İstanbul’da temmuz ayında perakende fiyatlar %2,62, toptan fiyatlar ise %1,14 oranında artış gösterdi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından yayımlanan 2023 bazlı İstanbul Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri, megakentteki fiyat hareketlerinin detaylarını gözler önüne serdi.
Temmuz Enflasyonu Detaylandı: Yıllık Artışta Çarpıcı Rakamlar
İstanbul’un temmuz ayı enflasyon verilerine göre, perakende fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %42,48 artarken, toptan fiyatlar %34,93 yükseldi. Bu rakamlar, İstanbul’daki enflasyonist baskının özellikle konut ve sağlık harcamalarında yoğunlaştığını ortaya koyuyor.
İTO verilerine göre, temmuzda tüketici fiyatlarında yaşanan artışta en dikkat çeken kalemler şu şekilde sıralandı:
Sağlık harcamaları: %8,08
Konut: %6,39
Alkollü içecekler ve tütün: %6,27
Çeşitli mal ve hizmetler: %3,15
Haberleşme: %2,48
Ev eşyası: %2,36
Lokanta ve oteller: %2,10
Gıda ve alkolsüz içecekler: %1,03
Bu kalemleri daha düşük artış oranlarıyla eğlence ve kültür (%0,6), ulaştırma (%0,5), eğitim (%0,13) ve giyim-ayakkabı (%0,05) izledi.
Fiyat Artışlarını Neler Tetikledi?
Fiyat değişimlerinin arka planında hem kamu müdahaleleri hem de piyasa dinamikleri etkili oldu. Özellikle sağlık, konut ve tütün ürünlerinde kamusal kaynaklı fiyat değişimleri, diğer yandan lokanta, otel ve çeşitli hizmetlerde piyasa koşullarının etkisi dikkat çekti. Ayrıca mevsimsel koşullar, gıda fiyatları üzerinde belirleyici bir rol oynadı.
Toptan Fiyatlarda Denge Arayışı
Toptan fiyat endeksi verileri, temmuzda genel bir artış eğilimini gösterse de kimyevi maddelerde %1,46'lık düşüş dikkat çekti. Diğer gruplardaki artışlar ise şöyle sıralandı:
Yakacak ve enerji maddeleri: %3,9
İşlenmemiş maddeler: %2,87
Mensucat: %1,93
İnşaat malzemeleri: %1,55
Madenler: %1,55
Gıda maddeleri: %0,19
Yıllık bazda bakıldığında ise en yüksek artış %71,82 ile inşaat malzemelerinde yaşandı. Onu mensucat (%59,04), gıda maddeleri (%32,25) ve kimyevi maddeler (%30,45) takip etti.
İstanbul’da Yaşam Maliyeti Tırmanışta
İstanbul’un temmuz ayı verileri, şehirdeki yaşam maliyetlerinin özellikle barınma ve sağlık harcamaları üzerinden sert şekilde yükseldiğini ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu eğilim, enflasyonist baskının halen güçlü şekilde sürdüğünü ve kısa vadede fiyat istikrarı açısından ciddi sınamalar yaşanabileceğini işaret ediyor.
Ekonomistler, özellikle inşaat sektörü, enerji piyasası ve gıda zincirlerinde yaşanabilecek yeni gelişmelerin, önümüzdeki aylarda hem toptan hem de perakende fiyatlar üzerinde belirleyici olacağını vurguluyor.
