Birinci Dünya Savaşı’nın en acı ve unutulmaz operasyonlarından biri olan Sarıkamış Harekatı, Osmanlı ordusunun Ruslara karşı Kafkas Cephesi’nde yürüttüğü kritik bir girişim olarak tarihe geçmiştir. Harekat, 22 Aralık 1914’te başlamış ve 17 Ocak 1915’te sona ermiştir. Zorlu kış şartları ve yetersiz donanımla yürütülen bu operasyon, Osmanlı askerleri için büyük bir felaketle sonuçlanmıştır.
Sarıkamış Harekatı Hangi Cephede ne zaman gerçekleşti?
Sarıkamış Harekatı, 22 Aralık 1914'te başlayıp 17 Ocak 1915'e kadar devam etmiştir. Harekat, Kafkas Cephesi’nde gerçekleşmiştir. Osmanlı ordusu, Rusların Doğu sınırlarını güvence altına almak ve Kars’ı geri almak amacıyla Allahuekber Dağları’ndan sürpriz bir saldırı planlamıştı. Ancak yoğun kar, dondurucu soğuk ve dağlık arazi koşulları askerler için büyük zorluklar oluşturdu. Özellikle yazlık üniformalarla hareket eden askerler, eksi 30 dereceyi bulan soğukta hayatta kalmakta zorlandı.
Sarıkamış Harekatı’nda Kaç Kişi vefat etti?
Harekatın kayıpları büyük tartışmalara konu olmuş olsa da, Türk kaynaklarına göre yaklaşık 60 bin asker çeşitli nedenlerle şehit olarak hayatını kaybetmiştir. Bunların yaklaşık yarısı donma ve hastalık nedeniyle ölmüştür. Kayıplar yalnızca insan sayısıyla sınırlı kalmamış; 12 sahra ve 50 dağ topu da yok olmuştur. Rus kaynakları ise harekatta 32 bin asker kaybı bildirmiştir.
Sarıkamış Harekatı’nın Komutanı Kimdi?
Harekatın başında Enver Paşa bulunuyordu. Osmanlı İmparatorluğu’nun en etkili ve iddialı generallerinden biri olan Enver Paşa, Sarıkamış Harekatı’nı planlamış ve yönetmiştir. Harekat, stratejik hatalar, zorlu hava koşulları ve yetersiz lojistik nedeniyle Osmanlı için büyük bir kayıpla sonuçlanmıştır.
Sarıkamış Harekatı’nda Neler Yaşandı?
Sarıkamış Harekatı sırasında Allahuekber Dağları’nda askerler zorlu kış koşullarıyla mücadele etti. Kurmay Subay Şerif Bey’in hatıralarında aktardığı gibi, askerler yolda karların içinde titreyerek ilerlemiş ve birçok asker donarak hayatını kaybetmiştir. Rus Kafkas Ordusu gözlemcileri de bu dramatik sahneleri anılarına geçirmiştir.
Osmanlı ordusu, harekat boyunca 60 bini donma nedeniyle olmak üzere toplam 78 bin askerini kaybetmiştir. Hedeflenen Sarıkamış kuşatması ise aşırı soğuk ve açlık nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Sarıkamış Harekatı Sonrası ne oldu?
Harekat sonrası Enver Paşa, savaşın etkilerini halka duyurmamış, uzun süre sansür uygulanmıştır. 1918’de Brest-Litovsk Antlaşması ile Sarıkamış ve Kars geri alınsa da, aynı yılın Ekim ayında Mondros Mütarekesi ile eski sınırlara dönülmüş ve topraklar tekrar kaybedilmiştir.
