanmaya çalışıldı. Bu süreçte, firmaların gelecekteki vergi incelemelerine yönelik tutumları da değerlendirilecek.
Denetimlerde sadece şirket verileri değil, aynı zamanda etkinliklerde kullanılan hizmet sağlayıcılar, alt yükleniciler ve tedarik zincirleri de incelendi. Bu sayede, sektörün içerisindeki kayıt dışı ilişki ağları da haritalandırılmaya başlandı.
“vergide adalet” söylemi kararlılıkla sürüyor
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, denetimlerin kararlılıkla süreceğini vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu:
"Milyonlarca yükümlülüğünü yerine getiren vatandaşımıza karşı sorumluluğumuz var. Kayıt dışı ekonomiye sıfır tolerans ilkesiyle hareket ediyoruz. Yalnızca gelir değil, sektörler arasındaki görünmeyen yapıları da analiz ediyoruz."
Elde edilen 3,6 milyar liralık tespit, yalnızca düğün organizasyonları açısından değil, hizmet sektörünün genel yapısına dair de önemli sinyaller veriyor. Denetimlerin, organizasyon firmalarının dışında benzer yapılarla çalışan fotoğrafçılar, catering şirketleri ve eğlence hizmeti sağlayıcılarını da kapsayacak şekilde genişletilmesi bekleniyor.
