Altı Yıl Sonra Beyaz Saray'da Kritik Buluşmadan ne çıkacak ?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, uzun bir aranın ardından bugün Washington’da bir araya geliyor.
İki liderin Beyaz Saray’daki kritik görüşmesi, Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni bir dönemin kapısını aralayabilir. Masada hem savunma sanayi hem de enerji ve ticaret başlıklarında çok sayıda önemli dosya bulunuyor.
Son olarak 2019 yılında yüz yüze görüşen Erdoğan ve Trump, yaklaşık altı yıl sonra yeniden aynı masada buluşuyor.
ABD yerel saatiyle 18.00'de başlaması beklenen görüşmede, ilişkilerdeki kırılma noktalarına dair kapsamlı bir değerlendirme yapılacağı belirtiliyor.
F-35 krizi ve CAATSA yaptırımları masada
Ankara açısından en önemli gündem başlıklarından biri, Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programına dönüş talebi. Türkiye’nin programdan çıkarılmasına neden olan S-400 hava savunma sistemi meselesi ve bu kapsamda uygulanan CAATSA yaptırımlarının kaldırılması da görüşmenin kilit başlıklarından biri olacak.
Türkiye, ABD’ye yaklaşık 1.4 milyar dolar ödeme yaptığı F-35 uçaklarını teslim alamamış ve üretim sürecinden dışlanmıştı. Erdoğan’ın Trump’a bu sürecin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulaması bekleniyor.
F-16 pazarlığı yeniden gündemde
F-35 süreciyle bağlantılı olarak, Türkiye’nin uzun süredir ABD’den talep ettiği F-16 savaş uçaklarının satışı da görüşülecek.
Biden yönetimi döneminde onaylanan F-16 satışı, maliyet ve modernizasyon kitleri nedeniyle sekteye uğramıştı. Görüşmede mevcut anlaşmaların yeniden yapılandırılması da gündeme gelebilir.
Dev Boeing anlaşması: 200 uçaklık satış ihtimali
Erdoğan-Trump görüşmesinin en dikkat çeken başlıklarından biri ise Boeing uçak satışı. ABD Başkanı Trump’ın "büyük bir ticari kazanım" olarak sunduğu anlaşma kapsamında Türk Hava Yolları'nın 200’den fazla Boeing yolcu uçağı alabileceği öne sürülüyor.
Her iki liderin de bu anlaşmayı, ilişkilerin ekonomik boyutunu güçlendirecek stratejik bir adım olarak değerlendirdiği belirtiliyor.
Doğalgaz anlaşması açıklanabilir
Görüşmede enerji başlığı da öne çıkacak. Türkiye'nin, ABD merkezli Mercuria firması aracılığıyla yaklaşık 70 milyar metreküp LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) satın almasına yönelik ön anlaşmanın, Beyaz Saray’daki buluşmada resmen duyurulması bekleniyor. Bu anlaşma, Türkiye'nin enerji arz çeşitliliğini artırma hedefi açısından da kritik önem taşıyor.
Gazze ve Suriye başlıklarında ayrışma
Bölgesel gelişmelerde ise iki liderin en çok ayrıştığı konulardan biri Gazze. Erdoğan, İsrail’in saldırılarını sert şekilde kınarken, Trump yönetimi Tel Aviv’e verdiği destekle biliniyor.
Her ne kadar New York’taki BM Zirvesi kapsamında yapılan görüşmelerde bu konu ele alınmış olsa da, Beyaz Saray’daki zirvede ikincil planda kalması bekleniyor.
Suriye özelinde ise daha koordineli bir işbirliği gündemde. Ankara, ABD’nin terör örgütü PKK/YPG ile olan ilişkilerinden rahatsız. Türkiye, YPG’nin Suriye ordusuna entegrasyon süreci konusunda ABD’nin pozisyonunu netleştirmesini istiyor.
Ukrayna savaşı: Moskova'ya karşı yeni pozisyon arayışı
Rusya-Ukrayna savaşı da liderlerin değerlendireceği bir diğer önemli başlık. Erdoğan’ın, Trump’tan Moskova’yla yürütülen müzakerelerde daha aktif ve dengeli bir rol oynamasını beklediği aktarılıyor.
Trump’ın, geçtiğimiz haftalarda Putin ile yaptığı Alaska görüşmesinden sonuç alamaması ve Zelenskiy ile temas kurmasının ardından Rusya’ya karşı daha sert bir söylem geliştirmesi dikkat çekmişti.
Yaptırımlar, diplomasi ve yeni denge arayışı
Türkiye’nin kısa süre önce ABD menşeli bazı ürünlere uyguladığı ek vergileri kaldırması, Trump yönetimince olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
Bu adımın, görüşmede gündeme gelip gelmeyeceği merak konusu.
Ankara, Trump ile kurulacak doğrudan diyaloğun, Kongre'nin ve etkili lobilerin yol açtığı engelleri aşmada belirleyici olabileceği görüşünde.
