Aslen Nereli?
1910 yılında İstanbul’da doğan Fatin Rüştü Zorlu’nun ailesi, Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Esenyaka (eski adıyla Zor) köyündendir. Ailenin “Zorlu” soyadını da bu köyden aldığı bilinmektedir. Osmanlı’nın son döneminde doğan Zorlu, Cumhuriyet dönemi siyasetinde önemli roller üstlenmiş bir isimdir.
Eğitim Hayatı ve siyasete İlk Adımlar
İlkokul ve lise öğrenimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladı.
Paris Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Cenevre Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.
1932 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda göreve başladı.
Hızla yükselerek hukuk müşavirliği, başkonsolosluk, daire başkanlığı gibi görevler üstlendi.
aldığı Uluslararası Görevler
1951’de Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği yaptı.
1952’de Türkiye’nin NATO Daimi Temsilcisi olarak büyükelçi unvanıyla görev aldı.
Bu görevlerle Batı Bloku’yla yakın ilişkiler kurdu ve Türkiye’nin dış politikasına yön verdi.
Demokrat Parti ve Bakanlık Yılları
1954 ve 1957 seçimlerinde Çanakkale’den Demokrat Parti Milletvekili seçildi.
Adnan Menderes hükümetlerinde Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı yaptı.
NATO üyeliğinin pekiştirilmesi, Bağdat Paktı’nın kurulması gibi kritik süreçlerde etkin rol oynadı.
ABD ile olan stratejik ilişkilerin güçlenmesine öncülük etti.
27 Mayıs Darbesi ve Yassıada Süreci
27 Mayıs 1960 darbesi sonrası tutuklandı.
Yüksek Adalet Divanı’nda, Adnan Menderes ve Hasan Polatkan ile birlikte yargılandı.
“Anayasayı ihlal ve vatana ihanet” suçlamalarıyla idama mahkûm edildi.
Mahkeme süreci, hukuk tarihi açısından tartışmalı bir dönem olarak kayıtlara geçti.
Fatin Rüştü Zorlu Neden İdam Edildi?
Zorlu, darbeciler tarafından “anayasal düzeni yıkmak” suçlamasıyla yargılandı. Dışişleri Bakanlığı dönemindeki politikaları ve DP hükümetinin kararları, Yassıada yargılamasında aleyhine delil olarak sunuldu. Özellikle “gizli fonlar” ve “tahkikat komisyonları” konularında suçlu bulunarak idam cezası aldı.
infazı ve Son Sözleri
16 Eylül 1961 tarihinde İmralı Adası’nda idam edildi.
Son derece metanetliydi, hocanın Arapça telkinlerini bile düzeltti.
Son sözleri: “Allah memleketi korusun, haydi Allahaısmarladık.”
Dedesi Gazi Osman Paşa için yazılmış marş eşliğinde idam gerçekleşti.
Eşi Kimdi?
Fatin Rüştü Zorlu, diplomatlık ve siyasetle geçen yoğun hayatına rağmen evliydi. Eşi Emel Zorlu, eşiyle birlikte diplomatik görevler süresince birçok farklı ülkede yaşamış, hayatı boyunca onun arkasındaki destekçi olmuştur. Evliliklerinden iki çocukları dünyaya gelmiştir.
Anıtmezar ve İtibar İadesi
Zorlu’nun naaşı, 29 yıl boyunca İmralı Adası’nda kaldıktan sonra, 1990 yılında İstanbul’daki Anıtmezar’a taşındı. Bu, devlet tarafından verilen geç gelen bir itibar iadesi olarak kabul edildi. Aynı törenle Adnan Menderes ve Hasan Polatkan’ın da naaşları İstanbul’a getirildi.
