Türkiye’den Anlamlı Kültürel Adım: Moche Medeniyetine Ait Tarihi Kolye Peru’ya İade Edildi
Türkiye, kültür varlığı kaçakçılığına karşı yürüttüğü örnek mücadeleye bir yenisini daha ekleyerek, M.Ö. 200 ile M.S. 600 yılları arasında Peru’nun kuzeyinde hüküm süren Moche (Mochica) medeniyetine ait tarihi bir kolyeyi, düzenlenen törenle Peru’ya iade etti. Bu anlamlı iade, Türkiye'nin kültürel mirasın korunması yönündeki kararlı duruşunun yeni bir tezahürü olarak kayda geçti.
13 Mayıs 2025 tarihinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde düzenlenen resmi törende, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı ile Peru’nun Ankara Büyükelçisi Cesar Augusto De Las Casas Diaz hazır bulundu. Törende ayrıca Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ve müze temsilcileri de yer aldı.
Bu eser yalnızca bir takı değil, bir medeniyetin hafızasıdır
Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, törende yaptığı konuşmada, Türkiye’nin kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelesini uluslararası iş birlikleriyle güçlendirdiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Bu eser yalnızca bir takı değil, bir medeniyetin hafızasıdır. Onu ait olduğu topraklara teslim etmek, insanlığın ortak hafızasını onarma yolunda atılmış anlamlı bir adımdır.”
Yazgı, UNESCO 1970 Sözleşmesi kapsamında yürütülen bu sürecin, Türkiye ile Peru arasındaki kültürel diyaloğu daha da derinleştirdiğine dikkat çekti.
Dostluğun ve kültürel anlayışın ifadesi
Peru’nun Ankara Büyükelçisi Cesar Augusto De Las Casas Diaz da konuşmasında Türkiye’nin hızlı ve etkin iş birliği için teşekkür ederek şunları dile getirdi:
“Bu kolyenin iadesi yalnızca resmi bir prosedür değil, aynı zamanda dostluğun ve kültürel anlayışın da güçlü bir ifadesidir.”
Büyükelçi, Mochica kültürünün Peru’nun ulusal kimliğinin ve tarihsel gururunun ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti.
Vatandaşın gönüllü duyarlılığı örnek oldu
İade edilen tarihi kolyenin 1960’lı yıllarda bir Türk vatandaşı tarafından Peru’dan edinildiği ve 2021 yılında yetkili mercilere başvurarak orijinalliğinin araştırılmasını talep ettiği bildirildi. Yapılan bilimsel incelemelerde eserin Moche kültürüne ait olduğu netlik kazandı. Duyarlı vatandaş, kolyenin koruma altında olduğunu öğrenince gönüllü olarak iade sürecini başlattı. Kolye, 23 Ocak 2025’te Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne teslim edilerek koruma altına alındı.
75. yıl kutlamalarına kültürel anlam kazandırdı
İade sürecinin, Türkiye ile Peru arasındaki diplomatik ilişkilerin 75. yılına denk gelmesi, bu jesti sadece hukuki değil, aynı zamanda sembolik açıdan da anlamlı hale getirdi. Kültürel mirasa duyulan saygının göstergesi olan bu adım, iki ülke arasındaki dostluk köprülerini daha da güçlendirdi.
