Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail'in Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarının hukuki sonuçlarını değerlendiren danışma görüşünü 22 Ekim Çarşamba günü açıklayacak.
UAD'den yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarında ve bu topraklara ilişkin BM, diğer uluslararası örgütler ve üçüncü devletlerin varlığı ve faaliyetleriyle ilgili yükümlülüklerine dair danışma görüşünün 22 Ekim Çarşamba günü TSİ 16.00'da açıklanacağı bildirildi.
Açıklamada, görüşün halka açık oturumda, UAD Başkanı Yargıç Iwasawa Yuji tarafından okunacağı kaydedildi.
UAD, İsrail'in özellikle BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) yasaklanmasına ilişkin duruşmaları daha önce yapmıştı.
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 39 ülkenin yanı sıra Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Birliği ve BM'nin sunumlarını yaptığı duruşmalar neticesinde verilecek danışma görüşünün, İsrail için bağlayıcı etki doğurması bekleniyor.
Danışma görüşünün içeriği nedir?
BM Genel Kurulu, 19 Aralık 2024'te kabul ettiği kararla, UAD'den İsrail'in işgali altındaki Filistin topraklarında, BM kuruluşları ve uluslararası örgütlerin varlığı ve faaliyetlerine ilişkin yükümlülüklerini incelemesini istemişti.
Ayrıca Filistin halkının hayatta kalması için acilen gereken temel malzemelerin ve insani yardımların engelsiz sağlanması ve Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını destekleme hususlarında İsrail'in sorumluluklarının da ele alınması talep edilmişti.
BM Genel Kurulunun Divan'a yönelttiği soruda, her ne kadar UNRWA'nın adı yer almasa da İsrail tarafından yasaklanması üzerine başlatılması ve BM kuruluşlarına yönelik kısıtlamaların hukukiliğinin genel olarak ele alınması sebebiyle söz konusu süreç, büyük oranda UNRWA ile ilişkilendiriliyor.
UAD'nin vereceği görüşte uluslararası hukukun ilgili normlarını, BM Şartı'nı, uluslararası insancıl hukuku ve insan hakları hukukunu göz önünde bulundurması bekleniyor.
Divanın, 9 Temmuz 2004 tarihli Duvar Danışma Görüşü ve 19 Temmuz 2024 tarihli İsrail'in işgalinin hukukiliğine ilişkin daha önceki danışma görüşlerinden de yararlanması öngörülüyor.
