TBMM Adalet Komisyonunda kabul edilen 11. Yargı Paketi, Türkiye’nin ceza ve infaz sistemi, bilişim suçlarıyla mücadele, trafik güvenliği, avukatlık disiplin yapısı ve internet düzenlemelerine dair çok kapsamlı değişiklikler içeriyor.
Teklif, 12 farklı kanunda değişiklik yapan 38 maddeden oluşuyor ve yaklaşık 55 bin hükümlünün infaz sürecini ilgilendiren önemli düzenlemeler barındırıyor.
Aşağıda paketin ana hatları, kapsamı, çıkış süreci ve af-infaz iddialarının arka planı yer alıyor.
11. Yargı Paketi Ne Zaman Yasalaşacak?
11. Yargı Paketi, TBMM Adalet Komisyonunda kabul edildi ancak henüz Genel Kurul’da oylanmadı.
Paketin yürürlüğe girmesi için:
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesi,
Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması,
Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor.
Bu süreç tamamlandığında düzenlemeler yürürlüğe girecek.
Paket Genel Af İçeriyor mu?
Kamuoyunda sık sık sorulan “Genel af var mı?” sorusuna yanıt net:
Teklifte genel af yok.
Ancak infaz rejiminde etkisi olan bir düzenleme yer alıyor.
Bu düzenleme, Kovid-19 döneminde uygulanan açık cezaevine geçiş ve denetimli serbestliğe erken çıkışı düzenleyen maddenin kapsamını genişletiyor.
31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlar için belirli istisnalar dışında erken ayrılma imkânı getiriliyor.
Bu nedenle infaz indirimi niteliği taşıyor, fakat af olarak tanımlanmıyor.
Paketin Odak Noktaları
Aşağıda teklifin öne çıkan başlıkları sade ve anlaşılır şekilde özetlendi.
Organize Suç ve Çocukların Suça Sürüklenmesi
Organize suç örgütleri için cezalar artırılıyor.
Örgütlerin çocukları suça alet etmesi halinde cezalar yarısından bir katına kadar artırılacak.
Düğün ve Kutlamalarda Silahla Ateş Açılması
Kurusıkı dahil silahla ateş açarak genel güvenliği tehlikeye atanlara verilen cezalar:
Alt sınır 6 aydan 1 yıla,
Üst sınır 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor.
Toplu alanlarda işlenirse ceza yarı oranında artırılacak.
Trafik Güvenliği ve “Şehir Eşkıyaları”
Milletvekili Mustafa Arslan’ın açıklamasında vurguladığı değişiklikle:
Bir kara aracının hareketini engelleyen veya zorla durduranlara
➜ 1–3 yıl,
Aracı başka yere götürenlere
➜ 2–5 yıl,
Deniz ve demiryolu araçlarında
➜ 3–7 yıl,
Hava araçlarında
➜ 5–12 yıl hapis cezası öngörülüyor.
Bilişim ve Dolandırıcılık Suçları
Nitelikli dolandırıcılık, banka/kredi kartı suçları ve bilişim yoluyla hırsızlık odaklı yeni güvenlik mekanizması geliyor:
Şüpheli hesaplar 48 saate kadar askıya alınabilecek,
Savcı kararıyla suça konu miktara el konulabilecek,
Kurumlara belge göndermeyen bankalara 50 bin–300 bin TL idari para cezası uygulanacak.
Hakaret Suçu ve Sosyal Medya
Sosyal medya üzerinden hakaret artık ön ödeme kapsamına alınıyor, böylece süreç hızlanacak.
Kamu görevlisine karşı işlenen hakaret için bu hüküm geçerli değil.
Uzlaştırma kapsamı ise daraltılıyor.
Avukatlık Kanunu Düzenlemeleri
Avukatlara yönelik disiplin hükümleri yeniden düzenleniyor:
Cezalar: Uyarma, kınama, para cezası, işten çıkarma, meslekten çıkarma
5 yıl içinde tekrar eden fiillerde cezalar bir derece ağırlaştırılıyor.
Meslek onuruna aykırı davranışlarda yaptırımlar netleştiriliyor.
İcra ve İflas Kanunu
İhalenin feshi için gereken harç ve teminatın yatırılmaması halinde:
Mahkeme talebi dosya üzerinden ve kesin olarak reddedecek.
Ayrıca borçluların son 1 yıl içinde yaptığı bağışlar daha sıkı denetime tabi olacak.
Fiyat Tarifeleri ve Esnaf Düzenlemesi
Esnaf ve sanatkârların fiyat tarifeleri artık 30 gün içinde onaylanacak.
Uyuşmazlıklar için uzlaşma komisyonu kurulacak.
GSS Prim Affı (Tahsilatın Silinmesi)
1 Ocak 2016 öncesi ödenmemiş GSS prim borçları ve tüm ferileri tamamen siliniyor.
İnternet İçerikleri ve Erişim Engeli
Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda:
Kişilik hakkını ihlal eden içeriklere hızlı erişim engeli,
Arama motorlarında isim ilişkilendirmesi kaldırılması,
Gerektiğinde site genelinin kapatılması,
Kararlara uymayan platformlara bant daraltma (%50 – %90) yaptırımı uygulanacak.
Mobil Hat Güvenliği ve Kimlik Doğrulama
Yabancı uyruklu abonelerin kimliği daha sıkı doğrulanacak.
Bir kişinin açabileceği hat sayısına sınırlama geliyor.
Sahte kimliklerle yapılan abonelikler engellenecek.
Kurallara uymayan işletmecilere 20 bin TL’den başlayan idari para cezaları verilecek.
İnfaz Düzenlemesi Kimleri Kapsıyor?
11. Yargı Paketi, Kovid-19 düzenlemesinin kapsamını geriye dönük genişletiyor.
Kapsam dışı suçlar:
Terör,
Örgütlü suçlar,
Kasten öldürme (belirli mağdur gruplarına karşı),
Cinsel saldırı,
Çocuğun cinsel istismarı.
Kapsama alınan hükümlüler:
31 Temmuz 2023 ve öncesinde suç işleyenler,
Kapalı cezaevinde 1–3 ay kalanlar,
Açık cezaevine ayrılmasına 3 yıl veya daha az kalanlar.
Bu hükümlüler açısından denetimli serbestliğe geçiş 3 yıl erken uygulanabilecek.
Neyi Değiştiriyor?
11. Yargı Paketi, yalnızca ceza artıran bir düzenleme değil;
aynı zamanda infaz rejiminden internet hukukuna, avukatlık disiplininden esnaf tarifelerine kadar geniş bir modernizasyon paketi sunuyor.
Paketin özünde:
Suçun caydırıcılığını artırmak,
Dijital çağın suç tiplerine karşı koruma sağlamak,
Yargılama süreçlerinde hız ve netlik kazandırmak,
Toplumda güven ve adalet duygusunu güçlendirmek hedefleniyor.
