Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ihracatında lokomotif görev üstlenen hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, Ocak–Kasım 2025 döneminde elde ettiği 3,2 milyar dolarlık ihracatla bölge toplam ihracatının yüzde 29,6’sını oluşturdu. Sektör, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,4 oranında büyüme kaydederek gücünü korudu.
Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (GAHİB) Başkanı Celal Kadooğlu, sektörün Orta Doğu’daki liderliğini sürdürdüğünü ancak pazarda daha seçici ve stratejik bir döneme girildiğini ifade etti.
Makarna ve Ayçiçek Yağı Zirvede
En yüksek ihracat kalemi, 557,4 milyon dolarla makarna olurken, ayçiçek tohumu yağı, birim fiyatlardaki yüzde 21,6 artışla dikkat çekti. Bu ürün grubu, yüzde 18,2’lik artışla 543,9 milyon dolarlık ihracat hacmine ulaştı. Sıralamada 339 milyon dolarla tatlı bisküvi ve gofret, buğday ununu geride bırakarak üçüncü sıraya yerleşti.
Irak Gerilerken, Suriye ve ABD Yükseldi
Irak, 871,9 milyon dolarlık hacmiyle en büyük pazar olmaya devam ederken, ihracat yüzde 15,4 oranında geriledi. Bu düşüşte, Irak’ın yerli üreticiyi koruma amacıyla uyguladığı kısıtlamalar etkili oldu. Buna karşılık, Suriye’ye yapılan ihracat yüzde 47,7 artışla 369,4 milyon dolara ulaştı. ABD ise yüzde 37,2’lik artışla 265,8 milyon dolarlık ihracatla bölgenin ilk üç pazarı arasına girdi. Afrika pazarlarında da yüzde 17,3 büyüme ile 967,2 milyon dolarlık gelir elde edildi.
Kadooğlu: “Orta Doğu Pazarı, Stratejik Seçicilik Döneminde”
GAHİB Başkanı Celal Kadooğlu, Orta Doğu’nun sektör ihracatındaki yüzde 46,2’lik payıyla hâlâ en büyük bölgesel pazar olduğuna işaret ederek şu değerlendirmede bulundu; “Suriye’deki toparlanma, sınır ticaretindeki normalleşme ve artan öngörülebilirlik sayesinde ihracatta yeniden güçlü bir ivme yakaladık. Irak’ta ise bazı ürünlerde ithalatın serbest bırakılması doğru yönde bir adım oldu. Gıda ve temel tüketim ürünlerinde serbestleşmenin yaygınlaşması, iki ülke arasında daha dengeli ve sürdürülebilir bir ticaret zemini oluşturacaktır.”
Afrika, Geçici Değil Kalıcı Bir Hedef
Afrika pazarına yapılan ihracatın toplam sektör ihracatındaki payı yüzde 30’a ulaştı. Kadooğlu, “Afrika artık geçici bir alternatif değil, stratejik ve kalıcı bir büyüme alanı” diyerek bölgenin Afrika yaklaşımına dikkat çekti; “Gana, Benin ve Togo gibi ülkelerde düzenlediğimiz Sektörel Alım Heyeti programı kapsamında 35 Afrikalı firma, 100’e yakın Türk üreticiyle yaklaşık 1.000 ikili görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmeler, ticaretin satış odaklı değil, güvene ve sürdürülebilirliğe dayalı yürütüldüğünün göstergesi oldu.”
GAHİB Başkanı, Afrika’da kalıcı başarı için hedefli organizasyonların ve yerinde temasların sürdürüleceğini belirterek, bu hattın önümüzdeki dönemin en dinamik büyüme alanı olacağına inandıklarını söyledi.
