İran ile Batı arasında yaşanan gerilim, dünya ekonomisini sarsacak düzeye ulaştı. ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırının ardından bölgede tansiyon yeniden yükselirken, Tahran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatma ihtimali piyasaları alarma geçirdi.
Dünyanın en stratejik enerji geçiş noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı üzerinden gerçekleşen petrol sevkiyatının tehlikeye girmesi, doların küresel piyasalarda yeniden güç kazanmasına neden oldu. Türkiye’nin de dikkatle izlediği gelişmeler, jeopolitik risklerin döviz piyasaları üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
Dolar Yükselişte, Güvenli Limanlarda Gerileme
Pazartesi sabahı dolar endeksi, yüzde 0,61’lik artışla 99,31 seviyesine yükselerek dikkat çekti. Amerikan para birimi, uzun süredir yaşadığı değer kaybını telafi etme yolunda ilerlerken; euro, yen ve diğer alternatif yatırım araçlarında zayıflama görüldü. Özellikle enerji ithalatına daha bağımlı olan Avrupa ve Asya ekonomileri için bu gelişme yeni bir baskı unsuru oluşturdu.
Uzmanlar, Hürmüz Boğazı’nın olası bir abluka altına alınmasının sürekliliğine bağlı olarak, doların güvenli liman olarak yeniden ön plana çıkabileceğini ifade ediyor. Bu durum, Avrupa para birimleri başta olmak üzere birçok yatırım aracında dalgalanmalara yol açabilir.
Petrol Fiyatları Enflasyon Baskısını Artırabilir
İran-İsrail hattında yükselen gerilim, sadece döviz değil petrol fiyatları üzerinde de etkisini gösterdi. Petrol fiyatlarındaki olası artış, ABD Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararlarını ertelemesine yol açabilir. Bu gelişme, doların cazibesini yatırımcılar nezdinde daha da artırabilirken, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için alternatif tedarik ve fiyat istikrarı politikalarını daha da önemli hale getiriyor.
Trump Yönetimi Belirsizlikleri Derinleştiriyor
Trump yönetiminin dış politikadaki sert ve öngörülemez adımları, piyasalar üzerinde belirsizlik oluşturmayı sürdürüyor. ABD’de yüksek bütçe açığı, dış yardımlarda ani kesintiler ve uluslararası anlaşmalardan çekilme gibi uygulamalar, yatırımcı güvenini olumsuz etkilerken doların uzun vadeli güvenli liman imajını da tartışmaya açıyor.
Buna rağmen, doların kısa vadede değer kazanması, ABD dışındaki ekonomilerin enerji maliyetlerindeki artıştan daha fazla etkilenmesine yol açabilir. Özellikle Çin, Japonya ve Avrupa ülkeleri, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı daha kırılgan hale geliyor.
Türkiye ise bölgesel gelişmeleri yakından izlerken, milli enerji politikalarıyla küresel krizlere karşı dirençli bir duruş sergilemeye devam ediyor.
