Fındıktan üretici değil alıcılar kazanıyor
Karadenizin en büyük geçim kaynağı yaklaşık, 400 bin üreticisi olan Fındık hasadı başladı. fındık, Kayıngillerden bir ağaççığın ve meyvesinin adıdır. Makbul olanı tombul (yağlı)fındıktır ve bu fındıktan en çok coğrafi şartları nedeniyle Giresunda yetişir. Fındık meşakkatli, zahmetli ve ilgi isteyen bir üründür. Her daim bağınızın, bahçenizin tarlanızın üzerinde olmanız gerekli ve bakımlarının aksatmadan ve zamanında yapılması gerekiyor.
Fındık bir aile oluşumudur
Fındık dağ ürünü değildir. Tohumum toprağa karışımı ile ekilip biçilen bir ürün de değildir. Fındık ağaçlarının kümelenmiş şekline “ocak” adı verilir. Ocakların köklerinden filizler yeşerir. Filizler zamanla büyür fidana dönüşür. Fidanlar zamanla dal halini alır. Bunların sonucunda 3-5 daldan oluşan ocak denilen küme, Fındık ağaçlarının bireylerini oluşturur. Zamanla yaşlanan dallar kesilir. Tıpkı bir aile gibi düşünün. Anne, baba, eş ve çocuklar. Çocuk doğuyor filiz oluyor gelişiyor. Fidan oluyor olgunlaşıyor. Dal haline geliyor aile babası oluyor. Eş ve çocuklardan oluşan dalları ocak haline alıyor. Dallar yaşlanıyor ürün veremez hale gelince kesiliyor yani ölüyor. Bu oluşum tarihler boyunca sürer gider. Sonrası ilgi alaka bakım. Nasıl ki çocuklarınızla ilgilenmezseniz başı boş, ilgi ve alakasız bırakırsanız onlardan ileride bir vefa göremezsiniz. Fındık ağaçlarını da henüz filiz iken ilaçlayıp gübreleyip etrafını temizleyip fidana, sonrası dala sonrası ocak kümesine çevirmezseniz ürün alamazsınız. Tıpkı atalarımızın “ağaç yaşken eğilir” dediği gibi.
Türkiye 2 milyar dolar döviz kazanıyor
Dünya fındık üretiminin büyük bölümünü Türkiye yapıyor. Resmi rakamlara göre, 550 bin hektar olarak gösterilen Türkiye'nin üretim alanlarının, gerçekte 700 bin hektarın üzerinde olduğu belirtiliyor. Türkiye'nin dünya üretiminin yüzde 70'ini karşıladığı fındık, Karadeniz ekonomisi ve yaşamının olmazsa olmazı. Bugün 33 ilde fındık tarımı yapıldığı biliniyor. Ancak ekonomik anlamda üretim ise 13 ilde yapılıyor. Türkiye'de 25 yıl önce 420 bin hektar olan üretim alanı, bugün 700 bin hektarı aştı. Bu alanlarda yaklaşık 400 bin üretici fındık üretiyor ve Türkiye’ye yaklaşık 2 milyar dolar döviz kazandırıyor.
10 milyon insanın geçim kaynağı
10 milyon insan geçiniyor. Bu rakama yılda bir kez bölgeye gidip fındık toplayan kesimler de dahildir. 10 dönüm araziye sahip olduğu halde, örneğin İstanbul’da yaşayıp fındık toplama mevsiminde bölgeye gidip fındık toplayan ve bundan geçinen aileler var. Bu şekilde düşünülürse, Karadeniz’de fındığın yaşamına etki etmediği hemen hiç kimse yoktur.
Fındık üzerine oyunlar oynanıyor
fındıkta rekolte çok önemlidir. Yani üretim ne kadar yüksek olursa fiyat o kadar düşük olur. Rekolte düşük olursa, fiyat yükselir. Tahminin sadece Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılması kararı olmasına rağmen, aylar öncesinden tahminler yapılıyor, üreticinin Fındığını yüksek fiyattan satması engelleniyor. Fındıkta hasadın başladığı şu günlerde, hemen her yıl yaşayarak gördüğümüz oyunlar ve spekülasyonlar, bu yıl da tekrar ediliyor. Hasattan çok önce daha ortada bir şey yokken, hiçbir bilimsel temele dayanmayan rekolte tahminleri yapılıyor, olmayan fındığın fiyatı aylar öncesinden spekülasyonla belirlenmeye çalışılıyor.
Üretici değil alıcılar para kazanıyor
Türkiye’nin üretimde ve ihracatta söz sahibi olduğu fındıkta uluslararası piyasada fiyat belirlemede etkili olamıyor. Fiyatı daha çok alıcılar belirliyor. Bu nedenle ihracat miktarında rekor kırılsa bile, yıllardır fındık ihracatındaki gelir 2 milyar doların üzerine çıkartılamıyor. Fındıktan üretici, Türkiye değil, alıcılar para kazanıyor. ürün daha tarladayken, yetiştiğinde alıcıya teslim edilmek üzere, güvence parası alınarak yapılan anlaşma yapılıyor. Şimdi Türkiye’deki fındık fiyatını düşürerek kendilerine çıkar sağlamaya çalışılıyor. Rekolte oyununun perde arkasında bu gerçek var.
Fındık hasadı Ağustos ayının ilk haftasında başlamış durumda. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan fındık fiyatlarını açıkladı. Giresun kalite fındık fiyatları kg başına 27 lira, Levant kalite fındık fiyatları ise kg başına 26,5 lira oldu. Oysaki üreticinin beklentisi Fındık taban fiyatının 35 lira olması yönündeydi. Çifçi, üretici bildiğiniz gibi. Fuzuli özetlemiş: “Ne söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil.”
Sağlıcakla…
