ABD basını, Putin’in İran’a uranyum zenginleştirmeyi bırakması yönünde baskı yaptığını öne sürdü; Tahran ise bu iddiaları kesin bir dille reddetti
ABD merkezli haber sitesi Axios, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurmasını öngören bir nükleer anlaşma fikrini desteklediğini ve bu yönde Tahran yönetimini teşvik ettiğini iddia etti. Haberde, Putin’in bu pozisyonunu hem ABD Başkanı Donald Trump’a hem de İranlı yetkililere ilettiği öne sürüldü. Ancak İran medyası, Rus liderin böyle bir mesajının olmadığını savunarak haberi yalanladı.
“Putin sıfır zenginleştirmeyi destekliyor” iddiası
Axios’un haberine göre üç Avrupalı ve bir İsrailli yetkili, Putin’in İran’ı uranyum zenginleştirme konusunda tamamen vazgeçmeye teşvik ettiğini bildirdi. Avrupalı bir yetkiliye dayandırılan açıklamada, “Putin sıfır zenginleştirmeyi destekliyor. ABD ile müzakereleri kolaylaştırmak adına İranlılara bu yönde çalışmaları gerektiğini söyledi. Ancak İranlılar bu öneriyi değerlendirmeyi bile reddetti” ifadelerine yer verildi.
Haberde ayrıca, Putin’in İran’ın nükleer tutumuyla ilgili İsrail hükümetini bilgilendirdiği de belirtildi. Bu bilgi paylaşımı, özellikle İsrail'in İran'a yönelik nükleer hassasiyetleri dikkate alındığında, diplomatik açıdan dikkat çekici bir gelişme olarak yorumlandı.
Tahran’dan sert yalanlama: “Böyle bir mesaj iletilmedi”
İddialara en net yanıt ise İran’dan geldi. Devrim Muhafızları’na yakınlığıyla bilinen Tasnim Haber Ajansı, Axios’un haberini yalanladı. İranlı kaynaklara dayandırılan açıklamada, “Putin’in İran’a nükleer faaliyetleriyle ilgili herhangi bir mesaj ilettiği doğru değildir” denildi.
İran yönetimi, kendi topraklarında uranyum zenginleştirme hakkını bir egemenlik meselesi olarak gördüğünü vurgulayarak, bu konuda geri adım atmayı düşünmediğini defalarca dile getirmişti.
Zenginleştirme gerilimi: Diplomasi mi, kriz mi?
İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetleri, özellikle 2015 tarihli Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan (JCPOA) ABD’nin çekilmesinden bu yana Batı ile Tahran arasında süregelen en kritik gerilim noktalarından biri olmaya devam ediyor. İsrail ve ABD, İran’ın bu faaliyetlerinin nükleer silah üretimine kapı aralayabileceği endişesini taşıyor.
Rusya’nın arabulucu bir pozisyon üstlenip üstlenmediği ise henüz netlik kazanmış değil. Ancak söz konusu iddialar, Moskova’nın nükleer diplomasi sahasında Washington ve Tel Aviv ile temaslarını sürdürdüğünü gösteriyor.
Yeni bir denge arayışı mı?
Gözlemciler, Putin’in bu yönde bir girişimde bulunduğu iddialarının doğrulanması halinde bunun, Rusya’nın hem ABD ile ilişkilerini yeniden dengeleme çabası hem de Orta Doğu’da yeni bir rol arayışı olabileceğine dikkat çekiyor. Öte yandan İran’ın sert çıkışı, Tahran’ın bu tarz girişimlere karşı hala kapalı olduğunun altını çiziyor.
Gelişmeler, İran nükleer dosyasında taraflar arasında tansiyonun düşmediğini, aksine perde arkasında yeni diplomatik hamlelerin sürdüğünü ortaya koyuyor.
