Bir zamanlar, iş yerlerinde güvenlik sadece baret ve yelek giymekten ibaret sanılıyordu. Oysa bugün, her sektörde insan hayatının ne kadar kıymetli olduğu anlaşıldı. İşte tam da bu noktada, bir siper gibi öne çıkan yeni bir meslek parlıyor: İş güvenliği uzmanlığı.
Peki, bu önemli görevi üstlenmek isteyenler için iş güvenliği uzmanı nasıl olunur? Bu soru, sadece bir kariyer arayışının değil, aynı zamanda toplumda bir fark yaratma isteğinin de yansıması. Gelin, bu mesleğin kapılarını aralayalım ve bu önemli unvana giden yolda nelerle karşılaşacağımızı adım adım inceleyelim.
İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?
Eğer bir fabrikanın gürültülü koridorlarından bir şantiyenin tozlu atmosferine kadar her yerde çalışanları korumayı kendinize görev edindiyseniz, ilk olarak bazı temel şartları yerine getirmeniz gerekir. Bu şartlar, mesleğin temellerini oluşturan bilgi birikimini ve yetkinliğini garanti altına almak içindir. İş güvenliği uzmanı olabilmek için belirlenen bu yol haritası, hem teorik bilgiyi hem de pratik uygulamaları kapsar.
İş Güvenliği Uzmanı Olma Şartları: Adım Adım
1. Eğitim Şartı: Bu mesleğe adım atmanın ilk ve en önemli şartı, ilgili bir lisans programından mezun olmaktır. Bu bölümler şunlardır:
- Mühendislik ve Mimarlık fakülteleri
- Teknik Eğitim Fakülteleri
- Fen-Edebiyat Fakültelerinin fizik, kimya veya biyoloji bölümleri
- İş Sağlığı ve Güvenliği alanında lisans veya ön lisans programlar
2. Yetkilendirilmiş Eğitim Kurumundan Eğitim Alma
Mezuniyet sonrası, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir eğitim kurumundan belirlenen saatte (genellikle 220 saat) teorik ve uygulamalı eğitim alınması zorunludur.
3. İSG Sınavında Başarılı Olma
Eğitimi tamamlayan adaylar, ÖSYM tarafından düzenlenen İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSG) sınavına girer. Bu sınavdan en az 70 puan almak, sertifika almaya hak kazanmak için şarttır.
4. Sertifika Başvurusu: Sınavda başarılı olanlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na başvurarak C sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı sertifikasını almaya hak kazanır. Sertifikalar, işyerlerinin tehlike sınıfına göre C, B ve A olarak derecelendirilir.
5. Deneyim Yoluyla Sınıf Yükseltme
- B Sınıfı olmak için C sınıfı uzman olarak en az 3 yıl fiilen çalışmış olmak.
- A Sınıfı olmak için B sınıfı uzman olarak en az 4 yıl fiilen çalışmış olmak gerekir.
Bu aşamalar, bir kariyer basamağı gibi ilerler ve meslekteki deneyiminiz arttıkça daha yüksek tehlike sınıfındaki işyerlerinde görev yapma yetkisi kazanırsınız.
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?
İş güvenliği uzmanlığında ulaşılabilecek en üst seviye olan A sınıfı uzmanlık, özellikle çok tehlikeli kabul edilen maden, inşaat veya kimya sanayi gibi sektörlerde görev yapma yetkisi verir.
Bu seviyeye ulaşmak, yalnızca bilgi birikimi değil, aynı zamanda uzun yıllara dayanan saha deneyimi ve liderlik becerisi gerektirir. Doğrudan A sınıfı uzman olarak göreve başlama imkânı neredeyse yoktur; bu, bir kariyerin zirve noktasıdır.
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Olma Yolu:
- Deneyim: Öncelikle, B sınıfı iş güvenliği uzmanı olarak en az dört yıl fiilen çalışmış olmanız gerekir. Bu süre boyunca farklı sektörlerde deneyim kazanmak, karmaşık riskleri yönetmeyi öğrenmek ve yasal süreçlere hakim olmak büyük önem taşır.
- Sınav: Dört yıllık deneyim süresini tamamladıktan sonra, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen A sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı sınavına girmelisiniz. Bu sınav, daha önceki seviyelere göre çok daha kapsamlı ve zorlayıcıdır. Başarılı olmak için derinlemesine bilgi ve pratik tecrübe şarttır.
- Kariyer Gelişimi: A sınıfı uzmanlar, sadece tehlikeleri yönetmekle kalmaz, aynı zamanda işyerlerinin güvenlik stratejilerini belirler, alt kademe uzmanlara mentorlük yapar ve üst yönetime danışmanlık hizmeti sunar. Bu seviyede, iş sağlığı ve güvenliği kültürü oluşturmak ve liderlik yapmak en önemli görevler arasındadır.
B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur?
B sınıfı uzmanlık, orta tehlikeli iş yerlerinde, yani fabrika, atölye veya endüstriyel üretim tesisleri gibi alanlarda görev yapma yetkisi verir. Bu seviye, C sınıfından sonra gelen ve A sınıfına geçiş için bir köprü görevi gören kritik bir basamaktır.
B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Olma Yolu:
- Deneyim: B sınıfı olabilmek için öncelikle C sınıfı iş güvenliği uzmanı olarak en az üç yıl fiilen görev yapmanız gerekir. Bu üç yıl boyunca farklı işyerlerinde çalışmak, risk değerlendirmesi ve acil durum planlaması gibi temel süreçlere hâkim olmak önemlidir.
- Eğitim: Üç yıllık deneyim süresini tamamladıktan sonra, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir kurumdan B sınıfı uzmanlık eğitimi almalısınız. Bu eğitim, C sınıfı eğitiminden daha detaylı ve ileri düzey konuları içerir.
- Sınav: Eğitimin ardından ÖSYM tarafından düzenlenen B sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı sınavına girmelisiniz. Sınavda başarılı olmanız durumunda, B sınıfı sertifikanızı alarak orta tehlikeli işyerlerinde çalışmaya başlayabilirsiniz.
Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği maaşları için bilgi almak isterseniz linke tıklayıp tüm detayları öğrenebilirsiniz. Gelecekteki işinizde ne kadar kazanacaksınız öğrenin.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzman Yardımcısı Nasıl Olunur?
"Uzman yardımcısı" unvanı, genellikle İSG alanında henüz sertifikası olmayan veya mezun olmuş ancak sınava girmemiş kişilerin kullandığı bir ifadedir. Bu resmi bir unvan olmamakla birlikte, sektöre yeni girenler için bir başlangıç noktası olabilir.
İSG Uzman Yardımcısı Olma Yolu:
- Eğitim: İlgili bir mühendislik, mimarlık veya fen-edebiyat bölümünden mezun olmak ilk şarttır. Bu mezuniyet, İSG alanında yetkili bir eğitim kurumundan ders almanız için gerekli olan temel altyapıyı sağlar.
- Sertifikasız Çalışma: Türkiye'de "uzman yardımcısı" olarak resmi bir pozisyon tanımı olmasa da, bazı büyük firmalar, İSG sertifikası almak üzere olan veya yeni mezun kişileri bünyelerinde bu unvanla istihdam edebilirler. Bu kişiler, genellikle bir İSG uzmanının gözetiminde çalışarak deneyim kazanır ve sınava hazırlanırlar.
- Sınav Hazırlığı: Bu aşama, resmi unvanı almak için en kritik dönemdir. İSG sınavına hazırlanmak için eğitimlere katılmalı, bol bol deneme çözmeli ve yasal mevzuata hakim olmalısınız. Unutmayın, bu unvan geçicidir ve asıl hedef, sertifikalı bir uzman olmaktır.
