Türk edebiyatının usta kalemlerinden biri olan Selim İleri, bugün aramızdan ayrıldı. 75 yaşında hayatını kaybeden İleri, öyküleri, romanları, denemeleri ve senaryolarıyla edebiyatımıza unutulmaz bir miras bıraktı. Peki, Selim İleri kimdir? Hayatı, eserleri, hastalığı, özel yaşamı ve kariyeriyle ilgili merak edilen tüm detayları sizin için derledik.
Selim İleri Kimdir?
1949 yılında İstanbul’un Kadıköy semtinde dünyaya gelen Selim İleri, edebiyat, senaryo yazımı ve eleştiri alanında üretkenliğiyle tanınan bir yazardı. Tam adı Ali Selim İleri olan usta yazar, adını Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim’den almıştır. Atatürk Erkek Lisesi’nde öğrenim gören İleri, lise yıllarında edebiyata ilgi duymaya başlamıştır.
Lise öğretmenleri olan Vedat Günyol ve Rauf Mutluay, onun edebiyata yönelmesinde etkili olmuş, İleri’nin ilk edebiyat çalışmaları lise yıllarında başlamıştır. Lisans eğitimine İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlayan Selim İleri, bu eğitimini yarıda bırakarak yazı hayatına yoğunlaşmıştır.
Selim İleri, öyküden romana, denemeden senaryoya kadar pek çok edebi türde eser vermiş, edebiyat dünyasında birçok ödüle layık görülmüştür.
Selim İleri’nin Hastalığı Ne?
Son yıllarda sağlık sorunları yaşayan Selim İleri’nin, özellikle beyin embolisi kaynaklı rahatsızlıklarla mücadele ettiği biliniyordu. 2021 yılında beyin embolisi geçirerek hastaneye kaldırılan yazar, tedavi görmüş ve taburcu edilmişti. Ancak sağlık sorunları sonraki süreçte de devam etti.
Bugün, 8 Ocak 2025’te, Selim İleri'nin İstanbul'daki evinde fenalaşmasının ardından hastaneye kaldırıldığı, ancak yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamayarak kalp krizi nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı. Usta yazarın ölümü, Türk edebiyat dünyasında büyük bir üzüntüye yol açtı.
Selim İleri Evli Mi? Eşi Kim? Çocuğu Var Mı?
Selim İleri, hayatı boyunca hiç evlenmemiş ve çocuğu olmamıştır. Yazar, verdiği röportajlarda aile kurmak gibi bir niyetinin olmadığını ve tüm hayatını edebiyata adadığını belirtmiştir. İleri’nin yalnız bir yaşam sürmesi, onun eserlerine de yansımış ve birçok yapıtında yalnızlık, bireysellik ve içsel sorgulama temalarını işlemesine neden olmuştur.
Yazar, özel hayatı konusunda daima mesafeli olmuş ve medyada bu konularla gündeme gelmekten kaçınmıştır.
Selim İleri’nin Eserleri
Selim İleri, edebiyatın farklı türlerinde birçok önemli eser ortaya koymuştur. İlk öykü kitabını 1968 yılında yayımlayan yazar, daha sonraki yıllarda hem öykü hem de romanlarıyla geniş bir okur kitlesine ulaşmıştır. İşte Selim İleri’nin en bilinen eserlerinden bazıları:
Öykü Kitapları
- Cumartesi Yalnızlığı (1968)
- Pastırma Yazı (1971)
- Dostlukların Son Günü (1975) – Bu eser, Sait Faik Hikaye Armağanı’na layık görülmüştür.
- Bir Denizin Eteklerinde (1980)
- Fotoğrafı Sana Gönderiyorum (2006)
- Yağmur Akşamları (2011)
Romanları
- Destan Gönüller (1973)
- Her Gece Bodrum (1976) – TDK Roman Ödülü’nü kazanan bu eser, yazarın en tanınmış romanlarından biridir.
- Ölüm İlişkileri (1979)
- Yaşarken ve Ölürken (1981) – Milliyet Sanat Dergisi tarafından yılın romanı seçilmiştir.
- Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın (1991) – Türkiye Yazarlar Birliği Roman Ödülü’nü kazanmıştır.
- Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver (1997)
- Bu Yaz Ayrılığın İlk Yazı Olacak (2001) – Orhan Kemal Roman Armağanı’na layık görülmüştür.
- Sona Ermek (2017)
Deneme ve İnceleme
- Aşk-ı Memnu ya da Uzun Bir Kışın Siyah Günleri (1981)
- Kamelyasız Kadınlar (1983)
- İstanbul Yalnızlığı (1989)
- Uzak, Hep Uzak (2003)
- İstanbul’un Sandık Odası (2005)
Senaryoları
Selim İleri, Türk sinemasında da önemli katkılarda bulunmuş, birçok filmin senaryosunu yazmıştır. En bilinen senaryolarından bazıları şunlardır:
- Kırık Bir Aşk Hikayesi (1981)
- Afife Jale (1987)
- Yedikuleli Mihriban (1992)
- Her Gece Bodrum (1992)
Selim İleri’nin Kariyerinde Öne Çıkan Ödüller
Selim İleri, kariyeri boyunca birçok prestijli ödüle layık görülmüştür. İşte yazarın kazandığı önemli ödüllerden bazıları:
- Sait Faik Hikaye Armağanı (1976) – Dostlukların Son Günü adlı eseriyle.
- TDK Roman Ödülü (1977) – Her Gece Bodrum adlı romanıyla.
- Orhan Kemal Roman Armağanı (2002) – Bu Yaz Ayrılığın İlk Yazı Olacak adlı romanıyla.
- Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (2003) – Uzak, Hep Uzak adlı eseriyle.
- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (2012)
Selim İleri’nin Edebi Anlayışı
Selim İleri’nin eserlerinde yalnızlık, bireysellik, geçmişe özlem ve insan ruhunun derinlikleri gibi temalar sıklıkla işlenmiştir. Yazar, klasik Türk edebiyatına duyduğu ilgiyi modern bir yorumla eserlerine taşımış, aynı zamanda Batı edebiyatından da etkilenmiştir.
Eserlerinde duygusal bir yoğunluk ve samimiyet dikkat çekerken, dili kullanma konusundaki ustalığı da eleştirmenler tarafından övgüyle karşılanmıştır.
Selim İleri Neden Öldü?
Bir süredir sağlık sorunları yaşayan Selim İleri, daha önce beyin embolisi geçirmiş ve tedavi görmüştü. Ancak ilerleyen yaşı ve artan sağlık sorunları nedeniyle, 8 Ocak 2025’te geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
Selim İleri’nin ölümü, yalnızca edebiyat dünyasında değil, tüm Türkiye’de derin bir üzüntüyle karşılandı.
Selim İleri’nin Türk Edebiyatındaki Yeri
Türk edebiyatında derin izler bırakan Selim İleri, gerek öykü ve romanlarıyla, gerekse eleştiri ve senaryo çalışmalarıyla edebiyat dünyamızın unutulmaz isimleri arasında yerini aldı. Onun eserleri, nesiller boyunca okunmaya ve hatırlanmaya devam edecek.
