Son günlerde Türkiye’nin birçok noktasından kaydedilen mercek bulutu görüntüleri yeniden gündemde. Sosyal medyada paylaşılan videoların bir kısmında bu bulutların deprem işareti olduğu iddia edilse de, uzmanlar bunun bilimsel bir dayanağı olmadığını vurguluyor.
Van, Niğde ve Bursa’da ortaya çıkan mercek bulutları, görsel etkileyiciliği nedeniyle dikkat çekti. Cep telefonlarıyla kaydedilen görüntüler kısa sürede yayılarak merak uyandırdı.
Mercek Bulutu Neden ve Nasıl Oluşuyor?
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) aktardığı bilgilere göre, Altocumulus lenticularis adıyla bilinen mercek bulutları, güçlü hava akımlarının dağ veya yüksek bir engelle karşılaşması sonucu ortaya çıkan orografik bir atmosfer olayıdır.
Engelin ardında dalga benzeri bir hava hareketi oluşur. Havanın sıcaklığının en düşük olduğu tepe noktalarda, atmosferdeki su buharı yoğunlaşarak bu karakteristik, mercek şeklindeki bulutları meydana getirir.
2.000 – 5.000 metre arası irtifada oluşurlar.
Hava akımı hızlı olsa bile bulut sabitmiş gibi görünür.
Genellikle dağların, yüksek tepelerin veya güçlü rüzgâr akımlarının etkilediği bölgelerde belirirler.
Depremin Habercisi mi?
Toplumda sıkça dile getirilen “mercek bulutu deprem habercisi” söylemi bilimsel bir temele dayanmıyor. Uzmanlara göre bu bulut türünün deprem, fay hareketi veya yer kabuğu gerilimiyle hiçbir ilişkisi yok.
Mercek bulutları sadece rüzgâr, hava akımı ve topografya kaynaklı doğal bir atmosferik oluşumdur.
Türkiye’nin Farklı İllerinde Neden Sık Görülüyor?
Son dönemde Van, Niğde ve Bursa semalarında görülmesi, bu illerdeki:
yüksek dağlık yapılar,
fön rüzgârları,
hızla değişen hava akımları
gibi koşulların aynı anda etkili olmasından kaynaklanıyor.
Örneğin Bursa’da Uludağ üzerinde ortaya çıkan mercek bulutu yaklaşık yarım saat içinde dağıldı; bu durum bulutun kısa süreli fakat yerinde sabit kalan yapısına tipik bir örnek.
Mercek Bulutu Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Mercek bulutları genellikle:
güçlü rüzgârların hâkim olduğu,
dağların veya yüksek tepelerin bulunduğu bölgelerde,
hava akımının dalga yapısına dönüştüğü zamanlarda
kendini gösterir.
Gece dağılmaları veya gün içinde şekil değiştirmeleri olağan bir durumdur.
