Türkiye’de motosiklet sayısı son 5 yılda neredeyse iki katına çıktı. Ancak bu büyüme, güvenlik ve yasal sorumluluklar açısından endişe verici bir tabloyu da beraberinde getirdi. Türkiye Sigorta Birliği verilerine göre 2025 yılı temmuz ayı itibarıyla, ülke genelinde 6 milyon 770 bin motosiklet ve yük motosikleti trafiğe kayıtlı. Ancak bu araçların sadece 2 milyon 417 bini zorunlu trafik sigortasına sahip. Yani yaklaşık yüzde 64,3’ü sigortasız şekilde yollarda ilerliyor.
Bu durum yalnızca yasal bir yükümlülüğün ihlali değil, aynı zamanda trafikteki tüm bireyler için ciddi bir güvenlik tehdidi. Sigortasız motosiklet, bir kazaya karıştığında mağdur olan tarafın zararını karşılayacak güvence mekanizması devreye giremiyor. Bu da hem maddi kayıplara hem de uzun süren hukuki süreçlere neden olabiliyor.
sigortasızlıkta liderlik Anadolu’da, İstanbul fark yaratıyor
Ülke geneli ortalaması %35,7 olan sigortalılık oranı, İstanbul’da yüzde 52,7’ye yükseliyor. Yaklaşık 865 bin motosikletin trafiğe kayıtlı olduğu megakentte, 456 bin aracın sigortalı olması, İstanbul’daki farkındalığın diğer şehirlerden daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Ancak sigortasızlık yalnızca bireysel bilinçle açıklanabilecek bir durum değil. Erişilebilir sigorta poliçeleri, bilgilendirme kampanyaları ve caydırıcı tedbirler olmadan bu tablo değişmeyecek gibi görünüyor. Çünkü motor hacmi 50 cc altı olan 1,2 milyon araç dışında kalan 5,5 milyon motosikletin yüzde 56,5’i yasal zorunluluğa rağmen sigortasız.
kanun değişikliği kapıda: motorlu bisikletlere de sigorta zorunluluğu geliyor
İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan yasa taslağı, sigorta yükümlülüğü kapsamının genişletilmesini öngörüyor. Eğer bu tasarı yasalaşırsa, şu anda muaf tutulan motorlu bisikletlerin de trafik sigortası yaptırması zorunlu hale gelecek. Taslak metin, TBMM’de komisyon aşamasını geçti, şimdi gözler genel kurul sürecinde.
Bu adımın atılması, trafikteki riskleri azaltma ve sorumluluk bilincini artırma açısından kritik bir hamle olacak. Aynı zamanda, sigorta primlerinin daha dengeli dağılması ve sigortalı araç sayısının artmasıyla prim fiyatlarının istikrar kazanması da muhtemel görünüyor.
motosiklet patlamasının ardındaki gerçekler
2020’de 3,5 milyon olan motosiklet sayısı, 2025’te 7 milyona yaklaştı. İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, bu artışın birkaç temel nedeni olduğunu söylüyor. Özellikle Çin menşeli, uygun fiyatlı motosikletlerin pazara girmesi ve motokurye taşımacılığındaki hızlı büyüme, bu yükselişte belirleyici rol oynuyor.
Ertemel’e göre, motosiklet artık sadece bireysel ulaşım aracı değil, aynı zamanda bir ekmek kapısı. Bu da kullanım sayısını artırırken, aynı hızla sigortalılık oranını artıran bir mekanizmanın henüz gelişmemiş olduğunu ortaya koyuyor.
sigortalılıkta ilerleme yavaş ama umut var
Ertemel’in açıklamalarına göre, 2020’de yüzde 32 olan sigortalılık oranı, 2025’te sadece yüzde 36’ya çıkabildi. Bu çok sınırlı bir ilerleme. Ancak yine de umut var. Çünkü Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yapılan düzenleme sayesinde artık ikinci el araç satışlarında trafik sigortası, satış öncesi zorunlu hale getirildi.
Bu sayede satış sonrası sigortasızlık boşluğu kapatılmış oldu. Yeni düzenlemeyle birlikte, sigortalı araç sayısının artması bekleniyor. Ancak uzmanlar bu sürecin teşvik mekanizmaları ve caydırıcı önlemlerle desteklenmesi gerektiğini belirtiyor.
sigortalılığı artırmak için çözüm önerileri masada
Ertemel, sigorta primlerinde belirli gruplara yönelik sübvansiyonlar, taksitli ödeme imkanları, otomatik hatırlatmalar ve cezai yaptırımlar gibi çözüm yollarının etkili olabileceğini vurguluyor.
Ayrıca, Türkiye genelinde yaygınlaşan plaka tanıma sistemleri ve trafik kameraları, sigortasız araçların tespitinde önemli rol oynayabilir. Bu sistemlerin Emniyet altyapısına entegre edilmesiyle birlikte, sigortasız araçlara doğrudan ceza uygulanması mümkün hale gelebilir.
e-Devlet sistemindeki mevcut altyapının otomatik bildirimler ve cezai mekanizmalarla desteklenmesi de öneriler arasında yer alıyor. Bu tür dijital çözümler sayesinde, vatandaşlar trafik sigortasını zamanında yenilemeyi unutmadan gerçekleştirebilir.
