Milyonlarca çalışanın en büyük hayallerinden biri olan emeklilik için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), belirli meslek gruplarına özel bir avantaj sunuyor. Kamuoyunda "yıpranma payı" olarak bilinen "fiili hizmet süresi zammı" sayesinde, ağır ve tehlikeli işlerde çalışan 45 meslek grubundaki kişiler, 5 yıla kadar daha erken emekli olabiliyor.
Peki, bu haktan kimler yararlanabiliyor? SGK, meslekleri risk derecesine göre iki ana gruba ayırıyor. İşte o mesleklerden bazıları:
GRUP 1: Yılda 180 Gün (6 Ay) Ekstra Prim Kazananlar (En Yüksek Riskli İşler)
Maden ve yeraltı işlerinde çalışanlar
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli (Subay, astsubay vb.)
Emniyet ve Polis Teşkilatı, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensupları
Ceza infaz kurumu personeli (Gardiyanlar)
Radyoaktif maddelerle yapılan işlerde çalışanlar
Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli
GRUP 2: Yılda 90 Gün (3 Ay) Ekstra Prim Kazananlar
Gazeteciler ve basın kartı sahibi olanlar
TRT'de haber hizmetinde görev yapanlar
İtfaiyeciler ve yangın söndürme personeli
Cam, çimento, demir-çelik ve döküm fabrikası işçileri
Termik santrallerde çalışanlar
Tüm sağlık personeli (Diş hekimleri, eczacılar, hemşireler, ebeler vb.)
Yıpranma payının mantığı oldukça basit: Devlet, zorlu işlerde çalışanları korumak için onların daha fazla çalışmış gibi sayılmasını sağlıyor.
180 gün hak kazanan birinin 12 aylık çalışması, 18 ay olarak sayılıyor.
90 gün hak kazanan birinin 12 aylık çalışması ise 15 ay olarak sayılıyor.
Bu sayede hem toplam prim gün sayınız artıyor hem de biriken yıpranma süresinin yarısı, emeklilik yaşınızdan düşülüyor.
5 YIL ERKEN EMEKLİLİK HESABI
En büyük avantaj, yılda 180 gün yıpranma hakkı olanlarda. Bu gruptaki bir çalışan, 20 yıl boyunca hizmet verdiğinde toplamda 3600 gün (10 yıl) yıpranma payı biriktirir.
Bu sürenin yarısı olan 1800 gün (yani tam 5 yıl), emeklilik yaşından doğrudan düşülür. Böylece 60 yaşında emekli olması gereken bir çalışan, bu hak sayesinde 55 yaşında emekli olabilir.
