Dünya felakete doğru ilerliyor
Lafı uzatmadan konuya gireyim. Bilim bize gösteriyor… İklim değişikliği, beklenenden daha sert ve daha hızlı bir şekilde geliyor… Son beş yılda sıcaklık endişe verici bir şekilde, rekor düzeyde artıyor… Bu artış, uzmanların ciddi ekonomik, sosyal ve çevresel sonuçlar doğuracağını düşündüğü limitin de üzerinde… Doğal afetler daha yoğun ve sık ortaya çıkıyor… Dünya benzeri görülmemiş olağanüstü hava koşullarına tanıklık ediyor…
* * * *
2021 Nobel Fizik Ödülü de dünyanın değişen iklimi gibi karmaşık fiziksel sistemleri anlamayı sağlayan çalışmaları nedeniyle üç bilim insanına verildi… Salı günü açıklanan Ödülün yarısı 90 yaşındaki Japonya doğumlu Amerikalı Syukuro Manabe ve Alman Klaus Hasselmann’a verilirken ödülün diğer yarısı ise İtalyan Giorgio Parisi’ye verildi…. Manabe’nin çalışmaları atmosferdeki karbondioksitin dünya’nın yüzeyindeki sıcaklığı nasıl artırdığını gösteriyor… Onun çalışmalarının şu an kullanılan iklim modellerinin de temeli olduğu söyleniyor…
* * * *
Alman Hasselmann da iklim ve hava durumu arasındaki bağlantıyı kuran modelinin yaratıcısı… Hamburg'daki Max Planck Meteoroloji Enstitüsü'nde görevli 90 yaşındaki Hasselmann’ın metodu atmosferin ısısının artmasının insanların yaydığı karbondioksit olduğunu ortaya koyuyor… Roma Sapienza Üniversitesi'nde çalışan 73 yaşındaki İtalyan Parisi ise düzensiz karmaşık materyaller arasında gizli bir düzen olduğunu ortaya koyan bir bilim insanı… Onun keşfi sayesinde fizikte, matematik, biyoloji, nörobilim gibi alanlarda pek çok öğrenmek mümkün oluyor…
* * * *
İklim değişikliği üzerine çalışmalara daha önce de Nobel ödülleri verilmişti… Eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore ve BM iklim paneli, küresel ısınmaya karşı uluslararası eylemi harekete geçirmek için 2007 yılında Barış Ödülü'nü almıştı… William Nordhaus de iklim değişikliğini Batı ekonomik büyüme modeline entegre ettiği için 2018 ekonomi ödülünün yarısını kazanmıştı…
* * * *
her yıl merkala takip edilen Dünya Ekonomik Forumu'nun 2021 Küresel Riskler Raporu da aynı konuya işaret ediyor… Rapora göre, küresel ısınmanın etkileri giderek daha şiddetli hale geliyor… Bugünlerde Microsoft’un kurucusu Bill Gates’in bu yılın ortalarında yazdığı bir kitabı okuyorum… ‘How to Avoid a Climate Disaster: The Solutions We Have and the Breakthroughs We Need‘ isimli kitabında iklim konusunda basit ama pratik bilgiler veriyor… Pek çok dile çevrilmiş… Meraklılar için baktım, kitap Türkçe’ye de ‘İklim felaketini nasıl önleriz: Mevcut Çözümler ve Yapılması Gerekenler‘ adıyla çevrilmiş…
* * * *
Bill Gates, kitabın girişinde şöyle yazıyor… ‘İklim değişikliği hakkında bilmeniz gereken iki rakam. Birincisi 51 milyar. Diğeri ise sıfır. 51 milyar dünyanın her yıl atmosfere saldığı ton cinsinden sera gazı miktarı. Bu rakam yıldan yıla artıyor. Bugün bulunduğumuz nokta bu. Sıfır ise hedeflememiz gereken rakam. Isınmayı ve iklim değişikliğini önlemek için insanlar atmosfere sera gazı salmayı durdurmak zorunda. Hiçbir değişiklik olmadığı takdirde etkisi büyük bir olasılıkla felaket olacak…‘ Kitabın içeriğini ilerde detaylı yazarım…
* * * *
Küresel ısınmadan, iklim değişikliğinden en çok etkilenen sektörlerden biri de tarım… İklim değişikliğine bağlı aşırı hava olayları artıyor… Kuraklık, sel, aşırı sıcaklar veya soğuklar gibi pek çok aşırı olaylardan her çiftçi olumsuz etkileniyor… Dolayısıyla dünyada ekonomi gündeminin en önemli maddelerinden biri de gıda fiyatlarındaki artış… Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü tarafından açıklanan küresel gıda fiyatları endeksi yüzde 32 artmış… Aralıksız 12 aydır yükselişini sürdürüyor. Eylül 2011'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü… Bu nasıl devam edecek…
