Tütün mamüleri ve alkollü içeceklerden alınan verginin çok yüksek olması vergi kaçakçılarının her zaman iştahını kabarttı. Bu nedenle vergi kaçağının en fazla yaşandığı bu sektörde bandrol uygulamasına geçildi ve bandrolsüz ürün satışları yasaklandı. Kaçağın önlenmesi amacıyla 2007 yılından itibaren bandrol kullanımı zorunlu hale getirildi. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından hayata geçirilen bandrol uygulaması kayıt dışı satışın önüne geçmede başarılı da oldu.
Birebir kopyası yapılabiliyor
Vergi kaçakçılığının önüne geçmek için Darphane Matbaası'nda basılan bandroller hakkında skandal bir iddia ortaya atıldı. Restorandan aldığı alkollü içeceğin bandrolünü inceleyen bir vatandaş yaptığı araştırma sonucunda bandrollerin orijinalinin birebir kopyasının yapılabildiğini tespit etti. Böylelikle vergi kaçakçılığını önlemek maksadıyla hayata geçirilen bandrol sisteminin suistimal edildiği, sahte bandrol yapılabildiği ortaya çıktı. Orijinalinden ayırt edilemeyen kopya bandrollerle piyasaya sürülen alkollü içeceklerin satışından, devlete ödenmesi gereken milyonlarca liralık vergi bu şekilde büyük şirketlerin kasasında kaldı. Başka bir iddiaya göre ise içki üreticisi büyük firmalar bu ürünleri yüksek iskonto karşılığında lüks restoranlara sattı.
Bire dört kazanıyorlar
Darphane Matbaası'nda üretilen bandrollerin çok kolay bir şekilde çoğaltılması büyük bir skandal olarak değerlendirildi. Vergi kaçakçılığını önlemek için uygulamaya sokulan bandrolün birebir aynısının yapılması, güvenilirlik anlayışının da sorgulanmasına neden oldu. Bir adet kopya bandrollü ürün satışından elde edilen kazancın 4 orijinal bandrollü ürünün kazancından daha fazla olduğu öğrenildi. Bu konuda ilgili birimlere yapılan şikayetler de bugüne kadar dikkate alınmadı.
Sahte içkinin önüne geçilemez
Bandrol uygulaması ile sahte içki de kontrol edilebilecekken, sahte bandroller yüzünden ürünün sahte olup olmadığının da anlaşılması mümkün görünmüyor. Bu durumda alkollü içki üreten firmaların sahte bandrolle sahte ürün piyasaya sürmeleri mümkün. Bu sahtekarlığı gizlemek için de merdiven altı üretimin öne çıkarıldığı ve suçlandığı iddia ediliyor. Dikkatler merdiven altına çekilirken dudak uçuklatan mevlada vergi kaçakçılığı yapılıyor. Vatandaşlar, akıllı telefonlara indirilebilen BÜİS programı ile bandrolleri kontrol edebiliyor. Fakat karekod sistemiyle okutulan sahte bandrollerde bile gerçek mesajı geliyor. Öyleki bandrolün fotokopisi bile karekod ile okutulduğunda herhangi bir sorun yaşanmıyor. Bu durum istismara da açık. Sahte içki üreten birçok merdivenaltı işletme, sahte bandrolle bu sahte içkileri piyasaya sürebilir. Ya da büyük firmalar vergiden kaçmak için yaptıkları üretimin büyük bir kısmını sahte bandrolle piyasaya sürebilir.
PİYASAYA NASIL SÜRÜLÜYOR?
Türkiye'de alkol üretimi konusunda da net bilgiler yok. Ünlü bir marka yetkilisi geçmişte verdiği beyanatta 24 saat çalıştıklarını ve piyasaya ürün yetiştiremediklerini açıklamıştı. Fakat resmi rakamlara göre üretim kapasitesinin sadece üçte biri çalıştırılıyor. İddiaya göre üretimde artış var. Fakat üretim ile piyasaya arz edilen ürün arasında ciddi bir fark bulunuyor. Üretim ve arz arasındaki fark da sahte bandrolle piyasaya sürülüyor.
ALİ TARAKÇI
