Türk Hava Kurumu (THK) Kayyum Heyeti Başkanı Abdullah Kaya, AA muhabirine, THK İnsansız Hava Aracı Araştırma ve Geliştirme Merkezinin (İHAMER) 2013'te kurulduğunu ancak altyapısı tamamlanmadığı için aktif olmadığını söyledi.
Hava araçları odak noktası olmak üzere, insansız sistemler alanında faaliyet gösteren İHAMER'in, laboratuvar teknik destek, fiziki altyapısının son 1 yıl içinde yapıldığını anlatan Kaya, "300 metrekarelik alan içine kurulan İHAMER öğrencilere açıldı. Doktora ve yüksek lisans öğrencileri, projelerini burada hayata geçirme fırsatı yakaladı." diye konuştu.
İHA'ların, askeri, sivil (hobi ve ticari) ve bilimsel amaçlı profesyonel kullanımlarının Türkiye'de ve tüm dünyada hızla arttığına işaret eden Kaya, bu nedenle önümüzdeki yıllarda bu konunun çok daha fazla önem kazanacağını bildirdi.
İHAMER bünyesinde akademik personelin ve öğrencilerin araştırmalarına altyapı, test olanakları ve teknik eğitim sağlamakla destek verdiklerini anlatan Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İHA teknolojisinin tasarım, üretim, bakım, operasyon ve pilotaj gibi pozisyonlarında ihtiyaç duyulan nitelikli insan gücünün yetişmesini sağlamak amacıyla İHAMER bünyesinde birçok Ar-Ge projesi devam ediyor. Sabit Kanat Jet Motor İHA Projesi, Dikey İniş ve Kalkış (VTOL) Yapan Sabit Kanat İHA Projesi, VTOL Simülasyon Projesi, Döner Rotor Otonom Drone ve Sürü Drone projeleri, akademisyenlerimiz ve öğrencilerimizin iş birliğiyle yürütülmektedir. Bu Ar-Ge projeleri sonucunda öğrencilerimizin yurt içinde ve dışında birçok yarışmaya katılımını da sağlamaktayız."
"Öğrenciler tez çalışmalarında İHAMER ile yakın iş birliği içinde"
Abdullah Kaya, THK Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde, Türkiye'de bir ilk olan, "insansız ve otonom sistem mühendisliği yüksek lisans programı"nın savunma sanayisinin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda açıldığını belirtti.
Kaya, lisansüstü öğrencileri ile özellikle de bu bölümdeki öğrencilerin araştırma ve tez çalışmalarını İHAMER ile yakın iş birliğinde yürütmeleri için gerekli planlanma ve altyapı çalışmalarının Fen Bilimleri Enstitüsünce gerçekleştirildiğini kaydetti.
Mezunların, bu iş birliği kapsamındaki teorik ve uygulamalı eğitim sayesinde, İHA sektöründe uzmanlaşarak kendilerini ileri teknoloji alanında konumlandırabileceklerini dile getiren Kaya, sektörün gelişmesine bu şekilde katkıda bulunulabileceğini ifade etti.
İHAMER'de motor itki analizi, gövde tasarım ve modelleme, kompozit tasarımı ve üretimi ile İHA bakım onarım ve test hizmetlerinin verildiğine dikkati çeken Kaya, vizyonlarının, yakın gelecekte geliştirecekleri İHA'ların hassas tarım uygulamaları, ilaçlama, ürün rekolte takibi, arama-kurtarma, yangın söndürme uygulamaları, hava fotoğrafçılığı, inşaat, kentsel dönüşüm, 3 boyutlu şehir modellerinin oluşturulması, kargo, haritacılık, rüzgar türbini muayene ve kontrolü uygulamalarında etkin kullanılması olduğunu aktardı.
"Öğrencilerin teknolojik bilgi seviyelerini yükseltmeyi amaçlıyoruz"
İHAMER Müdürü Mesut Latifi ise İHA ile ilgili Ar-Ge projelerinin hayata geçirilmesi amacıyla kurulan merkezde, projeler tanımlayarak, lisans ve lisans üstü öğrencilerinin teknolojik bilgi seviyelerini yükseltmeyi amaçladıklarını anlattı.
Sanayi ile iş birliği yaptıklarını aktaran Latifi, teknoloji alanında bilgi birikimi edinen öğrencilerin savunma sanayisi firmalarında istihdam edilmeleri amacıyla girişimlerde bulunduklarını dile getirdi.
Latifi, merkezde öğrencilerin yanı sıra akademisyenlerin de çalıştığını belirterek, İHAMER'de jet motorlu İHA ve kontrol sistemlerinin tasarlandığını ve testlerinin yapıldığını, uçuş testlerinin de Eskişehir'deki İnönü Tesisleri'nde gerçekleştirildiğini söyledi.
Lisans ve lisans üstü düzeyinde 42 öğrencinin İHA'yla ilgili Ar-Ge çalışması yaptığı merkezde, 7 takımın Türkiye ve Azerbaycan'da yapılacak Teknofest'e hazırlandıklarını kaydeden Latifi, döner motor, dikey iniş-kalkış yapabilen, sabit kanatlı İHA projeleri üzerinde çalışıldığını vurguladı.
"İHA'ların uçuş süresini uzatmayı istiyoruz"
THK Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencisi Rabia Tuana Atak da İHAMER'de Türkiye ve Azerbaycan'da yapılacak Teknofest 2022'ye katılmak üzere fakülte öğrencilerinden oluşan 5 kişilik ekip kurduklarını söyleyerek, Ar-Ge çalışmasına geçen yılın kasım ayında başladıklarını kaydetti.
Hibrit sistem üzerinden drone tasarlamak üzere yola çıktıklarını anlatan Atak, "Alışılagelmiş döner kanat İHA'lardan farklı sisteme sahip İHA tasarlıyoruz. Uluslararası Serbest İHA kategorisinden katılacağımız Teknofest'te, yaptığımız hibrit sistemle İHA'nın hem pil süresini, hem de en fazla 55 dakika olan uçuş süresini uzatacağız." ifadesini kullandı.
Atak, mayıs ayında tamamlamayı hedefledikleri projelerinin, tasarım aşamasını bitirdiklerini, malzeme tedarikini sağladıktan sonra üretim aşamasına geçmek istediklerini belirtti.
"Çocukluktaki havacılık sevdamız gerçeğe dönüştü"
Bir başka öğrenci Oğuzhan Yılmaz ise çocukluk yıllarında başlayan havacılık sevdalarını, gerçeğe dönüştürme fırsatı bulduklarını belirterek, Teknofest 2022'de sergilenmek üzere noktasal bazda iniş-kalkış yapabilen İHA tasarladıklarını anlattı.
Özgün yazılımla tam otonomlu uçuş elde etmek istediklerini vurgulayan Yılmaz, ürünün gözlemleme ve denetlemede kullanılmasını sağlamayı amaçladıklarını bildirdi.
"Tasarladığımız İHA projemizle acil yardım taşıması yapılmasını planlıyoruz"
Aynı fakültenin öğrencilerinden Hatice Nur Çetin de Azerbaycan ve Türkiye'de yapılacak Teknofest'e katılmak amacıyla 6 kişilik bir ekip kurduklarını belirterek, şöyle konuştu:
"Teknofest'e İnsanlık Yararına Teknoloji kategorisinde katılmayı amaçlıyoruz. Projemiz, iki İHA ve bir kara aracı yapımını kapsıyor. Projemiz kapsamında görüntü çekimi için yapacağımız İHA, kara aracıyla haberleşme sağlayacak. Afet bölgelerinde, iletişimin sağlanamadığı yerlerde kullanılması amacıyla yaptığımız İHA ile acil yardım taşıması yapılmasını da planlıyoruz."
Çetin, geçen yıl kasım ayında başladıkları proje çalışmalarını, mayıs ayına kadar sürdüreceklerini sözlerine ekledi.
