ANIL BODUÇ- Erzincan'ın İliç ilçesinde Anagold'un işlettiği Çöpler maden sahasında yaşanan facianın ardından işçilerin madendeki çalışma koşullarına dair ayrıntılar ortaya çıkmaya devam ediyor. İliç ilçe merkezinde kaydedilen bir videoda, madende çalışan işçiler Anagold ve Türkiye Maden-İş tarafından tehdit edildiklerini söylüyor. Göçen pasanın altında kalan işçilerden Fahrettin Keklik'in yakını olduğu anlaşılan bir kişi, "Bu adamlar beni zorla sendikaya dön diye tehdit ediyor dedi. Fahrettin Keklik şu anda göçüğün altında. Bunlar Allah mı oldu? Biz insanız, bizim hakkımız, hukukumuz yok mu? Bu kadar acımız, bu kadar öfkemiz varken burada dolaşmasınlar. Zaten bizi susturan, bu hale getiren onlar. Onlarla işbirliği yaptılar, biz sesimizi çıkarmaya çalıştığımız zaman susturdular. Devlet gelip işçiye soracak, sorduğu zaman da 'sus, seni işten atarım' diyor. Mühendisi bireysel olarak tehdit ediyor, işten atıyor, işçiyi de susturuyor!" ifadelerini kullandı.
19 lira için toprağa gömdüler
Anagold'un işlettiği Çöpler madeninde çalıştığını söyleyen bir başka işçi ise Türkiye Maden-İş'ten bahsederek "Bizi bir şekilde korkuttular. O arkadaşın ölümü de hepimizin suçu. Bugün o adamlar oradaysa bunların yüzsüzlüğündendir, sesimizi çıkartmadığımızdan dolayı. Çevrede 'Anagold dünyanın parasını veriyor' diye bir algı var. Öyle bir şey yok! Benim arkadaşımı 19 lira için o toprağın altına gömdüler! O toprağın altına gömülmelerinin en büyük nedeni bunların (Türkiye Maden-İş'i kastederek) işverenlere çektiği peşkeşlik. Hepsi lüks içerisinde yaşıyor. Ama yarın yine hepimiz oraya gideceğiz, yine aynı olaylar olacak. Bilinçlenme olmadıktan sonra biz hep böyle devam edeceğiz." dedi.
Hedefleri yüz ton altın
Erzincan İliç’teki altın madeni 2008 yılından beri bölgede altın araması yapıyor. Bu sürede madenin bulunduğu alan ve civarındaki çevre ciddi zarar gördü, siyanür Fırat’a karıştı. Son yaşanan toprak kaymasında ise 9 işçi yaşamını yitirdi. Tüm bunların yanı sıra madende kullanılan siyanür ve diğer ağır metaller insan ve çevre sağlığına geri dönülmesi mümkün olmayan zararlar verecek. Şirketin daha ne kadar İliç’te altın çıkarmayı planladığını, çıkarılan altından Türkiye’nin payının ne olacağını ve bölgenin nasıl rehabilite edileceğini Maden Mühendisi Mehmet Torun anlattı. “Anagold şirketi İliç’te kaç yıl kalmayı ve ne kadar altın çıkarmayı hedefliyor?” sorusuna yanıt veren Torun, “İliç madeninin rezervi 100 ton metal altın. Bunun 85 tonu şirket tarafından çıkarıldı. Bu 100 tonu ise bilinen rezerv ve kapasiteyi genişleterek artırmayı planlıyorlar. Yani muhtemelen 100 ton ile bitmeyecek. Çünkü bölgede altın açısından büyük bir zenginlik var. 2027 yılına kadar altın çıkarmak için işletme izinleri var. Ancak yeni başvurularla tarihleri sürekli uzatıyorlar. Sermayedar için bu işler çok basit. Bugüne kadar çok rahat bu işleri götürdüler çünkü ortakları Çalık Holding mevcut iktidara yakınlığı ile biliniyor. Ayrıca Amerikan- Kanada ortaklı uluslararası bir tekel. O yüzden kapasite artırmak istediklerinde sorun yaşamayacaklardır” dedi.
Türkiye'ye yüzde 1'i kalacak
“Çıkarılan altının ne kadarı Türkiye’ye kalacak sorusuna ise şu yanıtı verdi Torun, “Kanunen yüzde 5 ila 18 arasında bir miktar devlet hakkı olarak alınmalı. Ancak vergi indirimleriyle, teşviklerle bu oran yüzde 1’e düşüyor. Ancak bu önemli değil. Devlet hakkı yüzde 80 olsa ne olacak? Yaratılan pisliği temizlemek için çok daha büyük bedeller ödeniyor. İliç’in doğaya maaliyeti çok yüksek çıkacak. Bu maliyeti de halk ödeyecek. Şirketin bir teminatı yok, çekip gidecek. Bu kalan enkaz yine halka kalacak.”
Yıkıntı halka kalacak!
Maden faaliyeti bittikten sonra bölgenin rehabilite edilmesi gerektiğini ama bunu yapmayacaklarını anlatan Torun, “Rehabilitasyon gerekiyor ama hepsi göstermelik. Çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporu sunulurken 200-300 sayfalık raporlar veriyorlar ama hiçbir anlam ifade etmiyor. Büyük bir kısmı kopyala yapıştır yöntemiyle yapılan ve genel olarak uygulanmayan işler. Burada 30 milyon ton kaymayı nasıl temizleyecekler. Rehabilitasyon işlemi için de örneğin ormanda ağaçlar kesilecekse burayı sonradan ağaçlandırın diyorlar. Verimli toprağı yani tarım yapılacak toprağın üst kısmında bulunan 15-20 santim kalınlığındaki tarım toprağını bir tarafa alıp, üstünü örtüp maden işlemi bitene kadar saklayacaklarını, bittikten sonra da geri sereceklerini söylüyorlar. Bu şekilde rehabilite yapılmasının imkanı yok. Oraya biz ağaç diktik, toprak serdik deyip gidiyorlar ama ağaç dikmek orman oluşturmak anlamına gelmiyor. Ekosistemi bozup yeni bir şey yapılıyor” dedi.
9 işçinin toprak altında kaldığı Erzincan İliç’te'teki altın madeniyle ilgili bilgiler şok edici. 2008’den beri siyanürle altın işleyen Anagold Firması şimdiye kadar 85 ton çıkardı. Maden Mühendisi Mehmet Torun, şirketin alacağını aldıktan sonra ise yarattığı büyük doğa enkazını halka bırakıp gideceğini söyledi
BÜYÜK BEDELLER ÖDENİYOR!
Altın madeninden devletin alacağı paya ilişkin konuşan Mühendis Torun, Kanunen yüzde 5 ila 18 arasında bir miktar devlet hakkı olarak alınmalı. Ancak vergi indirimleriyle, teşviklerle bu oran yüzde 1’e düşüyor. Ancak bu önemli değil. Devlet hakkı yüzde 80 olsa ne olacak? Yaratılan pisliği temizlemek için çok daha büyük bedeller ödeniyor” dedi.
TÜRKİYE 100 TON ALTININ SADECE YÜZDE 1'İNİ ALABİLECEK
Erzincan İliç’teki altın madeni 2008 yılından beri bölgede altın araması yapıyor. Bu sürede madenin bulunduğu alan ve civarındaki çevre ciddi zarar gördü, siyanür Fırat’a karıştı. Son yaşanan toprak kaymasında ise 9 işçi yaşamını yitirdi. Tüm bunların yanı sıra madende kullanılan siyanür ve diğer ağır metaller insan ve çevre sağlığına geri dönülmesi mümkün olmayan zararlar verecek. Konuya ilişkin konuşan Maden Mühendisi Mehmet Torun, Anagold Firması'nın bölgede şimdiye kadar 85 ton altın çıkardığını ve hedeflenen rakamın 100 ton olduğunu söyledi. Torun, şirketin gerekli altını çıkardıktan sonra ise enkazı halka bırakacağını ve Türkiye'nin çıkan altından sadece yüzde 1 pay alabileceğini ifade etti.
MADENCİLERİ 3 KURUŞ İÇİN TOPRAĞIN ALTINA GÖMDÜLER
Altın madeninde yaşananlara ilişkin konuşan bir işçi ise diğer işçi arkadaşlarının yok pahasına ölüme sürüklendiğini söyledi. Madende çalışan işçi Türkiye Maden-İş'ten bahsederek “Bizi bir şekilde korkuttular. Arkadaşlarımızın ölümü de hepimizin suçu. Bugün o adamlar oradaysa bunların yüzsüzlüğündendir, sesimizi çıkartmadığımızdan dolayı. Çevrede 'Anagold dünyanın parasını veriyor' diye bir algı var. Öyle bir şey yok! Benim arkadaşımı 19 lira için o toprağın altına gömdüler! O toprağın altına gömülmelerinin en büyük nedeni bunların işverenlere çektiği peşkeşlik. Hepsi lüks içerisinde yaşıyor. Ama yarın yine hepimiz oraya gideceğiz, yine aynı olaylar olacak. Bilinçlenme olmadıktan sonra biz hep böyle devam edeceğiz” dedi. 9
