Soda ve maden sularımız
1967-1968 yıllarında Kocaeli /Yarımca Seramik Fabrikasının yapımında beraber çalıştığımız arkadaşım Osman Tanta göndermiş. Yaz sıcaklarında benim de günde 1-2 şişe tükettiğim soda konusundaki bilgileri sizlerle paylaşmak istedim.
Kıbrıs'ın sağlığa zararlı olduğu gerekçesiyle bazı Türk Sodalarının ithalatını yasaklamasının ardından ortaya çıkan soda rezaletine son noktayı Sağlık Bakanlığı koymuş. Bakanlık 80 ilin valiliğine yazıyla Türkiye'de üretilen 20 madensuyu ve sodasından numuneler alınarak Halk Sağlığı Laboratuarları ile İstanbul, İzmir ve Ankara'daki Hıfsısıhha merkezlerinde kontrolünü istemiş. Gerek kaynağından gerekse piyasadan toplanan numunelerin yapılan analizleri sonucunda Sırma, Sarıkız, Efe, Beypazarı ve Özkaynak dan oluşan beş marka madensuyu ve sodasında nitrite rastlanmamış. Uludağ marka maden suyunun kaynağından alınan numuneler temiz çıkarken, piyasadan alınan numunelerin birinde nitrit, diğerinde amonyak bulunmuş. Kızılay, Askoop Kızılcahamam, Salihli, Kınık, Şifa, Çınar, Kula, Yıldız, Çamlık ve Kuzuluk maden sularında nitrit tespit edilmiş.
Karakoca, Çaldağ, Erzincan ve Gökova maden sularının sonuçları halen belli olmamış. Türk Gıda Maddeleri tüzüğünde maden sularında nitrit ve amonyağın olmaması gerekiyor. İşte hıfsısıhha sonuçları. Sırma, Sarıkız, Efe, Özkaynak, Beypazarı herbirinden 3 ayrı numunesi tahlil edilmiş nitrite rastlanmamış.
Uludağ: biri kaynaktan 3 analiz yapılmış, kaynaktan alınan temiz, piyasadan alınandan numunede 1.67 oranında amonyak, 0.008 oranında nitrit tespit edilmiş. Askoop Kızılcahamam, Kınık, Salihli, Şifa, Çınar, Kızılay, Kula, Yıldız, Çamlık, Kuzuluk'ta az da olsa nitrit ve amonyak bulunmuş. Nitrat Litrede 50 miligram olsa da bu sudan içenlerde ölüm olabiliyor.
Sonuç: Doğal maden suları bile bu halde bulunan bir ülkede hazır endüstriyel kolalar, gazlı içecekleri nasıl güvenip içeceğiz. Her türlü suda veya içecekte yer alan nitrit, nitrat ve amonyaklar bizim ürettiğimiz evsel ve endüstriyel atıklar ve tarım ilaçlarından toprağa oradan yer altı sularına oradan da midemize gidiyor.
