Doğudan Batıya Açılan Zarif Bir Hükümdar
Osmanlı tarihinin 31. padişahı olan Sultan Abdülmecid, 23 Nisan 1823’te İstanbul’da doğdu. Babası, yenilikçi reformlarıyla tanınan Sultan II. Mahmud; annesi ise hayırseverliğiyle bilinen Bezmiâlem Vâlide Sultan’dır. Henüz 17 yaşındayken 1 Temmuz 1839’da tahta çıkan Sultan Abdülmecid, genç yaşına rağmen Batı kültürüne açık, doğu geleneklerine ise derin bir sadakatle bağlı bir hükümdar olarak dikkat çekti.
Fransızcayı ileri seviyede bilen, klasik müziğe, hüsn-i hatta ve resme ilgi duyan Abdülmecid, şehzadelik yıllarında dönemin en seçkin hocalarından eğitim aldı. Askerî muallimi Ömer Lütfi Paşa, Fransızca hocası Aristakis Efendi, piyano öğretmeni ise Donizetti Paşa idi.
Hat Sanatında Bir Padişah
Osmanlı'nın en usta hattat padişahlarından biri olan Abdülmecid, sülüs, nesih ve rik’a yazılarında üstün bir seviyeye ulaşmış, 1843’te icazet almıştır.
55’i aşkın hat eseri, Topkapı Sarayı, Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve kutsal mekânlarda sergilenmektedir.
Ayasofya’daki levhalardan, Kahire’deki Hz. Hüseyin Camii’ne kadar uzanan eserlerinde hem estetik hem derin manalar gizlidir.
Levhalarda ayet ve hadislerle mekâna uygun mesajlar işlenmiş, İslam sanatının incelikleri ustalıkla yansıtılmıştır.
Mabedler, Köşkler, Saraylar
Dolmabahçe Sarayı, Ortaköy Camii, Teşvikiye Camii, Küçüksu ve Beykoz Kasırları gibi eserlerle hem Batı hem gelenek izleri harmanlanmıştır.
Anneleri Bezmiâlem Vâlide Sultan adına yaptırdığı Gureba Hastanesi ve sosyal yapılar da bu dönemin dikkat çeken hayratlarındandır.
Kültürel ve Müzikal Bir Rönesans
Piyano dersleri almış, Franz Liszt’i ağırlamış bir padişah olan Abdülmecid, klasik Türk müziğiyle Batı müziğini sarayda buluşturmuştur.
Eğitim alanında da Dârülmuallimîn ve ilk kız rüşdiyesi gibi yeniliklerle kültürel dönüşümün mimarı olmuştur.
Saray hattatlarına evler tahsis etmiş, Ravza-i Mutahhara’nın hatlarını yazmak üzere Abdullah Zühdi Efendi’yi görevlendirmiştir.
Bu yazılar, 2 bin metreyi bulan uzunluğuyla bir camideki en büyük kuşak yazısı olarak tarihe geçmiştir.
Vefatı ve Mirası
25 Haziran 1861 tarihi 39 yaşında, verem hastalığı nedeniyle Ihlamur Köşkü’nde vefat eden Sultan Abdülmecid, Yavuz Sultan Selim Türbesi'ne defnedildi.
Onun ismi, yalnızca tarih kitaplarında değil; levhalarda, camilerde, çeşmelerde ve sanat eserlerinde yaşamaya devam ediyor.
