ABD'deki prestijli Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görev yapan bilim insanları, sinirbilimde çığır açan bir çalışmaya imza attı. Geliştirdikleri yapay zekâ destekli model ile fare beyninin görsel korteksini birebir taklit eden bir "dijital ikiz" oluşturuldu. Dünyaca saygın bilim dergisi Nature'da yayımlanan araştırma, nörobilim alanında hız ve doğruluk açısından devrim niteliği taşıyor.
Model, farelerin aksiyon dolu film sahneleri izlerken beyinlerinde oluşan sinyalleri analiz ederek eğitildi. 900 dakikalık nöral aktivite verisi kullanılarak geliştirilen bu özel yapay zekâ, her bireysel fare için özel olarak optimize edilebiliyor. Bu sayede, bilim insanları gerçek deneylere geçmeden önce dijital ortamda sayısız senaryo test edebiliyor.
Beyin Simülasyonunda Yeni Boyut: Gerçek Deneyler Saatlere İniyor
Projenin baş araştırmacılarından Prof. Dr. Andreas Tolias, bu gelişmenin önemine dikkat çekerek şu açıklamada bulundu:
“Gerçeğe yakın dijital modeller sayesinde, seneler sürecek deneyleri saatler içinde gerçekleştirmek mümkün hale geliyor. Bu da beyin araştırmalarında yepyeni kapılar aralıyor.”
Model yalnızca kayıtlı verilerle sınırlı kalmıyor; aynı zamanda daha önce hiç karşılaşmadığı görsel uyarılara karşı nöronların vereceği tepkileri de doğru şekilde tahmin edebiliyor. Elektron mikroskobu verileriyle desteklenen bu yapay zekâ sistemi, nöronların anatomik yapısı ve bağlantı tercihlerine dair değerli öngörüler sunuyor.
İnsan Beyninin Dijital İkizi de Yolda
Çalışmaların bir sonraki aşamasında hedef, bu modeli insan beynine uyarlamak. Araştırmacılar, bu dijital ikiz sistemin sadece fareler değil, primatlar ve insanlar üzerinde de uygulanabileceğini belirtiyor. Böylece, nörolojik hastalıklara karşı daha etkili çözümler geliştirmenin yolu açılıyor.
Türkiye olarak bilim ve teknolojideki bu tür yenilikleri yakından takip etmek, yerli yapay zekâ projelerine yatırım yapmak, geleceğin bilim dünyasında güçlü bir aktör olmak adına büyük önem taşıyor.
