Covit-19 aşısına buradan bakınca
Almanya’da yaşıyorum… ‘CureVac‘, ‘BionTech‘… Liste uzayabilir… Bunlar biyoteknoloji alanında faaliyet gösteren Alman firmaları… İlaç sektöründe çalışanların, akademisyenlerin dışında bu isimleri bilenlerin olduğunu hiç sanmıyorum… Bunlara ‘Moderna’yı ekleyebiliriz… Bu da Amerika’nın Boston kentindeki bir biyoteknoloji firması… Listeyi uzatabilirim ama gerek yok… Biyoteknoloji insan, hayvan veya bitki hücrelerinin fonksiyonlarını anlamak, iyileştirilmek ya da endüstriyel kullanımına yönelik ürünler geliştirilmesini, modern teknolojinin doğa bilimlerine uygulanmasını anlatan bir bilim dalı…
* * * *
11 Şubat 2020 dünya için önemli bir gün… Çünkü o gün Dünya Sağlık Örgütü koronavirüs kaynaklı hastalığa Covid-19 adını verdi. Küresel salgın anlamına gelen ‘pandemi‘ilan etti… O günden sonra herşey değişti… Milyonlarca insana bulaşan bu virüs, 800 bini aşkın insanı da sevdiklerinden koparıp aldı… Ekonomiye vurduğu darbenin etkisini zaten herkes hissetmekten öte yaşıyor…. Daha fazla yayılmaması gerek… Maske, mesafe ve hijyen kuralının harfiyen yerine getirilmesi ‘ama’sız şart…
* * * *
İnsanlığı bu beladan kurtaracak tek çare aşı… Bu köşeyi takip edenler hatırlar… Dünyadaki aşı çalışmalarının son durumunu sürekli hatırlatıyorum… Bu alanda çok çalışma var ama en önde gidenler bir elin parmakları kadar… Çok ileri safhadalar… Girişte yazdığım firmalar önde gidenlerden… Hatta geliştirdikleri aşının etkisinden o kadar eminlerki üretim kısmını hazırlıyorlar, hatta önsipariş dahi alıyorlar…
* * * *
Bunlar birer devlet firması değil… Yıllardan beri özel yatırımcılar tarafından destekleniyor her biri… Hem de yıllardan beri hiç kar almadıkları gibi zararı karşılamışlar… Bu işler uzun soluklu… Bu firmaların her biri NewYork Nasdaq teknoloji borsasında… Örneğin 2010’de kurulmuş ‘Moderna‘ salgın başlar başlamaz Sars-Cov-2 virüsüne karşı mRNA-1273 adını verdiği aşı çalışmalarına başlamış. Firmanın borsa değeri şimdi iki haneli milyar dolarlar civarında… Bin araştırmacı çalıştırıyor… Firmayı yıllardan beri Beyrut asıllı milyarder Noubar Afeyan destekliyor…
* * * *
Almanya’nın Tübingen kentindeki ‘CureVac‘ da yaklaşık 500 kişi çalışıyor… 2000 Tübingen Üniversitesi’nde birkaç profesör 2000 yılında 13 kişi ile başlamış… Firmanın yüzde 50’si Alman milyarder Dietmar Hopp’a ait… Yıllardan beri mali destek veriyor… ABD Devlet Başkanı Donald Trump’ın ‘bir milyar dolar verelim, aşıyı önce biz verin‘ dediği ama bu teklifin Dietmar Hopp tarafından reddedildiği firma bu… Şirketin NewYork borsasındaki değeri şimdi iki haneli milyar dolar civarında…Alman hükümeti de 300 milyon Euro , Glaxosmithkline de 150 milyon Euro, Katar Yatırım ile bazı yatırımcılar 110 milyon Euro ortak oldu…
* * * *
Almanya’nın Mainz kentindeki BionTech firması da keza benzer şekilde… Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Özlem Türeci‘nin kurucuları olduğu firmada bin civarında araştırmacı çalışıyor… Yıllardır Bavyeralı bir Alman milyarder Andreas und Thomas Strüngmann kardeşler tarafından desteklenen firmanın değeri şimdi milyar dolarlarla ölçülüyor borsada… İngiliz ilaç devi Glaxo-Smithkline ve Katar Emirliği de ortak oldu firmaya… Avrupa’da, ABD’de finans çevrelerinde sürekli analizler yayınlanıyor… İlgilenen takip ediyordur zaten…
* * * *
Türkiye’ye baktığımızda ise şöyle bir tablo var maalesef… Bir koro sürekli olarak ‘Bakanlığın açıkladığı veriler yanlış… Sayılar gizleniyor… Bizim mahallede bir teyze var, virüs bulaşmış hastaneye gitmiş, eve göndermişler…‘ gibi söylemleri tekrarlıyor… Maalesef diğer bir grup da, aralarında akademisyenler de var, ekranda görünen rakamları evirip çevirip bıktırıncaya kadar biteviye anlatıyor… Tabiiki hatalar, yanlışlar varsa eleştirilir… Hatta bu mutlaka yapılmalı… Bu çok doğal… Ama biraz da başımızı kaldırıp dünyaya bakmamız gerekmiyor mu… Niye bir Türk girişimcinin/girişimcilerin desteklediği Türk biliminsanlarının öncü olduğu böyle bir Türk biyoteknoloji firması aşı konusunda dünyada başa güreşemiyor veya aşı konusunda dünyada söz sahibi olamıyor… Bence konuşulması gerekenler arasında bunlar da olmalı…
